Miceliom

Li miceliom (e sincieus latén mycelium), c' est li pårteye vedjetative — come li raecinêye — d' on tchampion. C' est par la k' i s' nourixh. C' est eto l' miceliom ki poite les carpofôres, èn ôte sistinme di mopliyaedje des tchampions, cwand vént l' såjhon del maturité.

Li miceliom dimeure å pus sovint catchî dzo tere, veyanmint k ' il est fwait di tot féns fis kistramés totavå dzo tere ou ôte sopoirt ki l' tchampion vént dzeur.

Li pî eyet l' tiesse e cogne di tchapea des åbussons, k' on est afaiti a vey, sont li structeure di reproduccion des tchampions ascomicetes eyet bassidiomicetes, et n' fjhèt nén pårtêye do miceliom.

Li miceliom pout crexhe e si spårdant di tos costés, u aler tot droet, u aler tot droet, et tot d' on côp, bihairder (aler e coisse) disk' a tant k' i toûne di 360 grés d' ingue et rtrover les prumîs tchampions k' ont bouté foû: ça va fé on rond d' macrale.

Les micelioms sont eto foirt consecants dins bråmint d' ecosistinmes, la k' il amidrèt l' abruvaedje di bråmint des plantes, et les aidî a pomper leus nutrimints. Les micelioms des tchampions vont eto "diner leu côp d' mwin" dins l' pourixhaedje des bokets d' plantes, et fé l' ansinaedje de teres.

Eco ôte tchoi: les micelioms fabricnut do diyocside di carbone, et li rlåtchî dins l' air, po les plantes s' endè siervi.

Li miceliom des tchampions pout covri ene lådje sitindêye. Insi dins les anêyes 1990, on-z a dischovrou k' on site avou des Armillaria gallica, avou ses clônes, si spårdeut so 15 ectåres, avou ene masse protoplasmike di 10.000 kg eyet ene ådje di 1.500 ans; des analijhes d' ADN ont mostré ki c' esteut l' minme ADN, dj' ô bén l' minme tchampion, so tote li stindêye (Smith et al., 1997). Avou cisse grandeur e ciste ådje la, li A. gallica est li li pus grande et li pus viye vicante sacwè sol Daegn.