Przeminęło z wiatrem (film)
 Plakat filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
15 grudnia 1939 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
221 min |
| Reżyseria |
Victor Fleming |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Vivien Leigh |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja | |
| Budżet |
3 977 000 USD |
| Przychody brutto |
402 352 579 USD |
| Kontynuacja | |
| Nagrody | |
| 8 Oscarów Amerykański Film Narodowy (National Film Registry) | |
| Strona internetowa | |
Przeminęło z wiatrem (ang. Gone with the Wind) – amerykański melodramat filmowy z 1939 roku produkcji Davida O. Selznicka, w reżyserii Victora Fleminga, George’a Cukora i Sama Wooda, ze scenariuszem Sidneya Howarda stworzonym na podstawie powieści Margaret Mitchell. Główne role w filmie zagrali Vivien Leigh i Clark Gable. Zdjęcia kręcono w Kalifornii.
W roku 1989 został jednym z pierwszych 25 filmów wprowadzonych do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako „znaczących kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[3].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Fabuła filmu jest osadzona w czasach wojny secesyjnej i jest przedstawiana z pozycji pięknej Scarlett O’Hary, córki plantatora z Południa, Geralda O’Hary. Przegrana wojna wystawia na ciężką próbę przyzwyczajoną do wygód Scarlett. Na tym tle rozgrywa się historia wielkiej miłości Rhetta Butlera do pięknej Scarlett.
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Vivien Leigh – Katie Scarlett O’Hara−Hamilton−Kennedy−Butler, główna bohaterka
- Clark Gable – Rhett Butler, trzeci mąż Scarlett
- Cammie King – Eugenia Victoria „Bonnie Blue” Butler, córka Rhetta i Scarlett
- Hattie McDaniel – Mammy, służąca Scarlett, zakupiona przez jej babcię, która wychowała też Ellen Robillard
- Thomas Mitchell – Gerald O’Hara, ojciec Scarlett, „Suellen” i „Carreen”
- Barbara O’Neil – Ellen O’Hara z d. Robillard, matka Scarlett, „Suellen” i „Carreen”
- Evelyn Keyes – Susan Elinor „Suellen” O’Hara, siostra Scarlett i „Carreen”
- Ann Rutherford – Caroline Irene „Carreen” O’Hara, siostra Scarlett i „Suellen”
- Leslie Howard – Ashley Wilkes, silne zauroczenie Scarlett
- Olivia de Havilland – Melanie Wilkes z d. Hamilton, żona Ashleya i siostra Charlesa, męża Scarlett
- Alicia Rhett – India Wilkes, siostra Ashleya
- Howard Hickman – John Wilkes, Ojciec Ashleya oraz Indii
- Mickey Kuhn – Beau Wilkes, syn Ashleya i Melanie
- Rand Brooks – Charles Hamilton, pierwszy mąż Scarlett i brat Melanie Wilkes
- Laura Hope Crews – Sarah Jane „Pittypat” Hamilton, ciotka Melanie i Charlesa
- Carroll Nye – Frank Kennedy, były narzeczony „Suellen” i drugi mąż Scarlett
- Jane Darwell – Dolly Merriwether, jedna z wdów z Atlanty
- Mary Anderson – Maybelle Picard z d. Merriwether, córka Dolly i żona Rene
- Ona Munson – Belle Watling, kierowniczka domu publicznego
- Oscar Polk – Pork, pierwszy niewolnik Geralda O’Hara i mąż Dilcey
- Butterfly McQueen – Prissy, córka Porka i Dilcey
- Fred Crane – Brent Tarleton, narzeczony „Carreen” O’Hara, wielbiciel Scarlett i brat Stuarta
- George Reeves – Stuart Tarleton, były adorator Indii Wilkes, wielbiciel Scarlett i brat Brenta
- Victor Jory – Jonas Wilkerson, jankeski nadzorca Tary sprzed wojny
- Everett Brown – Duży Sam, brygadzista w Tarze przed wojną
- Eddie Anderson – „wujek” Peter, kierowca i niewolnik ciotki „Pittypat”, który pomagał jej w wychowywaniu Melanie i Charlesa
- Harry Davenport – Dr Meade, lekarz żołnierzy konfederacji w Atlancie
- Leona Roberts – Pani Meade, żona doktora i pielęgniarka
- Jackie Moran – Phil Meade, młodszy syn doktorstwa Meade, zginął w bitwie o Atlantę
- Ward Bond – Tom, jankeski kapitan, zastrzelony przez Scarlett
- Isabel Jewell – Emmie Wilkerson z d. Slattery, uboga sąsiadka domów O’Hara i Wilkes
- Marcella Martin – Cathleen Calvert, młoda przyjaciółka Scarlett
Produkcja
[edytuj | edytuj kod]Scenariusz filmu został oparty na powieści Przeminęło z wiatrem Margaret Mitchell, do której prawa zakupił, za 50 tys. dolarów, producent David O. Selznick[4]. Zdjęcia do filmu rozpoczęto 10 grudnia 1938 roku sceną pożaru Atlanty, a ukończono 11 listopada 1939[5]. Premiera filmu odbyła się w Atlancie 15 grudnia 1939 roku[6]. Jest to jeden z najsłynniejszych filmów w technikolorze[7].
