İçeriğe atla

Asya ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Asya ekonomisi
Nüfus: 4.4 milyar (dünyanın %60'ı)
Nominal: $18.515 trilyon ABD doları (2010)
GSYİH/kişi başı (nominal): $4,629 ABD doları (2009)
GSYİH/kişi başı (SAGP): $7,041 ABD doları (2009)
Yıllık büyüme
kişi başı GSYİH: 		%7.9 (2010)
Milyonerler 3.37 milyon kişi (2011)[1]
İşsizlik %3.8 (2010 tahm.)
Bilgiler aksi belirtilmedikçe,
2009, 2010 2011 ve 2014 yılı süresini kapsamaktadır.
Çoğu rakam Uluslararası Para Fonu'ndan alınmıştır. Bazı rakamlar bazı ülkelerin noksan bilgilerini hesaba katmaz.
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü Amerikan doları ile ifade edilmiştir.
Dünya ekonomisi
Ekonomi

  Bölgelere göre ekonomi 
Ana hatlar
Genel sınıflandırma

Mikroekonomi · Makroekonomi
Ekonomik düşünce tarihi
Metodoloji · Heterodoks

Teknikler

Matematiksel · Ekonometri
Deneysel · Milli muhasebe

Dalları ve alt dalları

Davranışsal · Kültürel · Çevresel
Büyüme · Gelişme · Tarih
Uluslararası · Ekonomiler
Monetarizm ve Finansal ekonomi
Kamu ve Refah ekonomisi
Sağlık · Çalışma · Yönetimsel
İşletme · Bilgi · Eğitim · Oyun kuramı
Endüstriyel organizasyon · Hukuk
Tarım · Yeşil · Ekolojik
Kent · Kırsal · Bölgesel
Ekonomik coğrafya

Listeler

Kategoriler · Başlıklar · Ekonomistler

Ekonomi İdeolojileri 

Anarşizm · Kapitalizm · Liberalizm
Komünizm · Korporatizm
Faşizm · Solidarizm
Piyasa sosyalizmi · Devletçilik · Merkantilizm
Sanayi korumacılığı  · Sosyalizm
Sendika · Üçüncü görüş

Ekonomi:Kavram ve Tarihi
Bu kutu:

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan (dünya nüfusunun %60'ı) oluşur.[2] Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

Tüm dünya bölgelerinde olduğu gibi, Asya'nın zenginliği de ülkeler arasında ve içerisinde farklılık göstermektedir. Bunun nedeni, büyük kültür çeşitlilikleri, ortamlar, tarihi bağlar anlamına gelen ve hükûmet sistemleri gibi geniş bir boyuta sahip olmasıdır. Asya'da SAGP gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) açısından en büyük ekonomiler Çin, Japonya, Güney Kore, Rusya, Hindistan, Endonezya, Türkiye, İran, Suudi Arabistan, Tayvan, Tayland, Pakistan, Malezya ve Filipinler'dir ve nominal GSYİH açısından da yine Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan, Rusya, Endonezya, Türkiye, Filipinler, Suudi Arabistan, Tayvan, Birleşik Arap Emirlikleri, Tayland, İran, Malezya, Bangladeş ve Singapur en büyük ekonomilerdir.

Zenginlik (kişi başı GSYİH ile ölçülürse) çoğunlukla Doğu Asya'da Çin, Japonya, Güney Kore, Hong Kong, Makao, Singapur ve Tayvan toprakları ile Batı Asya'daki petrol zengini Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, İran, Kuveyt ve Umman (örneğin Suudi Arabistan) gibi ülkelerde yoğunlaşmaktadır. İsrail ve daha az bir ölçüde Türkiye istisnadır: her ikisi de çoğunlukla böyle sayılmamasına rağmen Asya topraklarında bulunur. İsrail (çeşitlendirilmiş sanayiler üzerine girişimcilik) gelişmiş bir ülke iken Türkiye (OECD'nin kurucu üyesi) gelişmiş yükselen bir ülkedir. Japonya (ağır sanayi ve elektronik işkolunda gelişmişlik), Güney Kore (ağır sanayi ve bilgi ve iletişim teknolojisi), Tayvan (hafif endüstri ve yüksek teknoloji parçaların imalatı), Hong Kong (finansal sanayi ve hizmetler) ve Singapur hariç olmak üzere dünyanın en hızlı büyüyen iki ana ekonomisi Çin'in başını çektiği (imalat ve DYY ile öncü büyüme[3]) ve Hindistan (emtia, dış kaynak kullanımı hedefi ve bilgisayar yazılımı) ile ön plana çıkan Asya'da hızlı büyüme ve sanayileşme yaşanmaktadır. Doğu Asya ve Güneydoğu Asya ülkeleri genel olarak imalat ve ticarete (ve sanayi ve ticarete[4]) ve büyümek için ileri teknoloji endüstrilere ve finans endüstrisine[5] odaklanırlar, Orta Doğu'daki ülkeler ise üretim üzerine daha fazla ve ekonomik büyüme için esas olarak ham petrole[6] bağımlıdırlar. Yıllar geçtikçe, hızlı ekonomik büyüme ve dünyanın diğer ülkeleriyle büyük ticaret fazlalığı nedeniyle Asya'da, 4 trilyon ABD doları üzerinde döviz rezervi - Dünyanın toplamının yarısından fazlası - birikmiş durumdadır, ekonominin üçüncül işkolu ve ekonominin dördüncül işkolu Asya ekonomisinin payını genişletecektir.

Tokyo, Japonya
Hong Kong
Şangay, Çin
Seul, Güney Kore
Taipei, Tayvan
Cakarta, Endonezya
Ho Chi Minh Kenti (Saygon), Vietnam
Bangkok, Tayland
Singapur
Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri
Tahran, İran
Doha, Katar
Riyad, Suudi Arabistan
Tel Aviv, İsrail
Mumbai, Hindistan
İstanbul, Türkiye
Bakü, Azerbaycan

Ekonomik gelişme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik dönem ve Ortaçağda

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin ve Hindistan, M.S. 1'den 1800'e kadar dünyanın en büyük ekonomileri arasında yerini almışlardır,[7][8][9][10] ve birçokları için efsanevi servetiyle Hindistan antik kültürünün Asya'da refahında,[11] Avrupa ticaretini, arama ve sömürgeciliği kendine çekmiştir. Hindistan'ı aramak için Kolomb'un Amerika'yı yanlışlıkla keşfetmesi bu derin hayranlığın göstergesidir. İpek Yolu Asya iç bölgelerinde ana Doğu-Batı ticaret yolu haline geldi, Malacca Boğazı büyük bir deniz yoludu.

1945 öncesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı'ndan önce, Asya'nın çoğu sömürge yönetimi altındaydı. Sadece nispeten az sayıda devlet, Avrupa gücünün uyguladığı sürekli baskı karşısında bağımsız kalmayı başardı. Bunlara örnekler Çin, Siam Japonya ve Türkiye'dir.[12]

Özellikle Japonya 19. yüzyılda reformlarla ekonomisini geliştirmeyi başarmıştı. Yenileşmeler kapsamlıydı ve günümüzde Meiji Restorasyonu olarak bilinir.[13] Japon ekonomisi 20. yüzyıla kadar iyi bir şekilde büyümeye devam etti ve ekonomik büyümesi sırasında, ekonomik büyüme için gerekli olan çeşitli kaynaklar yetersiz kaldı. Sonuç olarak, Japon genişlemesi, Kore'nin ve Çin'in büyük bir bölümüyle başladı ve böylece Japonların stratejik kaynaklara kavuşmasının önü açıldı.[14]

Aynı zamanda Güneydoğu Asya'da, ticaret o tarihte çeşitli yeni teknolojilerin tanınması nedeniyle gelişti. Ticaret hacmi, 1860'lı yıllarda Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla birlikte artmaya devam etti. Manila'da Filipinler'deki ürünlerin Avrupa'ya satıldığı Manila kalyonu bulunmaktaydı.[15] Filipinler, Acapulco yoluyla Latin Amerika ile ticaret yapan ilk Asya ülkesiydi. Tütün, hindistan cevizi, mısır ve şeker ticareti o dönemde talep gören en yüksek emtialardı. 1819'da kurulan Singapur, doğu ile batı arasındaki ticaretin inanılmaz bir hızda artmasıyla ön plana çıktı. Malezya'nın bir parçası olan İngiliz Malezya kolonisi, dünyanın en büyük kalay ve kauçuk üreticisi konumuna ulaştı. Öte yandan, Hollanda Doğu Hint Adaları, şimdiki Endonezya, baharat üretimi ile biliniyordu. Hem İngiliz hem de Hollandalılar, Asya'daki ticaret akışlarını yönetmek için kendi ticaret şirketlerini kurdu. İngilizler İngiliz Doğu Hindistan Şirketi'ni kurarken Hollandalılar Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ni kurdular. Her iki şirket kendi kolonileri ile ticaret tekelliliklerini sürdürdü.[16][17][18]

