Atzapar urregorri
| Atzapar urregorria | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Gomphales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Gomphaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Ramaria | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Ramaria aurea Quél., 1888 | |||||||||||||||||||||||||||
| Basionimoa | Clavaria aurea | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Atzapar urregorria (Ramaria aurea) Gomphaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ramaria helduek kolore bera dute guztiek. Horregatik, kontsumitu behar badira, gazteak direnean jan behar dira.
sinonimoak: Clavaria aurea, Clavariella aurea.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Karpoforoa: 10 eta 14 cm arteko altuerakoa, enbor motza, lodia eta haragitsua, krema kolorekoa edo zuri-horixka zurbilekoa, adar askotan banatuta. Enborraren oinarria ez da inoiz gorriz koloreztatzen, ezta igurtziz ere. Adar lodiak, zilindrikoak, horiak, hori-arrautza kolorekoak eta zahartzean gorri-okre kolorekoak, adaxka zilindrikoetan banatuta eta muturra kamutsa edo koskaduna dute.
Haragia: Gorritzen eta kolorez aldatzen ez den kolore zurikoa, zaporea leuna eta atsegina du.[2]
Etimologia: Ramaria terminoa, latinetik dator, "ramus" hitzetik, adar, esan nahi du. Aurea epitetoa ere latinetik dator, "aureus" hitzetik, urre kolorekoa esan nahi du. Bere koloreagatik.
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gaztetan dastatu daiteke, baina balio gutxi du sukaldaritzan. Toxikoa gordinik eta kozinatuta purgatzailea izan daiteke, batez ere ale zaharrak kontsumitzen badira.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ramaria flava delakoarekin, honek sufre koloreko adarrak ditu eta enbor zuria, batzuetan kolore gorriz zikinduak. Dena den, oso zailak dira bereizten, batez ere aleak oso gazteak ez badira edo egoera onean ez badaude. Baita Ramaria formosa eta Ramaria neoformosa toxikoekin ere, hauek izokin koloreko tonuengatik eta haragi apur bat garratzagatik bereizten dira.[4]
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udan eta udazkenean, hostoerorkorren eta koniferoen basoen lurrean.[5]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Kolonbia, Europa, Errusia, Himalaiako eremua, Japonia, Australia.[6]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 570 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 444 or. ISBN 84-87997-86-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 579 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Kutxa Fundazioa Sozial eta Kulturala. (1992). Euskal Herriko perretxikoak. Litografía Danona s. coop.ltda., 340 or. ISBN 84-7173-211-4..
- ↑ Ramaria aurea: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q1479710
Multimedia: Ramaria aurea / Q1479710
Espezieak: Ramaria aurea