Jens Otto Krag

Jens Otto Krag

Data i miejsce urodzenia	15 września 1914 Randers
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 1978 Skiveren
Premier Danii
Okres	od 3 września 1962 do 2 lutego 1968
Przynależność polityczna	Socialdemokraterne
Poprzednik	Viggo Kampmann
Następca	Hilmar Baunsgaard
Premier Danii
Okres	od 11 października 1971 do 5 października 1972
Przynależność polityczna	Socialdemokraterne
Poprzednik	Hilmar Baunsgaard
Następca	Anker Jørgensen
Multimedia w Wikimedia Commons

Jens Otto Krag (ur. 15 września 1914 w Randers, zm. 22 czerwca 1978 w Skiveren) – duński polityk, działacz Socialdemokraterne i jej lider w latach 1962–1972, poseł do Folketingetu, minister, od 1962 do 1968 oraz od 1971 do 1972 premier Danii.

Jens Otto Krag urodził się 15 września 1914. Był synem sprzedawcy tytoniu^[1][2] Andersa Madsena Kraga (1872–1934) i Astrid Birgitte Markussen (1885–1954)^[3]. W 1933 rozpoczął studia ekonomiczne na Uniwersytecie Kopenhaskim, które skończył w 1940 (z dyplomem candidatus rerum politicarum)^[1][2]. Pracował w Vareforsyningsdirektoratet, państwowej dyrekcji do spraw zaopatrzenia^[2].

Już od czasów nastoletnich angażował się w politykę^[1]. Na początku lat 30. wstąpił do Danmarks Socialdemokratiske Ungdom, młodzieżowej organizacji Socialdemokraterne^[4][5]. Jego kariera polityczna rozpoczęła się w 1944, kiedy mianowano go sekretarzem komitetu partyjnego ds. programu partii^[1]. Brał aktywny udział w opracowaniu przyjętego w następnym roku dokumentu programowego Fremtidens Danmark^[2]. W 1947 został po raz pierwszy członkiem parlamentu^[1], w którym zasiadał do 1973^[6].

Od 13 listopada 1947 do 16 września 1950 pełnił funkcję ministra handlu^[7], a następnie był doradcą gospodarczym w ambasadzie Danii w Stanach Zjednoczonych^[2]. Od 30 września do 1 listopada 1953 był ministrem bez teki, a od 1 listopada 1953 zajmował stanowisko ministra pracy^[8], kończąc urzędowanie 28 maja 1957^[9]. Następnie do 8 października 1958 był ministrem do spraw współpracy gospodarczej z zagranicą, po czym objął stanowisko ministra spraw zagranicznych^[10]. Funkcję tę pełnił także w pierwszym^[11] i drugim^[12] rządzie Vigga Kampmanna (do 3 września 1962)^[12].

W 1962 został nowym przewodniczącym Socialdemokraterne, partią tą kierował do 1972^[1][13]. 3 września 1962 objął urząd premiera Danii. Jego pierwsza kadencja zakończyła się 26 września 1964^[14], a druga 2 lutego 1968^[15] w wyniku rezygnacji złożonej 24 stycznia tegoż roku^[16][17]. Podczas drugiej kadencji (od 28 listopada 1966 do 1 października 1967) pełnił jednocześnie funkcję ministra spraw zagranicznych^[15].

W latach 1968–1971 jego ugrupowanie pozostawało w opozycji, Jens Otto Krag działał na rzecz przystąpienia Danii do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej^[2]. W 1971 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Nordyckiej^[18][19]. 11 października 1971 ponownie został premierem Danii, którym był do 5 października 1972^[20]. Podał się dość niespodziewanie do dymisji wkrótce po udanym referendum akcesyjnym, w którym Duńczycy opowiedzieli się za przystąpieniem do EWG. Na swojego następcę wskazał Ankera Jørgensena^[2].

Po zakończeniu kadencji premiera odszedł z polityki, po czym był wykładowcą Uniwersytetu w Aarhus. W latach 1974–1975 kierował przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w USA^[2], a następnie wrócił do Danii, gdzie redagował gazetę^[4].

Zmarł 22 czerwca 1978 na zawał serca, którego doznał w swoim domu letniskowym niedługo po przybyciu na osiemnaste urodziny syna^[21]. Został pochowany na Vestre Kirkegård w Kopenhadze^[22][23].

Był dwukrotnie żonaty. Pierwszy związek małżeński zawarł 26 maja 1950 we Frederiksbergu ze szwedzką aktorką Birgit Tengroth (1915–1983), z którą rozwiódł się w 1952. 31 lipca 1959 we francuskim Roquebrune-Cap-Martin poślubił duńską aktorkę Helle Virkner (1925–2009), z którą rozwiódł się w 1973^[3]. Z drugą żoną miał dwoje dzieci: syna Jensa Christiana (ur. 1960) i córkę Astrid Helene (ur. 1962)^[24][25]. Był ateistą^[26].

W 1966 otrzymał Nagrodę Karola Wielkiego^{[5][27][28][29][30]}, a w 1973 otrzymał Robert-Schuman-Preis^[5].

W serialu Lepsze czasy w rolę Jensa Otto Kraga wcielił się Lars Mikkelsen^[31][32].

 Wykaz literatury uzupełniającej: Jens Otto Krag.

• Mogens N. Pedersen: Jens Otto Krag. W: David Wilsford (red.): Political Leaders of Contemporary Western Europe: A Biographical Dictionary. Westport: Greenwood Press, 1995, s. 253–259. ISBN 978-0-313-28623-0. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
• James C. Docherty, Peter Lamb: Historical Dictionary of Socialism. Lanham: Scarecrow Press, 2006, s. 196, seria: Historical dictionaries of religions, philosophies, and movements. ISBN 978-0-8108-5560-1. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).

• Jens Otto Krag. „Der Spiegel”. 16/1960, s. 53, 1960-04-13. ISSN 0038-7452. [dostęp 2020-09-23]. (niem.). 
• Dänemarks politisches Wunderkind. „Die Zeit”. 36/1962, s. 2, 1962-09-07. ISSN 0044-2070. [dostęp 2020-09-23]. (niem.).