1908'de, günümüzde İran'da bulunan bölgede petrol ilk defa keşfedildi. Daha sonra birçok petrol sahası keşfedildi ve ardından Ortadoğu'nun dünyanın en büyük petrol yataklarına sahip olduğu öğrenildi. Bu, Arap ülkelerinin yöneticilerini çok zengin yaptı, ancak o bölgedeki sosyo-ekonomik gelişim güçsüz kaldı.[19]

1930'ların başında, dünya Ekonomik Bunalıma girdi; bugün ise bu Büyük Buhran olarak biliniyor. Asya kaçınılmaz olarak Avrupa ve ABD ile aynı acıyı çekti. Ticaret hacmi, Asya'nın ve aslında dünyanın her yerinde önemli ölçüde azaldı. Düşen taleple birlikte düşmeye başlayan çeşitli malların fiyatları ile yerli halk ve yabancılar yoksullaşmıştı. 1931'de Japonya, II. Dünya Savaşı'nı Asya'ya taşıyan olay olarak, Mançurya'yı istila etti. 7 Aralık 1941'de Japonya, Pearl Harbor'daki ABD askeri üssüne sürpriz bir saldırı yaptı ve sonucunda ABD Japonya'ya savaş ilan etti.[20]

1945–1990

[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Asya nüfusunun yarısını oluşturan Çin ve Hindistan, yerel ekonomilerini teşvik etmek için sosyalist politikaları benimsemişlerdi. Bu politikalar bölgenin ekonomik büyümesini sınırladı. Hindistan'da siyasetler terk ediliyor ve Çin'de yenileşme hareketleri yapılıyordu. Buna karşılık, Japonya ekonomisi ve Dört Asya Kaplanı (Güney Kore, Tayvan, Singapur ve Hong Kong), ekonomik başarılarda Batı Dünyası dışındaki tek başarılı ekonomilerdi.[21] Bu dört ekonominin başarısı, diğer Güneydoğu Asya ülkelerini, yani Endonezya, Malezya ve Tayland'ı, ekonomilerini dünyaya açmaya ve 1980'ler ve 1990'lar boyunca büyümelerini hızlandıran ihracata yönelik üretim üsleri kurma konusundaki politikaları takip etmeye yöneltti.[22]

Bu süreçte en belirgin Asya ekonomik olgularından biri olan savaş sonrası Japon ekonomik mucizesi, dünyanın geri kalanını büyük ölçüde etkiledi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Japon hükûmetinin merkezi yol göstericiliğinde, ekonominin tamamı yeniden yapılandırıldı. Hükûmet, şirketler ve bankalar arasındaki yakın işbirliğini ve çok ihtiyaç duyulan sermeyeye kolay ulaşımı kolaylaştırdı ve keiretsu olarak bilinen büyük holdingler, tüm işkollarında yatay ve düşey bütünleşmeleri hızlandırdı ve yabancı rekabetini engelledi. Bu uygulamalar, askeri harcamaların terk edilmesine ek olarak olağanüstü bir şekilde çalıştı. Sonuç olarak Japon şirketleri, "Yükselen Güneş'in Ülkesi"nden dış satım atağına başladı ve halen yüksek kaliteli ürünleri büyük miktarlarda ihraç etmektedirler.[23]

Ekonomik başka bir başarı öyküsü de, Han Nehri üzerindeki mucize olarak da bilinen Güney Kore'nin ekonomik başarı hikâyesidir. Güney Kore Kore Savaşı'ndan sonra yoksul bırakılmış ve 1970'lerin başına kadar dünyanın fakir ülkelerindendi (hatta Kuzey Kore'den daha fakir). Bununla birlikte, o zamandan beri çift haneli yıllık büyüme oranları ile toparlanabildi. Bu dönemde, Samsung, LG, Hyundai, Kia, SK Group gibi çaebollardan oluşan çoğu konglomera büyüdü. Güney Kore şimdi dünyanın en iktisadi nüfuzlu ülkesi olmuştur.[24]

Tayvan ve Hong Kong, 1990'lı yıllara kadar hızlı bir büyüme yaşadı. Tayvan halen tüketici elektroniği AR-GE'sinin ve imalatın başlıca merkezlerinden biri haline geldi. Bununla birlikte, Japonya ve Güney Kore'nin aksine, Tayvan ekonomisinin büyük kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelere bağımlıdır. Öte yandan Hong Kong, serbest pazar politikaları nedeniyle finans işkolunda hızlı bir büyüme yaşamış ve birçok finans kuruluşu Asya merkezlerini Hong Kong'da kurmuştur. Günümüze kadar Hong Kong, uzun yıllar dünyanın en özgür ekonomileri arasında yerini aldı ve dünyanın en büyük 5 önde gelen finans merkezleri arasında yer almaktadır.[25]

Güneydoğu Asya'da, ekonomik gelişme bambu ağının (Çin Milletler Topluluğu) büyümesiyle tetiklendi. Bambu ağı söylemi, ortak aile ve kültürel bağları paylaşan Güneydoğu Asya pazarlarında etkinlik gösteren yurt dışındaki Çinli işletmeler ağına işaret etmektedir.[26] 1949'da Çin Komünist Devriminden sonra Çinli mülteciler Güneydoğu Asya'ya göç ettikleri için ağ genişledi.[27] Singapur, Malezya ile iki yıllık federasyonun ardından 1965'te bağımsızlık ilan ettikten sonra özellikle çok hızlı ekonomik büyüme yaşamıştır. Hükûmet, elverişli bir ekonomik ve siyasi ortam yaratmanın yanı sıra, çok ırklı işgücünün becerilerini geliştirdi ve yabancı yatırımcıları üretimde bölgesel operasyonlar düzenlemeye teşvik ederek ihracata yönelik sanayileri kurdu. Hükûmet ayrıca Singapur'un önemli finansal ve ticari hizmetler merkezi olmasında önemli bir rol oynamıştır. Singapur bugün kişi başına GSMH ve kişi başına GSYİH (SAGP) açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir.

Bu dönemde askeri çatışmalarda gözlemlendi. Özellikle Vietnam ve Afganistan'da Soğuk Savaş tarafından yönlendirilen savaşlar, bu ilgili ülkelerin ekonomilerini bozdu. Sovyetler Birliği 1990-91 yıllarında çöktüğünde, birçok Orta Asya devleti serbest kaldı ve demokratik ve ekonomik değişim için baskı görmeye zorlandı. Ayrıca, SSCB'nin müttefiklerinden birçoğu değerli yardım ve ödenekleri kaybetti.[28]

1991–2007

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin ekonomisi Deng Şiaoping'in 1970'lerin sonlarında gerçekleştirdiği ekonomik önlemlerle patlama yaşadı ve 1990'lı yıllarda Jiang Zemin'in himayesinde politikalar devam ettirildi. Hindistan ekonomisinin serbestleşmesinden sonra, Hindistan ve Çin'de büyüme giderek küresel ekonominin ağırlık merkezini Asya'ya kaydırdı. 2007'de Çin'in ekonomik büyüme oranı %11'i aşarken Hindistan'ın büyüme oranı %9'a yükseldi. Etkenlerden biri, bu bölgedeki nüfusun büyüklüğüdür. Şaşırtıcı bir şekilde, bu nüfus büyüklüğü her iki hükûmetin daha önce ekonomisinin yetersiz kalmasının en büyük nedeni olarak kabul edildi ve her iki ülke ekonomisini iyileştirmek için güçlü nüfus kontrol önlemleri alındı.[29]

Bu arada Güney Kore, Tayvan, Hong Kong ve Singapur'un, 1980'lerde ve 1990'larda GSYİH'leri yılda %7'nin çok üzerinde büyüyerek Dört Asya Kaplanları olarak ortaya çıktı. Ekonomileri ağırlıklı olarak artan ihracata dayanıyordu.[30] Filipinler, 1990'ların başında durgun ekonomisini dışa açmaya başladı.[31] Vietnam ekonomisi 1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve Vietnam'ın ekonomik ve siyasi bağlarını eski haline getirmesinden kısa süre sonra büyümeye başladı.[32]

1990'lı yıllar boyunca, Asya'da gelişmekte olan ülkelerdeki imalat yeteneği ve ucuz emek piyasaları, şirketlerin daha önce gelişmiş ülkelerdeki şirketlerin hakim olduğu birçok işkolunda kendilerini yapılandırmalarına izin verdi. Asya, otomobil, makine, ses ekipmanları ve diğer her türlü elektronik alanlarının en büyük kaynaklarından biri haline geldi.[33]

