Jacques Bertrand

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Jacques Bertrand », loukîz cial.

Jacques Bertrand (riwalnijhåve Djåke Bietrand), c' esteut on scrijheu d' tchansons k' a skepyî li 18 di nôvimbe 1817 et k' a morou li 30 di djulete 1884.

Di s' mestî, il esteut patron d' ene fabrike di tcheyires.

Il est rprins dins l' grosse Antolodjeye da Piron.

I shonne k' il åye bråmint stî aidî dins ses scrijhaedjes pa s' cuzén, Albert Thibaud.

I tchantéve voltî li payis d' Tchålerwè. Åresse, c' est l' prumî k' a-st eplaidî des scrijhaedjes e walon dins cisse coine la del Walonreye.

I dmeure conoxhou long et lådje pa ene tchanson e francès "Pays de Charleroi" k' a divnou l' ime nåcionå carolo. Mins il a scrît purade e walon. Inte di des ôtès tchansons : Lolote.

Jacques Bertrand fourit raddimint rwaitî come l' ero nåcionå do Payis d' Tchålerwè. E 1924, on havta ene plake di rsovnance sol måjhon la k' il a skepyî, al rowe Guståve Nålene a Tchålerwè.

Dispu 1984, li befrwè d' Tchålerwè soune totes les eures "Pays de Charleroi"; å cwårt après l' eure; c'est «Racoulotans nos» ; al dimeye eure : «Sintoz come èm cour bate», eyet å cwårt po l' eure: «El cwénzinne å Mambor».

I fourit fotografyî pa Prosper Bévierre diviè 1867. Ci portrait la divna foirt rilomé. On ndè fjha ene plake havtêye so s' måjhon d' nexhance e 1924.

Si veye est ses tchansons ont stî studieyes pa Jules Lemoine, adonpwis pa Jules Vandereuse.

Des tchanteus come Bob Dechamps tchantént voltî les tchansons d' Jacques Bertrand.

Ene djournêye di rindaedje-bon-dvwer a stî adjinçnêye e 2018. Les pretchaedjes ont stî eplaidîs dins l' coleccion Memwere walone (lº 22).

C' est bråmint des tchansons ki racontèt les djoyes des ptitès djins k' on a rtnou di l' ouve da Jacques Bertrand.

Portant, aveut oyou eto tchanter les ouves da Beranger, et si a-t i scrît des tchansons la k' i critike li guere, et vanter li liberté, li påye eyet l' ovraedje. Mins ces tchansons la ont stî metowes sol costé.

• Lolote (on l' lome eto "Sintoz come èm cour bate")
• Li cwénzinne å Mambor
• Racoulotans nos.
• Li dicåce do Bos.
• El crås boyea Dôna.
• Payis d' Tchålerwè (sicrîte e francès, ratournêye e walon so Wikipedia e 2019)

I va divni li pus rlomé waloneu do Payis d' Tchålerwè.

Djôr Fayi va scrire ene pîce di teyåte sor lu, Djâques Bèrtrand.

Ezès fiesses di Walonreye (e 2022, todi), gn a des bokets d' ses tchansons ki sont håynés pattavå Tchålerwè.

Ces studias la sont tertos e francès, mins avou ses scrijhaedjes e walon, tchaeke côp rimetous sorlon ene metowe sicole ortografike.

• Jules Lemoine Horace Piérard, avec une étude sur Jacques Bertrand et Albert Thibaut, A. Fournier, Tchålerwè, 1912, 3inme edicion.
• Studia da Emile Vandereuse
• Hommage à Jacques Bertrand (Rindans bon dvwer a Djåke Bietrand), Coleccion Memwere walone, l° 22, SLLW, Lidje 2019, ISBN 978-2-930505-27-5.

• Ene pådje avou ses scrijhaedjes (so l' Aberteke)
• Dipus d' racsegnes sol vicåreye da Djåke Bietrand (e francès) (so l' Aberteke)
• On studia so Djåke Bertrand, da Emile Vandereuse
• Tecse de "Pays de Charleroi" (so "Wikisourdants")

I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou Jacques Bertrand .