Przejdź do zawartości

Auckland

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Auckland
Ilustracja
Herb Flaga
herb Aucklandu Flaga
Państwo

 Nowa Zelandia

Region

Auckland

Burmistrz

John Banks

Powierzchnia

559,2[1]. km²

Populacja (2019)
• liczba ludności
• gęstość


1 467 800
2 531 os./km²

Nr kierunkowy

09

Kod pocztowy

AU07

Położenie na mapie Nowej Zelandii
Mapa konturowa Nowej Zelandii, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Auckland”
Położenie na mapie Auckland
Mapa konturowa Auckland, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Auckland”
Ziemia36°51′00″S 174°47′00″E/-36,850000 174,783333
Strona internetowa

Auckland (wym. [ˈɔːklənd][2]; maor. Tāmaki-makau-rau) – miasto w Nowej Zelandii, położone w północno-zachodniej części Wyspy Północnej, między dwiema zatokami Oceanu Spokojnego: Manukau Harbour(inne języki) na zachodzie i Hauraki na wschodzie. Jest największym miastem w państwie, mieszka w nim 1 467 800 osób[3] (ok. 29% ludności państwa) na obszarze 559,2 km²[1], natomiast w regionie Auckland obejmującym również rozległe przedmieścia zamieszkuje 1 642 800 osób na obszarze 4894 km²[4]. Auckland to najważniejszy ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy Nowej Zelandii.

Centrum miasta
Aglomeracja Auckland
Port jachtowy

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Auckland jest położone nad Zatoką Hauraki w Górach Hunua u podnóża wygasłego wulkanu Eden (196 m n.p.m.). Okoliczne wzgórza pokryte są lasem deszczowym, a w okolicach miasta znajdują się 53 śpiące wulkany. Centrum miasta znajduje się na przesmyku między Portem Manukau na Morzu Tasmana i Portem Waitemata na Oceanie Spokojnym.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Szacuje się, że populacja Maorysów na obszarze przesmyku przed przybyciem Europejczyków liczyła około 20 000 ludzi. Na miejscu dzisiejszego miasta Auckland znajdowała się w pierwszej połowie XIX wieku osada wielorybników. Konflikt o ziemię pomiędzy Europejczykami i Maorysami doprowadził do wojny w połowie XIX wieku. Miasto zostało założone przez Brytyjczyków w 1840 roku. Od tego czasu było stolicą brytyjskiej kolonii, aż do roku 1865. Oficjalnie prawa miejskie zostały nadane od roku 1871.

Populacja

[edytuj | edytuj kod]

Populacja Auckland ma pochodzenie głównie europejskie, choć odsetek ludności azjatyckiej lub innej spoza Europy wzrósł w ostatnich dziesięcioleciach znacznie z powodu imigracji i zniesienia ograniczeń bezpośrednio lub pośrednio ze względu na rasę. Imigracja do Nowej Zelandii jest silnie skoncentrowana na Auckland (częściowo z powodów związanych z rynkiem pracy). Ta silna koncentracja na Auckland sprawiła, że służby imigracyjne przyznały dodatkowe punkty w związku z wymogami wizowymi dla osób zamierzających przeprowadzić się do innych części Nowej Zelandii. Imigracja z zagranicy do Auckland jest częściowo równoważona przez emigrację netto ludzi z Auckland do innych regionów Nowej Zelandii, głównie Waikato i Zatoki Obfitości.

Auckland jest zamieszkiwane przez największą społeczność Polinezyjczyków na świecie.

Klimat

[edytuj | edytuj kod]

Auckland leży w strefie klimatu subtropikalnego typu oceanicznego. Charakteryzuje się umiarkowanie ciepłym latem i łagodnymi, wilgotnymi zimami. Dzienne temperatury maksymalne wahają się od ok. 15 °C w lipcu i sierpniu do 24 °C w lutym. Najwyższą zanotowaną temperaturę zarejestrowano w lutym i wynosiła ona 30,5 °C, natomiast najniższa zanotowana temperatura wynosiła -3,9 °C.

Średnia temperatura i opady dla Auckland (port lotniczy Auckland, 37°00′32,1″S 174°47′10,4″E/-37,008917 174,786222)
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 23.1 23.7 22.4 20.1 17.7 15.5 14.7 15.1 16.5 17.8 19.5 21.6 19,0
Średnie dobowe temperatury [°C] 19.1 19.7 18.4 16.1 14.0 11.8 10.9 11.3 12.7 14.2 15.7 17.8 15,2
Średnie temperatury w nocy [°C] 15.2 15.8 14.4 12.1 10.3 8.1 7.1 7.5 8.9 10.4 12.0 14.0 11,3
Opady [mm] 73 66 87 99 113 126 145 118 105 100 86 93 1211
Średnia liczba dni z opadami 8.0 7.1 8.4 10.6 12.0 14.8 16.0 14.9 12.8 12.0 10.3 9.3 136
Wilgotność [%] 79 80 80 83 86 90 89 86 81 79 77 78 82
Średnie usłonecznienie [h] 229 195 189 157 140 110 128 143 149 178 188 197 2003
Źródło: NIWA[5] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 7 m n.p.m., nad zatoką, 25 km od oceanu, 1981-2010)
Średnia dobowa temperatura morza (°C)[6]
Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rok
20,2 21,2 20,9 19,6 18,0 16,4 15,1 14,6 15,0 15,6 16,9 18,4 17,7