1997 sonunda Tayland para spekülatörleri tarafından vuruldu ve Bahtın değeri yıllık büyüme oranı ile çarpıcı bir şekilde düştü. Kısa süre sonra, kriz, Endonezya, Malezya, Güney Kore, Hong Kong, Singapur ve diğer birçok Asya ekonomisine yayılmış ve etkilenen ülkeler üzerinde büyük ekonomik zararlar doğurmuştur (Japonya krizden büyük ölçüde kurtulmuştur). Ekonomilerin bazıları, özellikle Tayland, Endonezya ve Güney Kore ekonomilerinden bazıları aslında sözleşmeliydi. Bu daha sonra Asya mali krizi olarak bilinir hale geldi. 1999 yılına gelindiğinde, çoğu ülke zaten krizden kurtulmuştu.[34]

2001'de hemen hemen tüm Asya ve küresel ekonomiler, 11 Eylül saldırılarından etkilenmiş; özellikle Endonezya ve Japonya'da zorluklar hissedilir hale gelmiştir. Ancak, 2002/2003'te Asya ve küresel ekonomiler Amerika Birleşik Devletleri'ndeki saldırıların etkisinden kurtulmaya başlamıştı.[35]

2004 yılında, Sumatra ve Güney Asya'nın bir kısmı bir deprem ve daha sonraki tsunami yüzünden ciddi hasar aldı. Tsunami, özellikle Endonezya ve bölgede yaşayan milyonlarca insanın bulunduğu bölgelerdeki altyapı alanlarında büyük hasara neden oldu. Kısa bir süre için, felaketin ardından büyük miktarda dış yardım girmesine rağmen, Endonezya ve Sri Lanka gibi ülkelerde GSYİH daraldı.[36]

Japonya, 1990'ların başında (Soğuk Savaşın sonuyla çakışan) en kötü İkinci Dünya Savaşı sonrası ekonomik durgunluğa uğradı, bu durum, 1997'deki Asya mali krizinin tetikleyicisi olmuştu. Bununla birlikte, dış satımın güçlü bir şekilde büyümesiyle 2000'li yılların başında güçlü bir toparlanma yaşandı, 2005 yılında Çin'i Asya'daki en büyük ekonomi olarak aşamalı olarak aştıktan sonra Çin'e karşı koyamamıştır.[28]

2008–günümüz

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008'de, Birleşik Devletler'deki konut balonunun tetiklediği Küresel Mali Kriz, Avrupa ekonomilerinin çoğunun GSYİH'sında belirgin bir düşüşe neden oldu. Buna karşılık, çoğu Asya ekonomisi, özellikle Japonya, Güney Kore ve Çin gibi ekonomik büyüme oranlarında geçici bir yavaşlama yaşadı ve kısa süre sonra normal büyümelerine yeniden başladı.[37]

2011 yılından bu yana Arap Baharı, Orta Doğu'daki olumsuz etkilenen ülkeler arasında, Suriye, Lübnan ve Yemen'de, ekonomik huzursuzluğa neden oldu. Aynı zamanda, 2010'un başlarında, artan petrol fiyatları ve ihracatın daha da çeşitlendirilmesi ve döviz rezervlerinin yükselmesi nedeniyle Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt, yüksek GSYİH büyümelerini kaydetti.[38]

2013'te Çin'de on yıllık bir dönemde liderlik değişikliğinde (Hu-Wen Yönetiminin Xi-Li Yönetimine değiştirilmesi) Çin ekonomisi GSYİH büyümesinde belirgin bir yavaşlama yaşanırken, benzeri görülmemiş yıllar süren %9-10'luk yıllık büyüme %7-8'e kadar inmiş, 2012-2013 döneminde Çin ile aynı oranda büyümeyi başaran Filipinler hariç olmak üzere, özellikle gelişmekte olan Güneydoğu Asya ve Hindistan'daki bazı gelişmekte olan ekonomilerde önemli etkiye neden olmuştur. Filipinler 2014 yılının şafağına kadar felaketin ülke ekonomisi üzerinde asgari bir etkiye sahip olmasına rağmen, kısa bir süre önce Kasım 2013'te kaydedilen en sert fırtına olan en az 5.200'ü insanı öldüren ve milyonlarca insanı yerinden eden Haiyan Tayfunu ile ciddi şekilde etkilenmiştir.[39]

29 Eylül 2013'te Çin, Şangay Serbest Ticaret Bölgesi'ni açtı. Bu serbest ticaret bölgesi, uluslararası ticaretin daha az kısıtlama ve daha düşük gümrük vergisi ile yapılmasına olanak tanımaktadır. Bölge, yabancı yatırımların yasaklandığı alanların düzenlenmesinde kullanılan 'olumsuz liste' ile doğrudan yabancı yatırımları (DYY) teşvik etmek için ilk on yılda vergisizdir.[40] Serbest ticaret bölgesi, ağırlıklı olarak Çin para birimi yuan ile serbest düzenlenen alışverişi mümkün kılmaktadır. Ayrıca bölge, hem bireysel hem de ticari kuruluşlar için yurt dışı yatırımlara fayda sağlayan maddi destek sağlamakta ve Çin işletmelerinin düşük faiz oranları ile dış kredilere kavuşmasına izin veren yurt dışı finansmanlar için kapı açmaktadır.[41]

Gelecek

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asya'nın büyük ekonomik farklılıkları, bölgede devam eden gerginliğin kaynağı olmaktadır.[42] Küresel ekonomik güçler Çin, Japonya, Hindistan ve Güney Kore güçlenmeye devam ederken ve Endonezya, Malezya, Filipinler, Tayland, Vietnam, Bangladeş ve Sri Lanka uzun vadeli büyüme yoluna girdiğinde, bu ülkelerin hemen yanındaki bölgeler ciddi yardım ihtiyacı içine girmektedirler.

Bölgede, özellikle büyük iş gücünün diğer ülkelerden ekonomik bir üstünlük sağladığı Çin ve Hindistan'da yaşanan muazzam miktarda ucuz emek göz önüne alındığında, yükselen yaşam standardı sonunda yavaşlamaya neden olacaktır. Asya'da sadece ekonomileri değil, bölgenin ve dünyanın genel istikrarını da tehdit eden siyasi sorunlar vardır. Nükleer komşular olan Pakistan ve Hindistan sürekli olarak birbirlerine tehdit oluşturarak hükûmetlerinin askeri harcamalara yoğun yatırım yapmasına neden olmuşlardır.[43]

Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak ve Afganistan'daki askerî müdahalesi aşırılıkları da körüklemiş ve bir dizi Asya ülkesinde çeşitli saldırılara neden olmuştur. Yakın gelecekteki bir başka kriz Ortadoğu'daki petrol rezervlerinin tükenmesi olacaktır. Bu ekonomilerin çoğu geleneksel olarak petrole aşırı bağımlıdır ve ekonomilerinde başka bir payandayı oluşturmada güçlük çekmektedir.[44]

Asya ekonomisinin yarattığı bir başka potansiyel tehlike, artan döviz rezervlerinin birikimidir. En büyük yabancı rezervleri olan ülkeler/bölgeler çoğunlukla Asya'da - Çin (Anakara - 2.454 milyar dolar ve Hong Kong - 245 milyar dolar, Haziran 2010), Japonya (1.019 milyar dolar, Haziran 2009), Rusya (456 milyar dolar, Nisan 2010), Hindistan (345 milyar dolar, Nisan 2015), Tayvan (372 milyar dolar, Eylül 2010), Güney Kore (286 milyar dolar, Temmuz 2010) ve Singapur'dur (206 milyar dolar, Temmuz 2010). Bu artan bir şekilde, Euro, USD ve GBP'nin birbiri ile değiştirilebilirliğinin, Asya merkez bankaları tarafından büyük ölçüde etkilenmiş olduğu anlamına gelmektedir. Batı ülkelerindeki bazı ekonomistler bunu kötü bir şey olarak görmekte ve hükûmetlerine harekete geçmeye başlamalarını söylemektedirler.[45]

Dünya Bankası'na göre, Çin, 2020-2030 yılları arasında dünyanın en büyük ekonomisi haline gelebilirken, Hindistan 2030-2035 yılları arasında dünyanın ikinci en büyük ekonomisi haline gelebilir.[46]

Hurun Raporu'na göre, 2012 yılında ilk defa Asya milyarder sayısında Kuzey Amerika'yı geride bıraktı. Kuzey Amerika'da 440 milyarder, Avrupa'da 324 milyarderin olduğu, Asya'da ise yüzde 40'tan fazlasını oluşturan bir dilimle 608 milyarder olduğu belirtilmektedir.[47]

Bölgesel değişim

[değiştir | kaynağı değiştir]

GSYİH'ya göre Asya ülkeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: GSYİH'ya göre Asya ülkeleri listesi

Bu, 2016 yılı gayri safi millî hasılasına göre piyasa veya devlet resmi döviz kurları (nominal GSYİH) sırasına göre sıralanmış Asya ülkelerinin bir listesidir ve SAGP haritası 2016 yılı içindir.

