İçeriğe atla

Bagyidaw

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bagyidaw
Sagaing Min
ဘကြီးတော်
Bagyidaw'ın Bengal'i İngilizlerden almayı emrettiği iddia edilen bir ingiliz tasviri
Burma Kralı
Sagaing prensi
Hüküm süresi5 Haziran 1819 – 15 Nisan 1837
Taç giymesi7 Haziran 1819
Önce gelenBodawpaya
Sonra gelenTharrawaddy
DoğumMaung Sein (မောင်စိန်)
23 Temmuz 1784(1784-07-23)
Amarapura
Ölüm15 Ekim 1846 (62 yaşında)
Amarapura
DefinAmarapura
Eş(ler)iHsinbyume
Nanmadaw Me Nu
Çocuk(lar)ı5 oğul, 5 kız, Setkya Mintha dahil
Tam adı
Siri Tribhavanaditya Pavarapaṇdita Mahādhammarajadhirāja
(သီရိ တြိဘဝနာဒိတျ ပဝရပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ)
HanedanKonbaung
BabasıThado Minsaw
AnnesiMin Kye, Taungdwin Prensesi
DiniTheravada Budizm[1]

Bagyidaw (Birmanca: ဘ်ြီ်တော်, telaffuz [ba̰dʑídɔ̀]; ayrıca Sagaing Min, [zəɡáiɰ̃ mɪ́ɰ̃] olarak da bilinir; 23 Temmuz 1784 - 15 Ekim 1846), 1819'dan 1837'ye değin tahttan indirilene kadar Burma Konbaung hanedanının yedinci kralıydı. Sagaing prensi o dönem yaygın olarak bilindiği üzere 1808 yılında dedesi Kral Bodawpaya tarafından veliaht prens olarak seçildi ve Bodawpaya'nın ölümünden sonra 1819'da kral oldu. Bagyidaw, 1823 yılında başkenti Amarapura'dan Ava'ya geri taşıdı.

Konbaung hanedanının çöküşünün başlangıcını işaret eden İlk Anglo-Birmanya Savaşı (1824-1826) Bagyidaw saltanatında olmuştur. Bagyidaw, Kral Bayinnaung’dan sonra ikinci en büyük Burma imparatorluğunu miras aldı, fakat aynı zamanda Britanya Hindistanı ile belirsiz şekilde paylaşılan sınırlara sahipti.[2][3]

Gelecekteki kral, 23 Temmuz 1784'te Shwedaung Prensi Veliaht Prens Thado Minsaw ve üvey kız kardeşi Taungdwin Prensesi Min Kye'nin çocuğu olarak Maung Sein'de doğdu.[4]

Babası Veliaht Prens Thado Minsaw 9 Nisan 1808'de öldü. Dokuz gün sonra, 23 yaşındaki genç prens, birdenbire büyükbabası Kral Bodawpaya tarafından Veliaht Prens konumuna yükseltildi.

Batı cephesi sorunu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bodawpaya 5 Haziran 1819'da öldü ve Bagyidaw her hangi bir muhalefetle karşılaşmadan tahta çıktı. 7 Haziran 1819'da Amarapura'da Sri Pawara Suriya Dharmaraja Maharajadhiraja saltanat adıyla taç giydi.[5]

Savaşın başlangıcında, "Avrupalı kuvvetlerin ilerleyişi için çetin bir engel" teşkil eden araziye daha aşina olan savaşta sertleşmiş Burma kuvvetleri, Avrupalı ve Hint askerlerden oluşan daha iyi silahlı İngiliz kuvvetlerini geri püskürttü.[6]

Yandabo Antlaşması'na göre, Burma'nın kabul ettiği İngilizlerin talepleri:[6]

  1. Assam, Manipur, Arakan ve Salween nehrinin güneyinde Tenasserim sahili İngilizlere teslim edilecek,
  2. Cachar ve Jaintia'ya yapılan tüm müdahaleler durdurulacak,
  3. Dört taksitle bir milyon lira savaş tazminatı ödenecek,
  4. Ava ve Kalküta arasında diplomatik temsilci değişimine izin verilecek,
  5. Gidişata göre ticari bir anlaşma imzalanacak,

Savaş sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bagyidaw'ın Amarapura'daki mezarı

Antlaşma, Burma krallığına son derece ağır mali yük getirdi ve fiilen sakat hale getirdi.[7]

  1. ^ https://web.archive.org/web/20040720163243/http://www.buddhanet.net/pdf_file/bud-myanmar.pdf [yalın URL]
  2. ^ Htin Aung, U. (1967). A history of Burma. Internet Archive. New York, Columbia University Press. 
  3. ^ Yi, Ma Yi (Mart 1965). "Burmese Sources for the History of the Konbaung Period 1752–1885*". Journal of Southeast Asian History (İngilizce). 6 (1): 48-66. doi:10.1017/S0217781100002477. ISSN 0217-7811. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  4. ^ Myint-U 2006: 112–113
  5. ^ Yi Yi 1965: 53
  6. ^ a b Phayre 1883: 236–237
  7. ^ Webster 1998:142–145