Saha Sonu (Amerikan futbolu)

Saha sonu (End Zone), Amerikan futbolu sahasında kullanılan ve sayı bölgesine verilen isimdir. Bölge sayı çizgisinden saha sonu çizgisine kadar uzanır ve saha kenarı çizgileri ile sınırlanır. Sahada mücadele eden her iki takım için birer adet olmak üzere toplamda 2 saha sonu bulunur. Bölgenin 4 köşesinde görüşe yardımcı olması için 4 direk bulunur. Bunun yanında bölgenin 4 kenarı da beyaz bir çizgi yardımıyla işaretlenmiş, sayı çizgisi ve saha sonu çizgisine ek turuncu çizgiler eklenmiştir. Futbol ve buz hokeyinden farklı olarak Amerikan futbolunda sayı yapabilmek için, topun pas ya da koşu yardımıyla tamamının sayı çizgisine sokulması gerekir.^[1]

Saha sonu kuralına benzer bir kural ragbi oyunu kurallarında da bulunur. Ragbi ve Amerikan futbolu saha sonu arasındaki farklılık ise; ragbi'de sayı kazanabilmek için topun saha sonunda yere değmesi gerekirken, Amerikan futbolunda topun sayı çizgisini geçmesi yeterlidir.^[2]

Saha sonu, oyuna "pas oyunu"'nun eklenmesinin ardından ortaya çıkmıştır. Bundan önce ise oyuncuların skor kazanabilmek için eski saha sonu çizgisini geçmesi yeterliydi. Ayrıca pasla ya da şutla sayı direklerinin arasından topu geçirmek "touchback" olarak sayılırdı ve bu 1 puan değerindeydi.

Pas oyununun oyuna ilk eklendiği dönemlerde, pasın saha içinde tutulmuş olması yani sayı çizgisini geçmemiş olması gerekiyordu. Eğer top sayı çizgisini geçmişse bu saha dışı top olarak değerlendiriyordu (tutucu topu saha dışında yakalarsa). Bu kural aynı zamanda kendi sayı çizgisine yakın bir konumdan pas atılmasını da zorlaştırmıştı (eğer bir oyuncu bu konumda düşerse ya da düşürülürse karşı takım "safety" puanı kazanır).

Eğer bir takımın oyuncusu, karşı takımın saha sonuna topla beraber girer ve topun tamamını sayı çizgisinden geçirirse "Touchdown" yapar ve takımına 6 puan kazandırır. Eğer saha sonuna pas ile gidildiyse, pas tutulduktan sonra pası tutan oyuncunun saha sonu sınırları içerisinde kalması gerekir.^[3] Bunun yanında 2 puan oyunu için de "Touchdown" yapıldıktan sonraki bir oyun ile tekrar saha sonuna girilmesi gerekir.

Amerikan futbolunda kullanılan saha sonu 10 yarda uzunluğunda ve 53+¹⁄₃ (53,33...) yarda (yani 150 fit) genişliğindedir. Aynı zamanda saha sonunun her köşesinde bir direk bulunur.

Çoğu profesyonel takımın sahasındaki saha sonlarında kendi logoları bulunmaktadır. Bunun yanında çoğu unvan, kupa ve Super Bowl maçında saha sonlarına iki takımın isimleri yazılır.