2016 Uluslararası Para Fonu[48] tarafından nominal GSYİH ve SAGP listesi (sıralamalı, değerler milyar ABD doları)

Ülke veya
bölge 		GSYİH nominal
milyar ABD doları 		GSYİH (SAGP)
milyar ABD doları 		kişi başına GSYİH (SAGP)
ABD doları 		Konum
 Afganistan 20.444 64.198 1,944 Güney Asya
 Ermenistan 11.644 26.053 8,164 Batı Asya
 Azerbaycan 74.145 165.988 17,761 Batı Asya
 Bahreyn 33.862 66.851 49,020 Batı Asya
 Bangladeş 226.760 628.376 3,940 Güney Asya
 Bhutan 1.983 5.871 7,662 Güney Asya
 Brunei 17.104 32.866 79,890 Güneydoğu Asya
 Burma 68.277 244.365 4,752 Güneydoğu Asya
 Kamboçya 16.551 50.161 3,276 Güneydoğu Asya
 Çin (PRC) 11,383.033 20,853.331 13,224 Doğu Asya
 Kıbrıs Cumhuriyeti 23.263 27.516 30,882 Batı Asya
 Doğu Timor 4.970 6.745 5,479 Güneydoğu Asya
 Gürcistan 16.536 34.345 9,209 Batı Asya
 Hong Kong Çin ÖİB 322.429 427.632 55,097 Doğu Asya
 Hindistan 2,288.715 8,642.758 5,808 Güney Asya
 Endonezya 936.955 3,010.746 10,651 Güneydoğu Asya
 İran 386.120 1,439.295 17,443 Batı Asya
 Irak 148.411 588.737 15,348 Batı Asya
 İsrail 311.739 292.809 33,136 Batı Asya
 Japonya 4,412.603 4,901.102 37,519 Doğu Asya
 Ürdün 35.878 79.907 11,971 Batı Asya
 Kazakistan 128.109 433.909 24,108 Orta Asya
 Kuzey Kore 28.000 40.000 1,900 Doğu Asya
 Güney Kore 1,321.196 1,916.439 35,379 Doğu Asya
 Kuveyt 110.455 298.198 70,686 Batı Asya
 Kırgızistan 7.402 19.229 3,262 Orta Asya
 Laos 11.681 34.532 5,006 Güneydoğu Asya
 Lübnan 50.028 81.419 18,052 Batı Asya
 Makao Çin ÖİB 22.100 18.470 59,451 Doğu Asya
 Malezya 309.262 859.881 25,145 Güneydoğu Asya
 Maldivler 2.885 4.554 13,312 Güney Asya
 Moğolistan 12.037 34.869 11,919 Doğu Asya
   Nepal 19.761 67.137 2,388 Güney Asya
 Umman 77.779 176.211 43,847 Batı Asya
 Pakistan 270.961 982.380 4,749 Güney Asya
 Papua Yeni Gine 16.809 18.595 2,470 Güneydoğu Asya
 Filipinler 310.312 793.193 6,974 Güneydoğu Asya
 Katar 170.860 333.936 137,162 Batı Asya
 Rusya 1,132.739 3,684.643 24,449 Kuzey Asya
 Suudi Arabistan 618.274 1,720.027 52,311 Batı Asya
 Singapur 294.560 484.951 83,066 Güneydoğu Asya
 Sri Lanka 74.924 236.471 10,410 Güney Asya
 Suriye 77.460 n/a 5,551 Batı Asya
 Tayvan (ROC) 529.597 1,125.988 46,036 Doğu Asya
 Tacikistan 9.242 22.402 2,698 Orta Asya
 Tayland 404.824 1,152.421 15,579 Güneydoğu Asya
 Türkiye 798.332 1,665.332 19,698 Batı Asya
 Türkmenistan 47.932 82.395 14,217 Orta Asya
 Birleşik Arap Emirlikleri 399.451 669.679 66,347 Batı Asya
 Özbekistan 62.613 199.335 5,630 Orta Asya
 Vietnam 185.897 592.848 5,656 Güneydoğu Asya
 Yemen 43.229 104.008 3,788 Batı Asya

Çin'deki son yeniden düzenlemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hong Kong Borsası Ticaret Salonu, 2005

2013'te Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin Üçüncü Başkanlığını takiben, Çin birkaç kapsamlı sosyal ve ekonomik reform planlarını açıkladı. Hükûmet, tek çocuklu ebeveynlerin iki çocuğa sahip olmasına izin vermek için tek çocuk politikasında değişikliğe gidecektir. Bu yenilik, Çin'in yaşlanan nüfusuna bir cevap olarak uygulandı ve daha fazla işgücü sağladı. Hükûmet, ayrıca, işgücünün daha hareketli hale gelmesine izin veren hukou sisteminde reform yaptı.[49]

Yeniden düzenlemeler, finansal kredi sistemlerini daha esnek hale getirecek ve özel kuruluşların ekonomik katılımını artıracaktır. Buna ek olarak, devlete ait işletmelerin hükûmete daha yüksek temettü ödemeleri gerekecektir. Bunun faydaları Sosyal Güvenlik'e ek gelir demektir. Reform ayrıca çiftçilerin arazilerini ilk kez satarak en iyi bir şekilde arazilerini satmaya teşvik ederek, tüketimciliği artıracak ve kent iş gücünü artırarak şehirlere taşınmasını sağlayacaktır.[49]

10 Nisan 2014'te, Çin Menkul Kıymet Düzenleme Komisyonu (CSRC - China Securities Regulatory Commission) ve Menkul Kıymetler ve Vadeli İşlemler Komisyonu (CSRC - Securities and Futures Commission), Anakara Çin ile Hong Kong arasındaki karşılıklı borsa erişiminin kurulması için onay konusunda bir Ortak Duyuru yaptı.[50] 'Bağlantı Programı' (Connect Program) kapsamında Hong Kong Limited ve Şangay Borsası, yatırımcıların Çin hisse senedi piyasasına doğrudan yatırım yapabilmeleri için karşılıklı sipariş yönlendirme bağlantısı ve ilgili teknik altyapıyı kuracaktır. 17 Kasım 2014'te, program Pekin'den gelen onaylarla resmî olarak başlatıldı.[51]

'Bağlantı Programı', hem Hong Kong hem de Anakara için önem taşıyan çığır açıcı bir girişimdir. Bu Hong Kong menkul kıymetler piyasasının büyümesi için bir başka fırsat daha getiriyor. Daha da önemlisi, QDII, QFII, AND RDFII programları da dâhil olmak üzere mevcut programlara ek olarak, Hong Kong ve Anakara'ya yatırım yapmak için yatırımcılara ilk defa uygulanabilir, kontrol edilebilir ve genişletilebilir bir kanal sunuyor.[52]

Şangay-Hong Kong Bağlantı Programı tüm piyasa katılımcılarına açıktır; ancak bunlar, değişim ve düzenleyiciler tarafından öngörülen tüm gereksinimleri karşılamalıdır. Programın tasarımı, her pazarda düzenleyici yapının en az düzeyde değiştirilmesini ve gelecekte diğer pazarlara veya diğer varlık sınıflarına genişleme olanağı sağlamasıdır.[50]

Yerel yönetimlerin harcamaları Çin'in mali sisteminde kritik bir rol oynamaktadır. 1991'deki hükûmetler arası mali reformun ardından, merkezi hükûmetin toplam maliye gelirleri içindeki payı 2012'de yüzde 30'un altından yüzde 50'ye yükseldi.[53] Yerel yönetimler şu anda altyapı yatırımlarından, hizmet sunumundan ve sosyal harcamalardan sorumludur ve bu toplam harcamaların yaklaşık yüzde 85'ini oluşturmaktadır. Hükûmetler arası harcama sorumluluklarının dağılımını yönlendiren bir kural olmaksızın harcama ile ilgili önemli risk seviyeleri olacaktır.

Çin'in merkezi yönetimi, mali riskleri patlayıcı seviyesinden kontrol etmek için yerel yönetim borçlanmasına sert önlemler uygulayacaktır. İstatistikler, 2013 yılının ortasında toplam borcun 3 trilyon dolara ulaştığını ve toplam kamu borcunun GSYİH'ya oranının yüzde 58'e yükseldiğini göstermektedir. Benzer bir atıf, şirket borçlarında da gerçekleşti; bu durum, Çin'in toplam borç-GSYİH oranını 2008'deki %148'den %261'e yükseltti. IMF, hızlı borç krizlerinin finansal krize yol açabileceği konusunda Çin'i uyardı.[54]

Yeni kuralların, yerel yönetim vergi gelirlerini harcamaya paralel hale getirme amaçlı, daha geniş mali reformlarla birleştirilmesi bekleniyor. Merkezi hükûmet, yerel yönetimlere harcamaları akıllıca nasıl yöneteceği ve nasıl yatırım yapacağı konusunda daha fazla rehberlik sağlayacaktır.

