Amman

Amman; عَمَّان
	hiria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Jordania
Gobernazioa	Amman
Alkatea	Omar AlMaani
Izen ofiziala	عمّان
Jatorrizko izena	عَمَّان
Posta kodea	11110–17198
Geografia
Koordenatuak	31°57′N 35°56′E / 31.95°N 35.93°E
Azalera	1.680 km²
Altuera	765
Demografia
Biztanleria	4.007.526 (2015); 1.164.897 (2010)
Dentsitatea	2.385 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	K.a. XIII. mendea
Ordu eremua	Ekialdeko Europako Ordua
Hiri senidetuak	Kairo, Maskat, Baku, Sylhet, Sana, Islamabad, Pekin, Ankara, Khartum, Miami, Doha, Istanbul, São Paulo, Aljer, Bukarest, Nuakxot, Tunis, Sofia, Beirut, Pretoria, Tegucigalpa, Chicago, Geneva, Milan, Calabria, Sarajevo, Mosku, Mostar, Central Governorate (en) , Bixkek, San Frantzisko, Tokio, Jidda, Montreal, Astana, Bagdad, Damasko, Erevan, Naltxik, Rabat, Paphos Municipality (en) eta Cincinnati
	http://www.ammancity.gov.jo

Amman^[1]^[2] (arabieraz: عمّان‎, ʿAmmān) Jordaniako Haxemi Erresumako hiriburua da. Herrialdearen erdialdean kokatuta dago, eta 2.125.400 biztanle zituen (2005ean).

Gobernuaren egoitza da. Jordaniako kultura eta industria gune garrantzitsuena. Petrolio findegia (Zarqa) du.^[3]

Historia

Rabbath Ammon (hebreeraz: רַבַּת עַמּוֹן‎), Bibliak aipatzen duen ammoniten hiriburua zegoen lekuan kokatua, Ptolomeo Filadelfok hartu eta berriro eraiki zuen (K.a. 283 - 246); Bizantzioko garaira arte gorde zuen, eta Filadelfia izena eman zion. Abdullah ibn Husaynek Transjordaniako hiriburu bihurtu zuen (1946).^[4]

2005eko azaroaren 9an Al-Qaedak atentatua egin zuen hiriko hiru hoteletan, 60 hildako eta 115 zauritu eraginez.

Klima

Datu klimatikoak (Amman)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	12.3	13.7	17.2	22.6	27.8	30.8	32.0	32.4	30.7	27.1	20.4	14.4	23.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	3.6	4.2	6.1	9.5	13.5	16.6	18.5	18.6	16.6	13.8	9.3	5.2	11.3
Pilatutako prezipitazioa (mm)	63.4	61.7	43.1	13.7	3.3	0	0	0	0.3	6.6	28.0	49.2	269.3
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	7	7	5	3	1	0	0	0	0	1	3	5	32
Eguzki orduak	179.8	182.0	226.3	266.6	328.6	369.0	387.5	365.8	312.0	275.9	225.0	179.8	3298.3
Iturria (1): World Meteorological Organization
Iturria (2): HKO

Barrutiak

Amman Handiko Udalak hiriko 27 barrutiak gobernatzen ditu:^[5]

1	Âbdali	4	Qwésmé, Jwaydé, Abu Âlanda eta Raqim	7	Müwaqar	10	Bader è Jadida	13	Jbeyha	16	Mārka	19	Ohod	22	Şafa Badran	25	Tlaâ’l Âli
2	Abu Nsér	5	Yarmuk	8	Mqabalayen	11	Basmān	14	Xraybet è Suq	17	Médina	20	Rās ıl Êyn	23	Swéyleh	26	Vādi'l Sér
3	Um-Ožayna	6	Jizah	9	Bader	12	Hüsbān	15	Marj ıl Hamām	18	Naûr	21	Sahāb	24	Tariq	27	Zahrān

Herri eta hiri senidetuak

Amman ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:^[6]

Aljer (Aljeria) (1998) Ankara (Turkia) (1992) Baku (Azerbaijan) Beijing (Txina) (1990)^[7] Beirut (Libano) (2000) Bishkek (Kirgizistan) (2006) Bukarest (Errumania) (1999)	Calabria (Italia) (2005) Chicago (Illinois) (Ameriketako Estatu Batuak) (2004) Doha (Qatar) (1995) Erdialdeko eskualdea (Bahrain) (2006) Erevan (Armenia) (2014)^[8] Geneva (Suitza) (2005) Islamabad (Pakistan) (1989)	Istanbul (Turkia) (1997) Jidda (Saudi Arabia) (1988) Kairo (Egipto) (1988) Khartum (Sudan) (1993) Maskat (Oman) (1986) Miami (Florida) (Ameriketako Estatu Batuak) (1995) Milan (Italia) (2005)^[9]	Mosku (Errusia) (2005) Nuakchot (Mauritania) (1999) Pretoria (Hegoafrika) (2002) Rabat (Maroko) (1988) San Francisco (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (2010) Sana (Yemen) (1989) São Paulo (Brasil) (1997)^[10]	Sarajevo (Bosnia-Herzegovina) (2005)^[11] Sofia (Bulgaria) (2000) Sylhet (Bangladesh) Tegucigalpa (Honduras) (2002) Tokio (Japonia) (2011) Tunis (Tunisia) (1999)

Argazkiak

Ammango erdialdea
Abu Darweesh meskita
Eliza koptoa
Ammango Regency Hotela
Abdullah I meskita gauez
Abdullah I meskita barrutik
Medikuntza postuak hirigunean
Ammanen ikuspegia gotorlekutik antzokira begira
Ammango gotorlekua muinotik
Erromatar antzokia
Herkulesen tenploa

Erreferentziak

↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
↑ Euskaltzaindia. Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia. .
↑ Lur entziklopedietatik hartua.
↑ Lur entziklopedietatik hartua.
↑ Greater Amman Municipality Website
↑ Amman’s Relations with Other Cities. .
↑ Beijing Municipal Government. Sister Cities. .
↑ (Ingelesez) Yerevan Municipality Official Website. (Noiz kontsultatua: 2018-08-24).
↑ © 2008 Comune di Milano. Milano – Città Gemellate. .
↑ Prefeitura.sp.gov.br. International Relations – São Paulo City Hall – Official Sister Cities. .
↑ Sarajevo.ba. Sarajevo Official Web Site: Sister cities. (Noiz kontsultatua: 2009-05-06).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Amman hiriaren webgune ofiziala

Datuak: Q3805
Multimedia: Amman / Q3805

[Euskaltzaindia-1] Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .

[2] Euskaltzaindia. Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia. .

[3] Lur entziklopedietatik hartua.

[4] Lur entziklopedietatik hartua.

[5] Greater Amman Municipality Website

[6] Amman’s Relations with Other Cities. .

[Beijing-7] Beijing Municipal Government. Sister Cities. .

[8] (Ingelesez) Yerevan Municipality Official Website. (Noiz kontsultatua: 2018-08-24).

[Milan-9] © 2008 Comune di Milano. Milano – Città Gemellate. .

[São_Paulo2-10] Prefeitura.sp.gov.br. International Relations – São Paulo City Hall – Official Sister Cities. .

[Sarajevo-11] Sarajevo.ba. Sarajevo Official Web Site: Sister cities. (Noiz kontsultatua: 2009-05-06).

[1]