Circulaire economie en de gevolgen ervan voor VGW

Dit project is erop gericht besluitvormers in de EU, overheden van de lidstaten, vakbonden en werkgevers de nodige informatie te verschaffen over toekomstige verandering en ontwikkelingen op het gebied van circulaire economie, het effect ervan op de aard en de organisatie van werk en de daarmee gepaard gaande uitdagingen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW).

Wat is circulaire economie?

Met circulaire economie wordt een kringloop en efficiënt (her)gebruik van hulpbronnen, materialen en producten bedoeld. De levensduur van producten en materiaal wordt daardoor verlengd en de hoeveelheid afval verminderd. Het ontwerp van producten en de opzet van industriële processen zijn erop gericht hulpbronnen langer in gebruik te houden en onvermijdbare afval- en reststoffen te recyclen of terug te winnen.

Waarom is dit project noodzakelijk?  

De overgang naar een circulaire economie is een belangrijke factor als het erom gaat de EU-doelstelling om tegen 2050 koolstofneutraliteit te bereiken en tegelijkertijd duurzame groei en banen te creëren. Die overgang behelst aanzienlijke veranderingen op het gebied van beleid en regelgeving, die ook het werk in de toekomst zullen beïnvloeden. Dit geldt ook voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. Voorbeelden:

• de gevolgen voor het werk in gevaarlijke sectoren die verband houden met onderhoud, reparatie, demontage en recycling, kunnen een negatieve impact hebben op de werkomstandigheden;
• organisatorische veranderingen en/of nieuwe taakstellingen kunnen van invloed zijn op de inhoud van functies en de arbeidstevredenheid.

Wat onderneemt EU-OSHA om nieuwe risico’s op te sporen en te anticiperen op veranderingen die van invloed zijn op VGW? 

De manier waarop de toekomst zich ontwikkelt, wordt bepaald door het handelen van de betrokken actoren en de beslissingen die vandaag de dag worden genomen. De toekomstverkenningen (“foresight-projecten”) van EU-OSHA zijn gebaseerd op verschillende methoden, waaronder literatuuronderzoek, raadpleging van deskundigen en het opstellen van scenario’s. EU-OSHA organiseert workshops om kennis te vergaren, resultaten te verspreiden en het debat op gang te brengen.

Fase 1 van deze studie bestaat uit een omvattend literatuuronderzoek en gesprekken met deskundigen die moeten uitmonden in de opstelling van vier macro-scenario’s waarin een beeld van Europa in 2040 wordt geschetst voor wat betreft de circulaire economie en de gevolgen daarvan op het gebied van VGW.

Fase 2 is gericht op de verspreiding en verfijning van die scenario’s via dialoog met stakeholders en via workshops en moet resulteren in de formulering van meer specifieke micro-scenario’s. De scenario’s zijn bedoeld om dialoog tussen verschillende stakeholdersgroepen en gezamenlijke denkprocessen over mogelijke toekomstopties te stimuleren en op die manier input te leveren voor de beleidsvorming van nu om het werk van morgen gezonder en veiliger te maken.

Fase 3 geeft prioriteit aan het delen van bevindingen met beleidsmakers. Deze fase omvat ht organiseren van een gezamenlijke workshop met het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC) en het in kaart brengen van synergieën op de beleidsterreinen circulaire economie en VGW. EU-OSHA blijft steun verlenen aan de verspreiding van de resultaten van het foresight-project onder zijn belanghebbenden.