Hindistan'da ekonomik serbestleşme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindistan'daki ekonomik serbestleşme, ekonomiyi daha piyasa odaklı hale getirmek ve özel ve yabancı yatırım rolünü genişletmek amacıyla 1991'de başlatılan, ekonominin politikalarından devam eden ekonomik serbestleşmeye işaret ediyor. Kendine özgü değişiklikler dış alım tarifelerinde bir azalma, piyasaların serbestleştirilmesi, vergi indirimi ve daha fazla yabancı yatırımı içermektedir. Serbestleşme, 1990 ve 2000'lerde ülkenin kaydettiği yüksek ekonomik büyüme için destekçileri tarafından gerçekleştirildi. Rakipleri onu yoksulluk, eşitsizlik ve ekonomik bozulmadan sorumlu tuttu. Liberalleşmenin genel gidişatında, iktidar yasalarını serbestleştirmek ve tarımsal sübvansiyonları azaltmak gibi hiçbir siyasi açıdan zor olmayan sorunlar çözülememiş olmasına rağmen, iktidar partisi ne olursa olsun aynı kaldı.[1] Hindistan'da ekonomik yenileşmeleri sürdürülebilir kılan şeyler konusunda süregiden bir tartışma vardır.[2]

Hindistan Ekonomisi, nominal Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) bakımından dünyadaki en büyük yedinci, Satın alma gücü paritesi (SAGP) bakımından üçüncü en büyük ekonomidir.[55] Ülke, G-20 büyük ekonomilerinden biri olan yeni sanayileşmiş bir ülke, BRICS üyesi ve son yirmi yılda yaklaşık %7'lik bir ortalama büyüme oranına sahip gelişmekte olan bir ekonomi olarak sınıflandırılmaktadır. Hindistan'ın en zengin eyaleti olan Maharaştra, yıllık gayri safi yurt içi hasıla olarak 220 milyar ABD doları büyüklükle Pakistan ya da Portekiz'le neredeyse eşit ve Hint GSYİH'sının %12'sini oluşturmakta, ardından Tamil Nadu ve Uttar Pradeş eyaletleri onu takip etmektedir. Hindistan ekonomisi, 2014 yılının son çeyreğinden itibaren Çin'in yerine dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu.[56]

Hint ekonomisi görünümü, ileriye dönük uzun vadeli büyüme, genç nüfusu, düşük bağımlılık oranı, sağlıklı tasarruf ve yatırım oranları ve küresel ekonomiye eklemlenme seviyesinin artması nedeniyle oldukça olumludur.[57] Hint ekonomisi, önümüzdeki on yılda dünyanın üçüncü büyük ekonomisi ve yüzyılın ortasındaki en büyük ekonomilerden biri olma potansiyeline sahiptir.[58][59][60] IMF'ye göre Hint ekonomisinin küresel planda "parlak nokta" olduğu ve kısa vadeli büyümesinin görünümünün de iyi olduğu belirtilmektedir.[61] Ekonomisi, 2014-15 yılları arasında %7,3 büyüyen Hindistan, 2015-16 yılları arasında da %7,5-8,3 büyümesi beklenmiş, 2015-16 yılları için Dünya Bankası'nın büyüme görünümünü de ilk kez geçmiştir.[62]

Hindistan, 2012-13 döneminde GSYİH'sının %57'sine katkıda bulunan 2001'den bu yana yıllık %9'un üzerinde büyüme oranı ile dünyanın en hızlı büyüyen hizmet işkollarından (ekonominin üçüncül işkolu) birine sahiptir.[63] Hindistan, 2013-14 yılları arasında 167,0 milyar dolarlık hizmet ihracatı ile BT hizmetleri, BPO hizmetleri ve yazılım hizmetlerinin önemli bir ihracatçısı olarak eğitimli İngilizce konuşan nüfusuna dayalı ekonomisini sermayeleştirdi. Aynı zamanda bu ekonominin en hızlı büyüyen kısmıdır.[64] BT endüstrisi Hindistan'daki en büyük özel sektör iş sahası olmaya devam etmektedir.[65][66] Hindistan, 2014-15 yılları arasında 3.100'den fazla yeni devreye alma alanıyla (start-up hub) dünyanın dördüncü büyük kuruluş merkezidir.[67] Tarım sektörü, Hindistan'ın ekonomisinin en büyük iş sahalarından biri olmakla birlikte, GSYİH'sının azalan bir payına katkıda bulunmaktadır (2013-14 yılında %17). Hindistan, çiftlik üretiminde dünya çapında ikinci sırada yer almaktadır.[68] Sanayi sektörü, ekonomik katkıdan (2013-14 yılları arasında GSYİH'nın %26'sı) sabit bir pay aldı.[69] Hindistan otomobil endüstrisi 2013-14 yılları arasında yıllık 21.48 milyon araç üreten (çoğunlukla iki ve üç tekerlekli) dünyanın en büyük otomobil endüstrilerinden biridir.[70] Hindistan, 2015 yılında dünyanın en hızlı büyüyen E-Ticaret pazarlarından biri olmuş ve perakende pazarı 600 milyar ABD doları değerindedir..[71][72]

Hindistan'ın iki önemli borsasında, Bombay Borsası ve Hindistan Ulusal Menkul Kıymetler Borsası, Dünya Borsalar Federasyonu'na göre sırasıyla 1.71 trilyon ABD doları ve 1.68 trilyon ABD Doları olan piyasa değeri ile Şubat 2015 itibarıyla sırasıyla 11. ve 12. sırada yer aldı.[73] Hindistan, 2014'te 97 milyarderle dünyanın üçüncü büyük milyarder havuzuna, dördüncü en büyük 100 milyondan fazla ultra yüksek net değerli hane halkına ev sahipliği yapıyor.[74][75]

Hindistan, İngiliz Milletler Topluluğu, Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı, G20, Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü, Asya Altyapı Yatırım Bankası, Birleşmiş Milletler ve Yeni BRICS Kalkınma Bankasının bir üyesidir.

Hindistan hükûmetine koalisyonlardan serbestleşmeye devam etmeleri önerildi. Hindistan, 1978'den beri ekonomisini liberalleştiren Çin'den yavaş ilerliyor.[3] McKinsey Üç Aylık, temel engelleri kaldırmanın "Hindistan'ın ekonomisini Çin'inki kadar hızlı bir şekilde, yılda %10 oranında büyüteceğini" belirtti.[4]

Bununla birlikte, serbestleşme (liberalizasyon) etrafında kapsamlı bir ekonomik büyüme stratejisi olarak önemli bir tartışma olmuştur. 1992'den bu yana, Hindistan'da gelir eşitsizliği tüketimi en yoksullar arasında sabitken, en zengin olanlar arasında tüketim artışını sağladı.[5] Hindistan'ın gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) büyüme oranı, 2012-13 yılları arasında on yıl içinde en düşük seviyesine inerken, sadece %5,1 arttı,[6] Hindistan'ın ekonomik reformlarına yönelik eleştiriler ortaya çıktı, çünkü açıkça istihdam artışını, beslenme değerlerini Gıda alımının kalori olarak gerçekleşmesi ve aynı zamanda büyümeyi tetiklemesi -ve böylece reform dönemi öncesine kıyasla cari açıktaki ağırlığın daha da kötüleşmesine neden olmaktadır.[7] Fakat 2013-14 mali yılında %6.9'a yükselirken, 2014-15 yıllarında Yeni Hükûmet tarafından yapılan reformlar sonucunda %7.3'e yükselmiş ve ekonominin yeniden sağlıklı hale gelmesine ve cari işlemler açığının kontrolünün artmasına neden olmuştur. 2015 yılının Ocak-Mart çeyreğinde büyüme %7.5'e ulaştı ve Nisan-Haziran döneminde %7.0 oranında yavaşladı.

