Bagyidaw
Bagyidaw Sagaing Min ဘကြီးတော် | |||||
---|---|---|---|---|---|
Burma Kralı Sagaing prensi | |||||
Hüküm süresi | 5 Haziran 1819 – 15 Nisan 1837 | ||||
Taç giymesi | 7 Haziran 1819 | ||||
Önce gelen | Bodawpaya | ||||
Sonra gelen | Tharrawaddy | ||||
Doğum | Maung Sein (မောင်စိန်) 23 Temmuz 1784 Amarapura | ||||
Ölüm | 15 Ekim 1846 (62 yaşında) Amarapura | ||||
Defin | Amarapura | ||||
Eş(ler)i | Hsinbyume Nanmadaw Me Nu | ||||
Çocuk(lar)ı | 5 oğul, 5 kız, Setkya Mintha dahil | ||||
| |||||
Hanedan | Konbaung | ||||
Babası | Thado Minsaw | ||||
Annesi | Min Kye, Taungdwin Prensesi | ||||
Dini | Theravada Budizm[1] |
Bagyidaw (Birmanca: ဘ်ြီ်တော်, telaffuz [ba̰dʑídɔ̀]; ayrıca Sagaing Min, [zəɡáiɰ̃ mɪ́ɰ̃] olarak da bilinir; 23 Temmuz 1784 - 15 Ekim 1846), 1819'dan 1837'ye değin tahttan indirilene kadar Burma Konbaung hanedanının yedinci kralıydı. Sagaing prensi o dönem yaygın olarak bilindiği üzere 1808 yılında dedesi Kral Bodawpaya tarafından veliaht prens olarak seçildi ve Bodawpaya'nın ölümünden sonra 1819'da kral oldu. Bagyidaw, 1823 yılında başkenti Amarapura'dan Ava'ya geri taşıdı.
Konbaung hanedanının çöküşünün başlangıcını işaret eden İlk Anglo-Birmanya Savaşı (1824-1826) Bagyidaw saltanatında olmuştur. Bagyidaw, Kral Bayinnaung’dan sonra ikinci en büyük Burma imparatorluğunu miras aldı, fakat aynı zamanda Britanya Hindistanı ile belirsiz şekilde paylaşılan sınırlara sahipti.[2][3]
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Gelecekteki kral, 23 Temmuz 1784'te Shwedaung Prensi Veliaht Prens Thado Minsaw ve üvey kız kardeşi Taungdwin Prensesi Min Kye'nin çocuğu olarak Maung Sein'de doğdu.[4]
Veliaht prens
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Veliaht Prens Thado Minsaw 9 Nisan 1808'de öldü. Dokuz gün sonra, 23 yaşındaki genç prens, birdenbire büyükbabası Kral Bodawpaya tarafından Veliaht Prens konumuna yükseltildi.
Saltanatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Batı cephesi sorunu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bodawpaya 5 Haziran 1819'da öldü ve Bagyidaw her hangi bir muhalefetle karşılaşmadan tahta çıktı. 7 Haziran 1819'da Amarapura'da Sri Pawara Suriya Dharmaraja Maharajadhiraja saltanat adıyla taç giydi.[5]
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaşın başlangıcında, "Avrupalı kuvvetlerin ilerleyişi için çetin bir engel" teşkil eden araziye daha aşina olan savaşta sertleşmiş Burma kuvvetleri, Avrupalı ve Hint askerlerden oluşan daha iyi silahlı İngiliz kuvvetlerini geri püskürttü.[6]
Yandabo Antlaşması'na göre, Burma'nın kabul ettiği İngilizlerin talepleri:[6]
- Assam, Manipur, Arakan ve Salween nehrinin güneyinde Tenasserim sahili İngilizlere teslim edilecek,
- Cachar ve Jaintia'ya yapılan tüm müdahaleler durdurulacak,
- Dört taksitle bir milyon lira savaş tazminatı ödenecek,
- Ava ve Kalküta arasında diplomatik temsilci değişimine izin verilecek,
- Gidişata göre ticari bir anlaşma imzalanacak,
Savaş sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Antlaşma, Burma krallığına son derece ağır mali yük getirdi ve fiilen sakat hale getirdi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ https://web.archive.org/web/20040720163243/http://www.buddhanet.net/pdf_file/bud-myanmar.pdf [yalın URL]
- ^ Htin Aung, U. (1967). A history of Burma. Internet Archive. New York, Columbia University Press.
- ^ Yi, Ma Yi (Mart 1965). "Burmese Sources for the History of the Konbaung Period 1752–1885*". Journal of Southeast Asian History (İngilizce). 6 (1): 48-66. doi:10.1017/S0217781100002477. ISSN 0217-7811. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022.
- ^ Myint-U 2006: 112–113
- ^ Yi Yi 1965: 53
- ^ a b Phayre 1883: 236–237
- ^ Webster 1998:142–145
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aung Than Tun (Monywa) (26 Mart 2003). "Maha Bandula, Immortal Myanmar Supreme Commander". The New Light of Myanmar. 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- Bhuyan, S.K. (1968). Tungkhungia Buranji or A History of Assam (1681–1826). Guwahati: THE GOVERNMENT OF ASSAM IN THE DEPARTMENT OF HISTORICAL AND ANTIQUARIAN STUDIES IN ASSAM.
- Charney, Michael W. (2006). Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885. Ann Arbor: University of Michigan.
- Cooler, Richard M. "The Art and Culture of Burma: The Konbaung Period – Amarapura". Northern Illinois University. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2007.
- Gait, Sir Edward (1926). A History of Assam. Calcutta: Thacker, Spink & Co.
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londra: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7.
- Maung Maung Tin (1905). Konbaung Hset Maha Yazawin (Birmanca). 1–3 (2004 bas.). Yangon: Department of Universities History Research, University of Yangon.
- Myint-U, Thant (2001). The Making of Modern Burma. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79914-0.
- Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6.
- Owen, Norman G. (2005). The Emergence of Modern South-East Asia: A New History. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2841-7.
- Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 bas.). Londra: Susil Gupta.
- Shakespear, Leslie Waterfield (1914). History of Upper Assam, Upper Burmah and northeastern frontier. Macmillan.
- Sladen, Edward. "Colonel Sladen's Account of Hsinbyume Pagoda at Mingun, 1868" (PDF). SOAS. 28 Nisan 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2007.
- Steinberg, David Joel (1987). David Joel Steinberg (Ed.). In Search of South-East Asia. Honolulu: University of Hawaii Press.
- Webster, Anthony (1998). Gentlemen Capitalists: British Imperialism in South East Asia, 1770–1890. I.B.Tauris. ISBN 978-1-86064-171-8.
- Yi Yi, Ma (1965). "Burmese Sources for the History of the Konbaung Period 1752–1885". Journal of Southeast Asian History. Cambridge University Press on behalf of Department of History, National University of Singapore. 6 (1): 48-66. doi:10.1017/S0217781100002477. JSTOR 20067536.