İçeriğe atla

Carlos Salinas de Gortari

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Carlos Salinas de Gortari
60. Meksika devlet başkanı
Görev süresi
1 Aralık 1988 - 30 Kasım 1994
Yerine geldiği Miguel de la Madrid
Yerine gelen Ernesto Zedillo
Kişisel bilgiler
Doğum 3 Nisan 1948 (76 yaşında)
Meksiko, Meksika
Partisi Kurumsal Devrimci Parti
Evlilik(ler)
Cecilia Occelli
(e. 1972; b. 1995)

Ana Paula Gerard
(e. 1995)
İlişkiler Raúl Salinas de Gortari
(kardeş)
José Francisco Ruiz Massieu
(kayınbirader, öldü)
Elí de Gortari[1]
(amca, öldü)
Çocuk(lar) Cecilia (Occelli'den)
Emiliano (Occelli'den)
Juan Cristóbal (Occelli'den)
Ana Emilia (Gerard'dan)
Patricio (Gerard'dan)
Mateo[2] (Gerard'dan)
İmzası

Carlos Salinas de Gortari (İspanyolca telaffuz: [ˈkaɾlos saˈlinaz ðe ɣoɾˈtaɾi]; 3 Nisan 1948) Meksikalı iktisatçı ve 1988-1994 yılları arasında Meksika devlet başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrim Partisi'nden (PRI) bir politikacıdır. 1990'lardan beri Meksika'daki en etkili ve tartışmalı politikacı olarak kabul edilmektedir.[3] Kariyerinin başlarında Bütçe Sekreterliği'nde çalıştı ve sonunda Sekreter oldu. 1988'de PRI başkan adayı oldu; seçim sahtekarlığı suçlamalarına rağmen 6 Temmuz 1988'de seçildi.[4]

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir ekonomist olan Salinas de Gortari, 1946'dan beri hukuk mezunu olmayan ilk Meksika cumhurbaşkanıdır.[a] Başkanlığı, selefi Miguel de la Madrid'in Washington Uzlaşmasını gözeterek başlattığı neoliberal, serbest ticaret ekonomi politikalarının yerleşmesi, devlet şirketlerinin kitlesel özelleştirmeleri, Meksika'nın NAFTA'ya girmesi,[5] sağcı muhalefet partisi PAN ile valilik seçimlerinin tanınmasına karşılık Salinas'ın politikalarını destekleme,[6] Katolik din adamları ile ilişkilerin normalleşmesi,[7] ve diğer şeylerin yanı sıra yeni bir para biriminin benimsenmesi gibi olaylarla öne çıktı. Yönetiminin başlangıcından itibaren Salinas de Gortari, işsizlik oranını artıran ve ülke servetiyle yabancıları zenginleştirme olarak algılanan neoliberal politikaları için, kendisini seçim sahtekarlığıyla görev alan gayri meşru bir başkan olarak kabul eden solcular tarafından sürekli olarak eleştirildi. Aynı zamanda Salinas, küreselleşmenin önde gelen bir figürü olarak görev yaptığı ilk beş yıl boyunca sağ kanat ve uluslararası toplum tarafından övgüyle karşılandı ve ülkeyi "modernize etmesi" ile övüldü.[8] Salinas, yeni oluşturulan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Başkanlığı için yaptığı teklifte ABD hükûmeti tarafından da desteklendi.[9]

Başkanlığı sırasında yıllarca süren istikrarlı ekonomik büyümeden sonra, 1994'teki bir dizi olay yurtiçi ve uluslararası kamuoyundaki imajını hızla bozdu. Görevdeki son yılı Salinas'ın ülkedeki sosyal eşitsizliği ele almadığını ve bunu takiben Salinas'ın kötü yönetimini açığa çıkardı; ayrıca yakın çevresi içindeki yolsuzlukları ortaya koydu. Bu olaylar arasında Zapatista ayaklanması, Luis Donaldo Colosio suikastı (Salinas'ın seçtiği halefi ve 1994 cumhurbaşkanlığı seçimleri için PRI adayı) ve Salinas'ın kayınbiraderi ve PRI Genel Sekreteri José Francisco Ruiz Massieu suikastı vardı.[10] Siyasi şiddetin bu şekilde artması ekonomik belirsizliğe yol açtı. Pesoyu değersizleştirmeye yönelik baskılarla karşı karşıya kalan Salinas, adaylığının DTÖ'nün açılış başkanı olmasına yardımcı olacağına inandığı bir strateji seçerek tepkilere karşı durdu.[11] Sonuç olarak, Salinas'ın görevinden ayrılmasından bir aydan kısa bir süre sonra Meksika, tarihinin en kötü ekonomik krizlerinden birine girdi.[12][13] Kısa bir süre sonra, kardeşi Raúl Salinas de Gortari Ruiz Massieu Suikast emrini tutuklandı[14] ve daha sonra uyuşturucu kaçakçılığı suçundan itham edildi. Salinas daha sonra yıllarca ülkeyi terk etti.

Salinas genellikle Meksika'nın en az popüler eski başkanı olarak adlandırılır. Parametría tarafından yürütülen 2005 yılı ülke çapında yapılan bir ankette, katılımcıların %73'ünün kendisinin olumsuz bir imajı olduğu, sadece %9'unun ise eski cumhurbaşkanı hakkında olumlu bir imajı olduğu belirtildi.[15]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar;

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Üniversite diploması olmayan Adolfo Ruiz Cortines (1952-1958 arası başkan) hariç.