Japonya'daki Abenomik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abenomik, Japon Başbakanı Shinzō Abe tarafından uygulanan bir politikadır. Küresel ekonomik durgunluğun ardından Başbakan, Japonya ekonomisini "üç ok" ile artırmayı umdu; bunlar: kitlesel mali teşvik, daha atılgan parasal genişleme ve Japonya'yı daha rekabetçi hale getiren yapısal reformlardı.[76] Teşvik paketi 20,2 trilyon yen (210 milyar dolar) idi ve hükûmet ayrıca iki yıl içinde 600 bin yeni iş yaratmayı da hedeflemiştir.[77]

Japonya Merkez Bankası kısa vadeli devlet borçlarını alarak enflasyonu %2'ye yükseltmeyi de hedeflemiştir. Eleştirmenler, aşırı enflasyonun ve dengesiz bir GSYİH/borç oranının Abenomics'in olumsuz sonuçları olabileceğine işaret ediyor. Ayrıca, para birimi değişiklikleri, özellikle Çin ve Japonya arasındaki ilişkileri ağırlaştırabilir.[77]

Ticaret blokları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asya-Pasifik Ticaret Antlaşması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önce Bangkok Antlaşması olarak adlandırılan Asya-Pasifik Ticaret Antlaşması (APTA - Asia-Pacific Trade Agreement), Bangladeş'e ve Güney Kore'ye ek olarak diğerleriyle Çin ve Hindistan'ı bir araya getiren tek ticaret anlaşmasıdır. Anlaşmanın Sekretaryası Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCAP - Economic and Social Commission for Asia and the Pacific) tarafından sağlanmaktadır. Antlaşma sadece sınırlı sayıda ürün içeriyor olsa da, üyeler 2009 yılında üyeler arasındaki ticaret işlemlerini düzene sokmayı amaçlayan bir Ticaret Kolaylaştırma Çerçeve Anlaşması'nı yürürlüğe koymayı kabul ettiler.[78]

Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC - Asia-Pacific Economic Cooperation), ekonomik ve siyasi bağların geliştirilmesi amacıyla bir araya gelen Pasifik Ülkeleri'nden örgütlü bir oluşumdur. Başlangıç niyeti tüm üyeleri kapsayan bir serbest ticaret bölgesi yaratmak olsa da (diğerlerinin yanı sıra Çin, ABD ve Avustralya da dahil olmak üzere) bu gerçekleştirilemedi.[79] 2014 yılında APEC üyeleri, Asya-Pasifik Serbest Ticaret Bölgesi (FTAAP - Free Trade Area of the Asia-Pacific) için bu görüşü gerçeğe çeviren bir yol haritasını onaylayarak bölgesel ekonomik bütünleşmeye doğru somut bir adım atmayı taahhüt ettiler. İlk adım olarak APEC, Asya-Pasifik Serbest Ticaret Bölgesi'nin gerçekleştirilmesi ile ilgili konularda stratejik bir çalışma yürütmüştür. Çalışma, potansiyel ekonomik ve sosyal yararlar ve maliyetlerin bir çözümlemesini sağlayacak, Serbest Ticaret Alanına giden çeşitli yolları analiz edecek ve ekonomilerin bu hedefi gerçekleştirirken karşılaşabilecekleri güçlükleri tespit edecekti.[80]

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN - Association of Southeast Asian Nations), Güneydoğu Asya'da bulunan ülkelerden oluşan siyasi, ekonomik ve kültürel bir örgütlenmedir. 1967'de kurulan bu girişimin amacı, üyeler arasında işbirliği ve karşılıklı yardımı geliştirmektir. Ülkeler her yıl her Kasım ayında zirvelerde toplanmaktadır.[81]

ASEAN'a üye olan ülkeler Myanmar (Burma), Laos, Tayland, Kamboçya, Vietnam, Filipinler, Malezya, Brunei Darüsselam, Singapur ve Endonezya'dır. Doğu Timor ve Papua Yeni Gine'ye gözlemci statüsü verilmiştir.[82]

2005 yılında ASEAN, Doğu Asya Zirvesi'nin kurulmasında aracı oldu (Tüm ASEAN üyelerine artı Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda dahil) ve bazılarının öne sürdüğü düzenlemeler gelecekte bir ticaret bloku haline gelebilir ve bu düzenlemeler kesin ve net olmayan düzenlemeler olabilirdi.[83]

Asya Para Birimi (ACU), ASEAN "10 + 3" ekonomik çemberi için önerilen bir para birimidir (ASEAN, Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Japonya ve Güney Kore anakaralarında).[81]

Daha Yakın Ekonomik Ortaklık Düzenlemesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakın Ekonomik Ortaklık Düzenlemesi (CEPA - Closer Economic Partnership Arrangement), Çin Halk Cumhuriyeti, Hong Kong ÖİB hükûmeti (29 Haziran 2003'te imzalanmıştır) ve ticareti teşvik etmek için (18 Ekim 2003 tarihinde imzalanan) Makao ÖİB yönetimi arasındaki yatırımların kolaylaştırmasını kapsayan ekonomik bir anlaşmadır.

CEPA'nın ana amaçları, üç ülke arasındaki gümrük vergileri ve tarife dışı engelleri ortadan kaldırmak ve büyük ölçüde tüm ayrımcı önlemlerin azaltılması veya ortadan kaldırılması yoluyla ticaretin serbestleştirilmesini sağlamaktır.[84]

Arap Ligi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arap Ligi, Afrika ülkelerinin ve Asya'daki Arap ülkelerinin bir örgütlenmesidir. Arap Birliği, üye devletlerin çıkarlarını geliştirmek için tasarlanmış politik, ekonomik, kültürel, bilimsel ve sosyal programları kolaylaştırmaktadır.[85]

Bağımsız Devletler Topluluğu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bağımsız Devletler Topluluğu Bayrağı

Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS - Commonwealth of Independent States), eski Sovyetler Birliği'nin 15 cumhuriyetinin 12'sinden, hem Asya hem de Avrupa'da (istisna üç Baltık ülkesi), oluşan bir konfederasyondur.[86] BDT, biraz ulusüstü yetkilere sahip olmasına rağmen, tamamen sembolik bir örgütlenmeden öte bir şeydir ve ticaret, finans, kanun yapımı ve güvenlik alanında eşgüdümleyici yetkilere sahiptir. BDT için en önemli konu, üye ülkeler arasında 2005 yılında hayata geçirilecek tam teşekküllü serbest ticaret bölgesi/ekonomik birliği kurulmasıdır. Ayrıca demokratikleşme ve sınır ötesi suçların önlenmesi konularında işbirliği de ilerletilmiştir.

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı (SAARC - South Asian Association for Regional Cooperation) sekiz Güney Asya ülkesi olan Bangladeş, Bhutan, Hindistan, Maldivler, Nepal, Pakistan, Sri Lanka ve Afganistan'ın bir birlikteliğidir.[87] Bu ülkeler 5.130.746 km²'lik bir alanı ve dünyanın nüfusunun beşte birini oluşturmaktadır. SAARC, tarım, kırsal kalkınma, bilim ve teknoloji, kültür, sağlık, nüfus kontrolü, uyuşturucu kontrolü ve terörizmle mücadele konularında işbirliğini teşvik etmektedir.

Güney Asya Serbest Ticaret Antlaşması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Asya Serbest Ticaret Antlaşması, 12. Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı Zirvesi'nde yapılan bir antlaşmadır. Hindistan, Pakistan, Nepal, Sri Lanka, Bangladeş, Bhutan ve Maldivler'de 1,6 milyar insanı kapsayan bir serbest ticaret bölgesinin oluşturulması için bir çerçeve düzenlenmiş ve 1 Ocak 2006'da yürürlüğe girmiştir.[88]

Para birimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıda, tüm Asya ülkeleri artı Rusya da dahil olmak üzere, Asya para birimlerinin bir listesi bulunmaktadır ve her para birimi ve hem Euro hem de ABD doları döviz kurları bulunmaktadır (16 Kasım 2014 (2014-11-16) itibarıyla).[89]

