Gereformeerde kerk Carolina
| Gereformeerde Kerk Carolina | ||
| ||
| Sluit in | Badplaas Breyten Carolina Chrissiesmeer Oshoek | |
| Denominasie | Gereformeerde Kerk | |
| Klassis | Lydenburg | |
| Huidige predikant(e) | Cobus Rossouw | |
| In kombinasie met | Hendrina | |
| Belydende lidmate | 23 | |
| Dooplidmate | 5 | |
| Adres | H.v. Kerk- en van Riebeeckstraat Carolina | |
| Geskiedenis | ||
| Stigtingsdatum | 16 Januarie 1907/1914 | |
| Afgestig van | Carolina | |
| Eerste predikant | A. Postma 1928–1935 | |
Die Gereformeerde kerk Carolina is die vyfde oudste van gemeente in die GKSA se Klassis Lydenburg. Dit sluit buiten die hoofdorp, Carolina, ook onder meer Breyten, Chrissiesmeer en Badplaas in.
Met 37 belydende en sewe dooplidmate in 2015 was dit toe die vierde kleinste van die 16 gemeentes in die Klassis. Dis ’n redelike skerp afname sedert 1997 toe hier 84 belydende en 29 dooplidmate was. Danksy ’n kombinasie met Hendrina word Carolina bedien deur ds. Riaan Jansen van Vuuren, wat sedert 2009 die twee gemeentes saam bearbei.
Stigting as Kerk onder die Kruis
[wysig | wysig bron]In die jare ná die Tweede Vryheidsoorlog (1899–1902) het talle families in die distrik Carolina, onder andere Vermaak, Van Wyk, Van Vuuren, Joubert, Davel en Du Plooy, besware gehad teen hul kerk, die NH of G Kerk, se leer, tug en diens. Sommige het hul gemeenskap met die Verenigde Kerk opgesê nadat hul pogings tot versoening misluk het. Nadat hulle ’n tyd lank tot geen kerk behoort het nie, het die beswaardes bymekaargekom en besluit om ds. S.J. du Toit te vra om die Woord en Sakrament aan hulle te bedien aangesien hy toe juis in Transvaal was.
Op 16 Januarie 1907 het al die beswaardes op die plaas Witbank van nog ’n beswaarde, G.J.R. Nel sr., byeengekom. Onder ds. Du Toit se voorsitterskap het die vergadering drie moontlike oplossings oorweeg:
- Gaan terug na die kerk waaruit hulle gekom het en bly getuig.
- Soek aansluiting by die Gereformeerde Kerk.
- Stig ’n Gereformeerde kerk onder die Kruis.
Die vergadering het eenparig besluit om ’n Gereformeerde kerk onder die Kruis te stig. Destyds was daar reeds drie sulke gemeentes, naamlik Strydenburg, Clanwilliam en Ceres. Omdat die gemeente nie ’n kerkgebou gehad het nie, het hulle besluit om voorlopig die waenhuis op die plaas Witbank as vergaderplek te gebruik.
Eerste kerkgebou
[wysig | wysig bron]In 1908 het die sogenaamde Scout-kerk (sien Nederduitse Gereformeerde Kerk van Transvaal vir 'n verduideliking van dié kerkgenootskap se ontstaan) op Breyten vir dié Kruisgemeente beskikbaar geraak. Hulle het dit toe teen £600 aangekoop. Die gemeente het dikwels in dié gebou byeengekom terwyl dienste waargeneem is deur Gereformeerde predikante.
In Januarie 1914 is ’n algemene vergadering van die drie Kruisgemeentes in Kaapland, twee in die Vrystaat en drie in Transvaal gehou en eenparig besluit om na die Gereformeerde Kerk oor te gaan. So het die Gereformeerde kerk Breyten/Carolina in 1914 tot stand gekom. In 1921 het die gemeente sy kerkgebou op Breyten aan die Wesleyaanse kerk verkoop en toe het die gemeente se naam net Carolina geword.
Twee kerke op Carolina
[wysig | wysig bron]Ds. H.J.R. du Plessis het hoeksteen van die gemeente se nuwe kerkgebou op Carolina op 29 April 1922 gelê. Die gebou is in September daardie jaar in gebruik geneem tydens ’n plegtigheid waar ds. C.W.M. du Toit, S.J. du Toit se seun, as prediker opgetree het. Nadat die twee kerk op Carolina opgerig is, is die oue as kerksaal ingerig, ’n doel waaraan dit vandag nog voldoen.
Tydens die bedieningstyd van ds. E.J. Smit (van 1969 tot 1972) is die nuwe en huidige kerkgebou opgerig. Dit is in gebruik geneem op 11 November 1972 en bied sitplek aan 350 kerkgangers. Ten einde die boukoste laag te hou (R30 000), het lidmate self met die bouwerk gehelp. ’n Kenmerk van dié tipiese kappiekerk is die baie hout uit die omgewing wat aan die binnekant gebruik is.
Predikante
[wysig | wysig bron]- Malan, Christian Ernst Gerhardus, 1936 – 1943 (in kombinasie met Ermelo)
- Scheepers, Gideon Petrus, 1948 – 1952 (in kombinasie met Ermelo en Barberton)
- Bingle, dr. Pieter Willem, 1964 – 1968
- Smit, Erasmus Johannes, 1969 – 1972 (in kombinasie met Waterval-Boven )
- De Villiers, Hendrik Tjaart, 1973
- Prinsloo, Hendrik Petrus, 1975 – 1977
- Kits, Jelte, 1978 – 2000 (in kombinasie met Waterval-Boven; aanvaar sy emeritaat)
- Booyens, Daniël Jan Andries, 2001 – 2006 (in kombinasie met Hendrina)
- Venter, Maarten Petrus Albertus, 2006 – 2008 (in kombinasie met Hendrina)
- Jansen van Vuuren, Riaan, 2009 – hede (in kombinasie met Hendrina)
Bronne
[wysig | wysig bron]- (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1960. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1961. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
- (af) Vogel, Willem (red.). 2015. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2016. Potchefstroom: Administratiewe Buro.