پیمان عَلُو's Reviews > مادر

‏ هر زمان که آدم‌های بااستعداد در کار هنری قصدشان فقط خدمت صادقانه و تا آخرین حد توان به هنر باشد،نتیجه همیشه رضایت بخش است.


ماکسیم گورکی در نوشته‌هایش با خشونت هرچه تمام‌تر بر حقیقت تلخ زندگی در روسیهٔ معاصر تاکید می‌کرد.و با این همه سطر سطر نوشته‌هایش سرشار از ایمان زوال ناپذیر او به انسان بود.غریب می‌نماید،اما این نقاشِ تاریک‌ترین جنبه‌های زندگی و ظالمانه‌ترین وحشی‌گری‌ها،خوشبین‌ترین نویسنده در تاریخ ادبیات روس هم بود.
و این را مدیون مادر بزرگش بود.
وقتی گورکی چهار‌ساله بود،پدرش مُرد .تنها خاطرهٔ خوش گورکی از آن روزها خاطرهٔ مادربزرگش است که به رغم محیط وحشتناک زندگی‌اش،نوعی خوشبینی خوشدلانه و مهر بسیار را در وجود خود حفظ کرده بود؛فقط به یمن وجود او بود که این پسرک فهمید شادکامی اصولا امکان پذیر هست و در واقع زندگی به‌رغم همه‌چیز همانا شادکامی است.
گورکی در ده سالگی برای تامین معاش به ترتیب پادوی مغازه کفاشی شد و بعد ظرفشوی کشتی بخار،کار آموز نقشه کشی،کارآموز شمایل کشی،کهنه‌خر،شکارچی پرنده،گورکی در دکان نانوایی هم مدتی کار کرد ‌روزی چهارده ساعت کار کرد.و بعد کتاب را کشف کرد و هرچه را به دستش رسید خواند.اول همه چیز،می‌خواند،اما پس از اندک زمانی،قدرت تمیز عالی و حساسی برای ادبیات واقعی پیدا کرد.
گورکی در ۱۹ سالگی بر اثر همین ادبیات اقدام به خودکشی کرد.جراحتش خطرناک بود.در جیبش یادداشتی پیدا کردند که در آن نوشته شده بود:
‏ «گناه مرگ من گردن شاعر آلمانی،هاینریش هاینه،است که دندان دردِ قلب را اختراع کرد…»

یکی از زیباترین نکاتی که ناباکوف در مورد گورکی می‌گوید این است که:
«ماکسیم گورکی با پای پیاده تمام روسیه را طی کرد،تا مسکو،و به محض رسیدن به آنجا یکراست به در خانهٔ تولستوی رفت.تولستوی خانه نبود،اما کنتس«زن تولستوی» او را به آشپزخانه دعوت کرد و با قهوه و شیرینی از او پذیرایی کرد.بعد گفت که ولگردهای زیادی مدام به دیدن شوهرش می‌آیند،و گورکی مؤدبانه تایید کرد.»
این چیزیست که باعث شد عاشق گورکی شوم.
او‌ مؤدبانه تایید کرد.
گورکی علاوه بر کارهای انقلابی که اکثرا از آنها مطلع هستید کارهای نوع‌دوستانه نیز می‌کرد.یک مهمانی کریسمس برای صدها تن‌از فقیرترین کودکان ترتیب داد؛سرپناه روزانهٔ راحتی با کتابخانه و پیانو برای بیکاران و بی‌خانمان‌ها تاسیس کرد.جنبشی به راه انداخت برای ارسال دفترچه‌هایی از تصاویر بریده از مجلات برای کودکان روستایی.
وقتی دیگر دولت نتوانست از پس گورکی بر بیاید و تصمیم گرفتند گورکی را تبعید کنند،لنین اینگونه نوشت: دولت خودکامه یکی از برجسته‌ترین نویسندگان اروپا را ، که تنها سلاحش آزادی بیان است،بدون محاکمه تبعید کرده است.


با اینکه ناباکوف می‌گوید:رمان« مادر »محصولی است بغایت درجه دو. اما من آن را بشدت دوست داشتم .

و ۹۸ درصد دوست داشتنم را مدیون پاراگرافی هستم که گورکی در کتاب نوشت:
‏ می‌دانی ،اول باید کله را مسلح کرد و بعد دست‌ها را …

و گورکی ��اقعا این کار را کرد.