Ülke Para birimi Euro değeri ABD doları değeri Merkez bankası
 Afganistan Afgani 0.0138989 0.0174581 Da Afganistan Bankası
 Bahreyn Dinar 2.11128 2.65182 Bahreyn Merkez Bankası
 Bangladeş Taka 0.0103371 0.0129825 Bangladeş Bankası
 Bhutan Ngultrum 0.0128996 0.0162008 Butan Kraliyet Para Otoritesi
 Brunei Dolar 0.614824 0.771898 Brunei Sultanlığı Para Otoritesi
 Kamboçya Riel 0.000196436 0.000246853 Kamboçya Merkez Bankası
 Çin Yuan Renminbi 0.130120 0.163331 Çin Halk Bankası
 Hong Kong Çin ÖİB Dolar 0.102721 0.128946 Hong Kong Para Otoritesi
 Hindistan Rupi 0.102704 0.128946 Hindistan Merkez Bankası
 Endonezya Rupiah 0.0000653833 0.0000816287 Endonezya Bankası
 İran Riyal 0.0000297600 0.0000373650 İran İslam Cumhuriyeti Merkez Bankası
 Irak Dinar 0.000685442 0.000860579 Irak Merkez Bankası
 İsrail Şekel 0.209102 0.262298 İsrail Bankası
 Japonya Yen 0.00689059 0.00864214 Japonya Bankası
 Ürdün Dinar 1.12868 1.41563 Ürdün Merkez Bankası
 Kazakistan Tenge 0.00440473 0.00552486 Kazakistan Ulusal Bankası
 Kuzey Kore Won 0.00605467 0.00759450 Kuzey Kore Merkez Bankası
 Güney Kore Won 0.000728414 0.000913654 Kore Bankası
 Kuveyt Dinar 2.73958 3.43644 Kuveyt Merkez Bankası
 Kırgızistan Som 0.0138420 0.0173611 Kırgız Cumhuriyeti Ulusal Bankası
 Laos Kip 0.0000991663 0.000124378 Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti Bankası
 Lübnan Livre 0.000526981 0.000660939 Lübnan Bankası
 Makao Çin ÖİB Pataca 0.0998241 0.125196 Macao Para Otoritesi
 Malezya Ringgit 0.238501 0.299109 Malezya Ulusal Bankası
 Maldivler Rufiya 0.0522196 0.0654879 Maldivler Para Otoritesi
 Moğolistan Tugrik 0.000425543 0.000533618 Moğolistan Bankası
 Myanmar Kyat 0.000778782 0.000976562 Myanmar Merkez Bankası
   Nepal Rupi 0.00802579 0.0100496 Nepal Rastra Bankası
 Umman Riyal 2.07073 2.59725 Umman Merkez Bankası
 Pakistan Rupi 0.00781302 0.00980106 Pakistan Devlet Bankası
 Filistin Şekel (İsrail) 0.209327 0.262578 İsrail Bankası
 Filipinler Peso 0.0177623 0.0222792 Filipinler Merkez Bankası
 Katar Riyal 0.218946 0.274597 Katar Merkez Bankası
 Suudi Arabistan Riyal 0.212630 0.266624 Suudi Arabistan Para Ajansı
 Singapur Dolar 0.615720 0.772011 Singapur Para Otoritesi
 Sri Lanka Rupi 0.00609051 0.00763650 Sri Lanka Merkez Bankası
 Suriye Lira 0.00472961 0.00593121 Suriye Merkez Bankası
 Tayvan Dolar 0.0260109 0.0326143 Çin Cumhuriyeti Merkez Bankası
 Tacikistan Somoni 0.156860 0.196676 Tacikistan Ulusal Bankası
 Tayland Baht 0.0243270 0.0305042 Tayland Merkez Bankası
 Türkmenistan Manat 0.279808 0.350877 Türkmenistan Merkez Bankası
 Birleşik Arap Emirlikleri Dirhem 0.217183 0.272242 Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası
 Özbekistan Som 0.000333445 0.000417970 Özbekistan Cumhuriyeti Merkez Bankası
 Vietnam Dong 0.0000374713 0.0000469600 Vietnam Devlet Bankası
 Yemen Riyal 0.00371431 0.00465430 Yemen Merkez Bankası

Ekonomik işkolları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birincil işkolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asya, dünyanın en büyük kıtasıdır ve doğal kaynaklar bakımından çok zengindir. Eski Sovyetler Birliği'nin, özellikle Rusya'nın geniş alanı, altın, demir, kurşun, titanyum, uranyum ve çinko gibi çok çeşitli metalleri barındırmaktadır.[90] Bu metallerin madenlerinin işletilmesi birçok uluslararası maden şirketinin katılımını zorlaştıran birkaç devletin sponsorluğundaki devlerin kontrolü nedeniyle verimsizdi.[91] Yine de, 2003/2004 döneminde emtia fiyatlarındaki patlamayla büyük ölçüde Çin'deki artan talebe bağlı olarak kârlar yüksek oldu.[92] Petrol Güneybatı Asya'nın en önemli doğal kaynağıdır. Suudi Arabistan, Irak ve Kuveyt petrol rezervleri açısından oldukça zengindir ve son petrol fiyatları artışlarından istifade etmişlerdir.[93]

Yunnan, Çin'de Taraçalı Çeltik tarlaları.

Asya, yaklaşık dört milyar insanın yaşadığı bir merkezdir ve tarımda köklü bir geleneğe sahiptir. Tarımdaki yüksek verimlilik, özellikle pirinçte, Bangladeş, Pakistan, güney Çin, Kamboçya, Hindistan ve Vietnam gibi birçok ülkenin yüksek nüfus yoğunluğuna izin vermektedir. Tarım, Asya'nın sıcak ve nemli bölgelerinde arazi kullanımının büyük bir bölümünü oluşturmaktadır.

Yamaçların birçoğu tarım arazisini artırmak için taraça (seki) yöntemiyle ekilmektedir.[94] Asya'daki ana tarım ürünleri arasında pirinç ve buğday bulunmaktadır.[95] Afyon, Orta ve Güneydoğu Asya'da, özellikle Afganistan'da önemli nakit ürünlerinden biridir; ancak üretimi her yerde yasaklanmıştır.[96] Ormancılık, Asya çapında yaygındır; birçok ahşaptan yapılmış gelişmiş ülkelerde satılan mobilya parçaları Asya'dan ihraç edilir. Ormanlık arazilerin yarısından çoğu Çin, Endonezya ve Malezya'dadır. Çin, kâğıt ve ahşap mobilyalar gibi ahşap ürünlerin en iyi dış satımcısı olarak düşünülürken, tropik keresteleri en çok ihraç eden ülkeler Malezya ve Endonezya'dır. Balıkçılık, özellikle Japonya ve Çin'de önemli bir gıda kaynağıdır. Japonya'da daha büyük, kaliteli balıklar yaygınken, Çin'de daha küçük balıklar daha yüksek bir oranda tüketilmektedir. Güneydoğu Asya'daki orta sınıf nüfus genişledikçe geleneksel beslenmenin bir parçası haline gelen daha pahalı et ve gıdaların artışı söz konusudur.[97]

İkincil işkolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asya'daki imalat sektörü geleneksel olarak Doğu Asya bölgesinde, özellikle Çin, Japonya, Güney Kore, Singapur ve Tayvan'da güçlü olmuştur.[98] Sanayi üretimi, oyuncaklar gibi ucuz düşük değerli ürünleri imal etmekten başkaca bilgisayarlar, CD çalarlar, Oyun konsolları, cep telefonları ve araba gibi çeşitli yüksek katma değerli ürünleri de üretir. Asya'daki başlıca üretim şirketleri çoğunlukla Güney Kore ya da Japonya merkezlidir. Güney Kore'den Samsung, Hyundai, LG ve Kia ve Japonya'dan Sony, Toyota, Toshiba ve Nissan gibi kuruluşlar yer almaktadır.[99]

Avrupa, Kuzey Amerika, Japonya ve Güney Kore'den birçok gelişmiş ülke şirketi, bol miktarda ucuz emek arzından yararlanmak için Asya'yı geliştirme konusunda önemli operasyonlara sahiptir.[100] Asya'daki imalat sektöründeki en büyük iş sahalarından biri de tekstil endüstrisidir. Dünyanın giyim ve ayakkabı üretiminin büyük kısmı artık Güneydoğu Asya ve Güney Asya'da, özellikle Vietnam, Çin, Hindistan, Tayland, Bangladeş, Pakistan ve Endonezya merkezli olarak yapılmaktadır.[98]

Üçüncül işkolu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Chennai, Hindistan'daki Tidel Park'tan bir görünüm. Geçmişte yazılım endüstrileri, iyi altyapı, verimli insan gücü ve ucuz emek barındırdığı için Asya şehirleri içinde çeşitli dış kaynaklar kullanmıştır.

Asya'nın en önemli on bir finansal merkezi Singapur, Hong Kong, Şangay, Tokyo, Dubai, Taipei, Seul, Mumbai, Doha, Manila ve Kuala Lumpur'da bulunmaktadır.[101] Hindistan, ekonomik patlamanın en büyük yararlanıcılarından biri olmuştur. Ülke, dünyanın en büyük yazılım ve diğer bilgi teknolojileri ihracatçıları arasında önemli bir ihracatçı olarak öne çıkmaktadır.[102] Infosys, Hindustan Computers Limited, Wipro, Mahindra Satyam ve Tata Consultancy Services gibi dünya çapında Hint yazılım devleri, dünyanın en çok aranan servis sağlayıcıları arasından ortaya çıkmıştır.[103][104]

Çağrı merkezleri, birçok İngilizce konuşanın bulunması ve Amerikan kültürüne aşina eski bir Amerikan kolonisi olması nedeniyle Filipinler'de de büyük çaplı bir işkolu haline gelmiştir.[105] BPO endüstrisinin yükselişi, diğer finans merkezleri olan Hindistan ve Çin'in yükselişini körüklüyor. Uzmanlar, mevcut finansal etkinlik merkezleri olan Şangay ve Mumbai'nin kendi başlarına büyük finansal merkez haline gelmesiyle birlikte, Çin ve Hindistan'a ortak bir şekilde başvuru için kullanılan "Chindia"'ya doğru ilerlendiğine inanıyorlar.