Film zarobił na świecie ponad 400 mln dolarów amerykańskich, z czego połowę w Stanach Zjednoczonych[8]. Według strony internetowej Box Office Mojo film ten do dziś pozostaje najbardziej dochodowym filmem w USA, jeśli brać pod uwagę inflację – przychód wyniósłby dzisiaj 1,8 mld dolarów (dla porównania, lider rankingu pod względem wartości bezwzględnej Gwiezdne wojny: część VII – Przebudzenie Mocy, według tych danych osiągnął przychód ponad 930 mln; stan na 10 stycznia 2020)[9]. Po polskiej premierze w 1963 roku miał 7 719 000 widzów[10], jako najbardziej udany film roku[11]. Do 1989 roku zostało sprzedanych łącznie 12 mln biletów kinowych[12].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Oscary
[edytuj | edytuj kod]Podczas 12. ceremonii wręczenia Oscarów film zdobył 9 Oscarów spośród 14 nominacji (w 13 kategoriach):
People’s Choice
[edytuj | edytuj kod]1989 wygrana Kryształowa Statuetka Ulubiony film wszech czasów
Amerykański Instytut Filmowy
[edytuj | edytuj kod]| rok | typ | nagroda | kategoria |
|---|---|---|---|
| 1998 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów | 004. miejsce |
| 2002 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich melodramatów wszech czasów | 002. miejsce |
| 2005 | wygrana | Lista 25 najlepszych filmowych ścieżek muzycznych wszech czasów | 02. miejsce Max Steiner |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 001. miejsce
Clark Gable-jako Rhett Butler: „Frankly, my dear, I don’t give a damn.” |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 031. miejsce
Vivien Leigh – jako Scarlett O’Hara: „After all, tomorrow is another day!” |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 059. miejsce Vivien Leigh – jako Scarlett O’Hara: „As God is my witness, I’ll never be hungry again.” |
| 2006 | wygrana | Lista 100 najbardziej inspirujących filmów wszech czasów | 043. miejsce |
| 2007 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów | 006. miejsce |
| 2008 | wygrana | Lista 10 najlepszych filmów w 10 klasycznych gatunkach filmowych | Film epicki – 04. miejsce |
Satelity
[edytuj | edytuj kod]- 2009 wygrana Najlepsze wydanie DVD za wydanie dwupłytowej edycji z okazji 70-lecia filmu, Najlepsze wydanie DVD filmu dla młodych widzów za wydanie dwupłytowej specjalnej edycji z okazji 70-lecia filmu
- 2009 nominacja Najlepsze wydanie DVD klasyków kina za wydanie dwupłytowej edycji z okazji 70-lecia filmu
1939 Najlepsza aktorka – Vivien Leigh (wygrana)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „25 stycznia (1963) Byliśmy z Tomkiem na Przeminęło z wiatrem w kinie „Moskwa”. Strasznie długi i banalny film.” (Mieczysław Jastrun. Dziennik: 1955–1981. Literackie (2002). ISBN 978-83-08-03283-1. s. 1005.).
- ↑ Gone With the Wind (1939) – Cast & Crew w bazie AllMovie (ang.).
- ↑ Chris Hicks: REGISTRY LETS NEGLECTED `SUNRISE' SHINE IN SPOTLIGHT AT LAST, FAN SAYS. Deseret News, 1989-09-24. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
- ↑ Shannon Hicks, Gone With the Wind producer David O. Selznick paid a fine of $5,000 for violating the Motion Picture Production Code banning the use of profanities when he refused to rewrite the line [online], newtownbee.com [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Gone with the Wind (1939) – Notes [online], TCM database, 2010 [zarchiwizowane z adresu 2011-09-17].
- ↑ Bernstein recounts the segregated Atlanta premiere of 'Gone With the Wind' | Emory University | Atlanta GA [online], news.emory.edu [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Barbara Flueckiger Zürich Timeline of Historical Film Colors 2012 https://filmcolors.org/galleries/gone-with-the-wind-1939/
- ↑ Gone with the Wind. Box Office Mojo. [dostęp 2010-02-21]. (ang.).
- ↑ Top Lifetime Adjusted Grosses. Box Office Mojo. [dostęp 2020-01-10]. (ang.).
- ↑ Stanisław Janicki, Irena Nowak-Zaorska. Film polski od A do Z. Wydaw-a Artystyczne i Filmowe (1977). OCLC 4133410. s. 152.
- ↑ Aleksander Wallis. Atlas kultury Polski: 1946-1980. Eco (1994). ISBN 978-83-900472-6-3. s. 297.
- ↑ Marek Sadowski. Przeminęło z wiatrem. „Rzeczpospolita”, 26 lutego 2009.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Przeminęło z wiatrem w bazie IMDb (ang.)
| Lata 30. |
|
|---|---|
| Lata 40. | |
| Lata 50. | |
| Lata 60. | |
| Lata 70. | |
| Lata 80. |
- Amerykańskie melodramaty
- Amerykańskie adaptacje filmowe
- Amerykańskie filmy z 1939 roku
- Filmy kręcone w Kalifornii
- Filmy nagrodzone Oscarem dla najlepszego filmu
- Filmy nagrodzone Oscarem za najlepsze zdjęcia
- Filmy o niewolnictwie
- Filmy o wojnie secesyjnej
- Filmy w National Film Registry
- Filmy w reżyserii George’a Cukora
- Filmy w reżyserii Sama Wooda
- Filmy w reżyserii Victora Fleminga
- Filmy wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer
- Filmy wytwórni Selznick International Pictures
- Filmy nagrodzone Oscarem za najlepszą reżyserię