Galapagosek Darwina

Galapagosek Darwina
	Nesoryzomys darwini
	Osgood, 1929
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	galapagosek
Gatunek	galapagosek Darwina
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; wymarły
	Systematyka w Wikispecies

Galapagosek Darwina^[4] (Nesoryzomys darwini) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), który występował endemicznie na wyspach Galapagos.

Zasięg występowania

Galapagosek Darwina występował endemicznie na wyspie Santa Cruz, należącej do Galapagos u wybrzeży Ekwadoru^[5].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1929 roku amerykański teriolog Wilfred Hudson Osgood nadając mu nazwę Nesoryzomys darwini^[2]. Holotyp pochodził z Academia Bay, na wyspie Santa Cruz, w Galapagos, w Ekwadorze^[6].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[5].

Etymologia

Nesoryzomys: gr. νησος nēsos „wyspa” (tj. Galapagos); rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)^[7].
darwini: Charles Robert Darwin (1809–1882), brytyjski przyrodnik, podróżnik, współtwórca teorii ewolucji przez dobór naturalny^[8].

Wymarcie

Osobniki tego gatunku zostały pierwszy raz schwytane przez naukowców w 1906 roku, a ostatni raz widziano je w 1930 roku. Wyginięcie tego gatunku wiązało się przede wszystkim ze zawleczeniem na wyspę szczurów śniadych, które konkurowały z rodzimym gatunkiem i sprowadziły patogeny, na które nie był on odporny. Ludzie wprowadzili do ekosystemu Santa Cruz także szczury wędrowne (Rattus norvegicus), myszy domowe (Mus musculus) i zdziczałe koty (Felis catus), które również mogły przyczynić się do wymarcia N. darwini^[3].

Przypisy

↑ Nesoryzomys darwini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b W.H. Osgood. A new rodent from the Galapagos Islands. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 17 (2), s. 23, 1929. (ang.).
↑ ^a ^b D.G. Tirira & M.D.G.T.& M. Weksler D.G. Tirira & M.D.G.T.& M., Nesoryzomys darwini, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-18] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Nesoryzomys darwini. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-18].
↑ E. Heller. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences. 3d ser., Zoology”. 3, s. 241, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 100. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[itis-1] Nesoryzomys darwini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Osgood-2] W.H. Osgood. A new rodent from the Galapagos Islands. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 17 (2), s. 23, 1929. (ang.).

[iucn-3] D.G. Tirira & M.D.G.T.& M. Weksler D.G. Tirira & M.D.G.T.& M., Nesoryzomys darwini, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-18] (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Nesoryzomys darwini. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-18].

[Heller-7] E. Heller. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences. 3d ser., Zoology”. 3, s. 241, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-8] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 100. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[1]