Abdulloh ibn Yaqtor

Abdulloh ibn Yaqtor (arabcha: عبد الله بن یقطر) – Karbalo jangi shahidlaridan. Baʼzi manbalarga koʻra, Ali va Husayn ibn Alini laʼnatlashdan bosh tortgan va shu sababli Dorul-Xilafadan quvilgan. Boshqa manbalarda Karbalo shahidlari qatorida nomi keltirilgan.

Abdulloh ibn Yaqtor Madinada tugʻilgan^[1]. U Husayn ibn Alining ridoiy ukasi sifatida tanilgan edi. Ibn Hojar Husayn bilan boʻlgan bunday yaqinligi bois Abdullohni uning yaqin kishilari qatoriga qoʻygan^[2].

Aksariyat tarixchilarning fikricha, Abdullohning otasining ismi Yaqtor boʻlgan, ammo at-Tabariy uni Baqtor deb atagan^[3]. Onasining ismi Maymuna boʻlgan.

Aksariyat ulamolar Abdulloh ibn Yaqtor Husayn tomonidan uning karvoni Kufaga ketayotganligi toʻgʻrisidagi xabarni Muslim ibn Oqilga yetkazishi uchun yuborgani haqida maʼlumot berishgan^[4].

Ibn Ziyod Abdulloh ibn Yaqtorni saroydan quvishni buyurgan. Uni saroydan haydab, suyaklarini sindirishgan va qattiq azob berishgan. Keyin bir kishi pastga tushib, uning boshini olgan. Vaziyatning guvohi boʻlgan oddiy xalq uning oʻldirilishiga eʼtiroz bildirganda, Abdullohning qotili shunchaki uning ogʻriqdan xalos boʻlishini xohlayotganini aytgan. Tabariy bu kishining ismini Abdulmalik ibn Umayr al-Laxmiy deya maʼlumot keltirgan^[5].

Ibn Saʼd Abdullohning Ibn Ziyod qoʻshini Kufaga kelganining birinchi kunida, Muslim ibn Oqil shahid boʻlishidan oldinroq vafot etganini rivoyat qilgan^[6].