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • Auckland Civic Theatre – Teatr o znaczeniu międzynarodowym, zbudowany w 1929 roku, odnowiony w 2000 roku
  • Auckland Harbour Bridge – Most łączący centrum Auckland i dzielnicę North Shore, symbol Auckland
  • City Hall – Ratusz z 1911 z salą koncertową uznaną za jedną z najlepszych akustycznie na świecie, budynek pełni funkcje administracyjne i rozrywkowe
  • Auckland War Memorial Museum – Muzeum w neoklasycystycznym budynku, zbudowane w 1929 roku
  • Aotea Square – Duży asfaltowy skwer obok Queen Street, używany do koncertów i spotkań na świeżym powietrzu oraz targów i wieców, może przebywać na nim nawet 20 000 osób
  • Aotea Centre – Plac rozrywkowy w centrum miasta
  • St. Patrick Cathedral – Katedra z XIX wieku, gotycki budynek odrestaurowany w latach 2003–2007
  • Britomart Transport Centre – Węzeł transportu publicznego w centralnej dzielnicy biznesowej oraz północny końcem głównej linii kolejowej Wyspy Północnej North Island Main Trunk Railway
  • Eden Park – Główny stadion miasta i częste miejsce rozgrywania meczów drużyny rugby All Blacks i meczów krykieta Black Caps, w tym miejscu odbył się finał Pucharu Świata w rugby 2011
  • Karangahape Road – znana jako „K 'Road”, ulica w górnej części centrum miasta z barami, klubami, mniejszymi sklepami
  • Kelly Tarlton's Sea Life Aquarium – Akwarium i oceanarium na wschodnich przedmieściach Mission Bay, zbudowane w zestawie dawnych zbiorników do przechowywania ścieków, prezentujące pingwiny, żółwie, rekiny, ryby tropikalne, płaszczki i inne stworzenia morskie
  • MOTAT – Muzeum Transportu i Technologii w Western Springs
  • Mt Smart Stadium – Stadion wykorzystywany głównie do rozgrywek rugby i piłki nożnej, a także koncertów
  • Nowozelandzkie Muzeum Morskie – Zawiera wystawy i kolekcje związane z nowozelandzką historią morską
  • Ponsonby – Przedmieście i główna ulica bezpośrednio na zachód od centrum, znana ze sztuki, kawiarni i kultury
  • Queen Street – Główna arteria handlowa miasta
  • Rainbow’s End – Park rozrywki o powierzchni 9,3 ha, z centrum rozrywkowym dla dzieci w wieku od 8 lat, jest największym parkiem rozrywki w Nowej Zelandii
  • Sky Tower – Wieża telekomunikacyjna, najwyższa wolnostojąca konstrukcja na półkuli południowej, ma wysokość 328 m i ma kilka dostępnych dla publiczności poziomów
  • Spark Arena (Auckland City Arena) – Scena rozrywkowa na południu miasta, pierwszym koncertem na niej był koncert Rock Star Supernova w 2007 roku
  • Wiadukt Basin – Przystań i osiedle mieszkaniowe w centrum Auckland oraz miejsce regat o Puchar Ameryki w 2000 i 2003 roku
  • Stary Dom Rządowy – historyczna siedziba gubernatora i rządu Nowej Zelandii

Atrakcje przyrodnicze

[edytuj | edytuj kod]
  • Auckland Domiain – Najstarszy park w mieście, z 75 ha jest jednym z największych w mieście, zawiera cały krater i większość otaczających go tufów wulkanu Pukekawa
  • Maungawhau \ Mount Eden – Stożek wulkaniczny z trawiastym kraterem, najwyższy naturalny punkt przesmyku Auckland, oferujący 360-stopniowe widoki na miasto
  • Takarunga \ Mount Victoria – Stożek wulkaniczny z widokiem na centrum miasta
  • Maungakiekie \ One Tree Hill – Stożek wulkaniczny, dominujący w panoramie na południowych przedmieściach, z widokiem na oba porty miasta, będący miejscem upamiętnienia przelewu krwi Maorysów, po wycięciu drzewa na szczycie został obelisk
  • Rangitoto Island – Wyspa o długości około 5,5 km, będąca wygasłym wulkanem tarczowym, od II wojny światowej jest połączona groblą ze starszą wyspą Motutapu, stanowi wybitny element na wschodnim horyzoncie
  • Waiheke Island – Druga co do wielkości wyspa w zatoce Hauraki i znana z plaż, lasów, winnic i gajów oliwnych

Przemysł

[edytuj | edytuj kod]

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Miejski transport publiczny oparty jest na autobusach, pociągach i promach. Usługi miejskiej komunikacji są świadczone przez różne firmy transportowe, których praca jest koordynowana przez agencję ARTA (Auckland Regional Transport Authority). Port Manukau jest największym portem morskim w kraju. Miasto posiada międzynarodowy port lotniczy, który obsługuje około miliona pasażerów międzynarodowych miesięcznie.

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie Auckland:[7]

Miasta zaprzyjaźnione:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Monitoring Research Quarterly 2011 - aucklandcouncil.govt.nz
  2. John C. Wells: Longman Pronunciation Dictionary. 2008. ISBN 978-1-4058-8118-0.
  3. Subnational population estimates: At 30 June 2019 (provisional) | Stats NZ [online], stats.govt.nz [dostęp 2024-04-22] (ang.).
  4. Auckland Council, Auckland Council Draft Annual Plan 2011/2012 – Volume 1: Our Region [online].
  5. National Institute of Water and Atmospheric Research: Climate data and activities.
  6. Auckland Sea Temperature – seatemperature.org.
  7. International relations [online], Auckland Council [dostęp 2021-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-07] (ang.).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]