Dipnotlar;

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Camp, Roderic Ai (1995). Mexican Political Biographies, 1935–1993 (3 bas.). University of Texas Press. s. 641. ISBN 978-0-292-71181-5. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  2. ^ Del Collado, Fernando (29 Kasım 2012). "El árbol genealógico de los herederos de Los Pinos" (İspanyolca). 11 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014. 
  3. ^ Castañeda, Jorge G. Perpetuating Power: How Mexican Presidents Were Chosen. New York: The New Press 2000, p. 206
  4. ^ Ex-President in Mexico Casts New Light on Rigged 1988 Election 30 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 9 March 2004
  5. ^ "Archived copy". 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2018. 
  6. ^ Mexico: An Encyclopedia of Contemporary Culture and History. ABC-CLIO. 2004. s. 460. 
  7. ^ Jorge A. Vargas, "Freedom of Religion and Public Worship in Mexico: A Legal Commentary on the 1992 Act on Religious Matters". BYU Law Review, 421 (1998), issue 2. Article 6.
  8. ^ "Salinas Prepares Mexican Agriculture for Free Trade". The Heritage Foundation. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  9. ^ Farah (13 Mart 1995). "Former President Salinas Departs Mexico". Washington Post. Washington Post Foreign Service. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  10. ^ Historia de México II. Cengage Learning Editores. 2008. s. 389. 
  11. ^ "MEXICO'S MELTDOWN". Washington Post (İngilizce). 8 Ocak 1995. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2019. 
  12. ^ "The peso crisis, ten years on: Tequila slammer". The Economist. 29 Aralık 2004. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  13. ^ "The Tequila crisis in 1994". Rabobank. 19 Eylül 2013. 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2014. 
  14. ^ Salinas's Brother Charged in Mexican Assassination New York Times March 1, 1995
  15. ^ "Carlos Salinas de Gortari". PARAMETRIA. Parametría. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2019. 

Kitaplar;

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Salinas's book, print edition: Carlos Salinas de Gortari, México, un paso difícil a la modernidad (Mexico, a difficult step into modern times), Plaza & Janés, 84-01-01492-1.
  • Mexico under Salinas, Mexico Resource Center, Austin, TX, by Philip L. Russell. 0-9639223-0-0.

İlgili eserler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Castañeda, Jorge G. Perpetuating Power: How Mexican Presidents Were Chosen. New York: The New Press 2000. 1-56584-616-8
  • Chabat, Jorge, and Luz María Villasana. “La Política Mexicana Hacia Cuba Durante El Sexenio De Salinas De Gortari: Más Allá De La Ideología.” Foro Internacional, vol. 34, no. 4 (138), 1994, pp. 683–699. JSTOR, www.jstor.org/stable/27738490.
  • Gilbert, Dennis. “Rewriting History: Salinas, Zedillo and the 1992 Textbook Controversy.” Mexican Studies/Estudios Mexicanos, vol. 13, no. 2, 1997, pp. 271–297. JSTOR, www.jstor.org/stable/1052017.
  • Krauze, Enrique, Mexico: Biography of Power. New York: HarperCollins 1997. 0-06-016325-9
  • Metz, Allan. “Mexican Church-State Relations Under President Carlos Salinas De Gortari.” Journal of Church and State, vol. 34, no. 1, 1992, pp. 111–130. JSTOR, www.jstor.org/stable/23917262.
  • Oppenheimer, Andrés. Bordering on Chaos: Guerillas, Stockbrokers, Aoliticians, and Mexico's Road to Prosperity. Boston: Little, Brown and Co., 1996.
  • O'Toole, Gavin. “A New Nationalism for a New Era: The Political Ideology of Mexican Neoliberalism.” Bulletin of Latin American Research, vol. 22, no. 3, 2003, pp. 269–290. JSTOR, www.jstor.org/stable/27733584.
  • Serrano, Mónica and Victor Bulmer-Thomas, eds. Rebuilding the State: Mexico After Salinas. London: Institute of Latin American Studies, 1996.
  • Teichman, Judith. “Neoliberalism and the Transformation of Mexican Authoritarianism.” Mexican Studies/Estudios Mexicanos, vol. 13, no. 1, 1997, pp. 121–147. JSTOR, www.jstor.org/stable/1051868.
  • Villarreal, Andres. “Public Opinion of the Economy and the President among Mexico City Residents: The Salinas Sexenio.” Latin American Research Review, vol. 34, no. 2, 1999, pp. 132–151. JSTOR, www.jstor.org/stable/2503915.
  • Williams, Mark Eric. “Learning the Limits of Power: Privatization and State-Labor Interactions in Mexico.” Latin American Politics and Society, vol. 43, no. 4, 2001, pp. 91–126. JSTOR, www.jstor.org/stable/3177032.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Carlos Salinas de Gortari ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Miguel de la Madrid 		Meksika devlet başkanı
1988-1994 		Sonra gelen:
Ernesto Zedillo
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Miguel de la Madrid 		PRI başkan adayı
1988 (kazandı) 		Sonra gelen:
Luis Donaldo Colosio (suikaste uğradı)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Carlos_Salinas_de_Gortari&oldid=32745603" sayfasından alınmıştır