Diğer büyüyen teknolojik ve finansal merkezler arasında Dakka (Bangladeş), Chittagong (Bangladeş), Chennai (Hindistan), Yeni Delhi (Hindistan), Pune (Hindistan), Bangalore (Hindistan), Haydarabad (Hindistan), Shenzhen (Çin), Kalküta (Hindistan), Cakarta (Endonezya), Kuala Lumpur (Malezya), Lahor (Pakistan), Metro Manila (Filipinler), Cebu (Filipinler) ve Bangkok (Tayland).

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel bakış
GSYİH

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Asian Millionaires Outnumber Those in North America, Report Says" [Raporda, Asya'daki Milyonerler'in Kuzey Amerika'dakilerden Sayıca fazla olduğu belirtiliyor]. Bloomberg. 19 Haziran 2012. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. 
  2. ^ "Population of Asia in 2014" [2014'te Asya Nüfusu]. World Population Statistics. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  7. ^ "Professor M.D. Nalapat. Ensuring China's "Peaceful Rise"." Bharat-Rakshak. 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2008. 
  8. ^ "Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century. WBI Development Studies. World Bank Publications. Erişim 30 Ocak 2008". 4 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  9. ^ "The Real Great Leap Forward. The Economist. 30 Eylül 2004". The Economist. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  10. ^ Patten, Chris. "Comment & Analysis: Why Europe is getting China so wrong" [Yorum & Analiz: Avrupa neden Çin'i bu kadar yanlış hale getiriyor.]. Financial Times. 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2008. 
  11. ^ Manikant Shah, The Fabulous Wealth of Pre-British India 20 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., indianscience.org, Erişim 26 Aralık 2016.
  12. ^ "Colonial Rule" [Sömürge Kuralı]. National Humanities Center. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  13. ^ "Meiji Restoration" [Meiji Restorasyonu]. Encyclopædia Britannica. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  14. ^ "Sino-Japanese War" [Çin-Japon Savaşı]. Encyclopædia Britannica. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  15. ^ "Manila galleon" [Manila kalyonu]. Encyclopedia Britannica. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  16. ^ "History of Philippines" [Filipinlerin Tarihi]. Nations Online. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  17. ^ "East India Company" [Doğu Hindistan Şirketi]. Encyclopedia Britannica. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  18. ^ "Dutch East India Trading Company" [Hollanda Doğu Hindistan Ticaret Şirketi]. Encyclopedia Britannica. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  19. ^ Alfred, Randy. "26 May 1908: Mideast Oil Discovered — There Will Be Blood" [26 Mayıs 1908: Orta Doğu Petrolü Keşfedildi — Kan Dökülecek]. Wired, wired.com. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  20. ^ "World War 2 in the Pacific" [Pasifik'teki 2. Dünya Savaşı]. Holocaust Encyclopedia. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  21. ^ "Getting Globalization Right: The East Asian Tigers" [Küreselleşme Hakkı: Doğu Asya Kaplanları]. OECD Insights. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  22. ^ "The East Asian Miracle" [Doğu Asya Mucizesi] (PDF). National Bureau of Economic Research (Ulusal Ekonomik Araştırmalar Bürosu). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  23. ^ Allen, G.C. "Japan's Economy recovery" [Japonya'nın Ekonomik toparlanması]. The Journal of Economic History. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  24. ^ "Seoul's Green Revolution" [Seul'ün Yeşil Devrimi]. Time, time.com. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  25. ^ "Hong Kong's status as world's freest economy threatened by Singapore, says Heritage Foundation" [Miras Vakfı söyledi; Hong Kong'un dünyanın en serbest ekonomisi olma durumu Singapur tarafından tehdit edildi]. South China Morning Post-Economy. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  26. ^ "The Bamboo Network: Asia's Family-run Conglomerates" [Bambu Ağı: Asya'nın Aile Holdingleri]. Strategy +Business. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  27. ^ Weidenbaum, Murray L. (1 Ocak 1996). The Bamboo Network: How Expatriate Chinese Entrepreneurs are Creating a New Economic Superpower in Asia [Bambu Ağı: Çinli Girişimcilerin Asya'da Yeni Bir Ekonomik Süper Güç Yaratması]. Martin Kessler Books, Free Press. ss. 4-8. ISBN 978-0-684-82289-1. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  28. ^ a b "Korean War and Japan's Recovery" [Kore Savaşı ve Japonya’nın Kurtarılması]. Office of the Historian, history.state.gov. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  29. ^ Diener, Betty; Frank, William (Mart 2010). "The China-India Challenge: A Comparison Of Causes And Effects Of Global Warming" [Çin-Hindistan Mücadelesi: Küresel Isınmanın Sebep ve Etkilerinin Karşılaştırılması]. 9 (3). International Business & Economics Research Journal. ss. 21-26. 28 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  30. ^ "Asianomics: Dynamics of Asia's Economic Growth" [Asyanomik: Asya’nın Ekonomik Büyümesinin Dinamikleri]. World Knowledge Forum. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  31. ^ Page, Kogan (2003). Asia and Pacific Review 2003/04 [Asya ve Pasifik İnceleme 2003/04]. Kogan Page Publishers. s. 295. ISBN 978-0-7494-4063-3. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  32. ^ Burghardt, Raymond (Kasım 2006). "Old Enemies Become Friends: U.S. and Vietnam" [Eski Düşmanlar Arkadaş Oldu: ABD ve Vietnam], 3. Brookings East Asia Commentary. 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  33. ^ Morrison, Wayne. "China-U.S. Trade Issues" [Çin-ABD Ticaret Konuları] (PDF). Federation of American Scientist. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  34. ^ Elangkovan, Kaviyarasu; Said, Muhammad (2013). "The Asian Financial Crisis 1997-1998 and Malaysian Response: An Analytical Approach" [1997-1998 Asya Mali Krizi ve Malezya Tepkisi: Analitik Bir Yaklaşım]. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. ss. 622-633. 17 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  35. ^ "9/11 Attacks" [11 Eylül Saldırıları]. History.com. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  36. ^ Jayasuriya, Sisira; McCawley, Peter. "Reconstruction after a Major Disaster: Lessons from the Post-Tsunami Experience in Indonesia, Sri Lanka, and Thailand" [Büyük Felaket Sonrası Yeniden Yapılanma: Endonezya, Sri Lanka ve Tayland'daki Tsunami Sonrası Deneyiminden Alınan Dersler] (PDF). ADB Institute. 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  37. ^ Holt, Jeff. "A Summary of the Primary Causes of the Housing Bubble and the Resulting Credit Crisis: A Non-Technical Paper" [Konut Balonunun Başlıca Sebeplerinin ve Ortaya Çıkan Kredi Krizinin Özeti: Teknik Olmayan Bir Makale] (PDF). 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  38. ^ "The Arab Spring of 2005" [2005 Arap Baharı]. Seattle Times. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  39. ^ "China's Dodgy Data Is Under Scrutiny Again, With Latest GDP Release" [Çin’in Çok tehlikeli Verileri En Son GSYİH Bülteni ile Yeniden İnceleniyor]. Bloomberg Business Week. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  40. ^ "China: China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone (II): New Developments". 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  41. ^ "Shanghai free-trade zone launched" [Şangay serbest ticaret bölgesi açıldı]. BBC News. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  42. ^ Sharma, Manohar; Inchauste, Gabriela; Feng, Juan. "Rising Inequality with High Growth and Falling Poverty and pacific" [Yüksek Büyüme ve Düşen Yoksulluk ile Artan Eşitsizlik ve Pasifik] (PDF). An Eye on East Asia and Pacific, 9. 23 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ekim 2014. 
  43. ^ "Military expenditure" [Askeri harcamalar]. SIPRI. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  44. ^ "Iraq war illegal, says Annan" [Annan söylüyor; Irak savaşı yasadışı]. BBC News. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  45. ^ "Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves (COFER)" [Resmi Döviz Rezervlerinin Para Birimi Kompozisyonu (COFER)]. Uluslararası Para Fonu. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  46. ^ "World Bank China Office Research Working Paper No. 9 - China Through 2020: A Macroeconomic Scenario" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  47. ^ "Asia has the world's most billionaires: Survey" [Dünyanın en fazla milyarderlerine Asya sahip: Anket]. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2013. 
  48. ^ "Uluslararası Para Fonu, Dünya Ekonomik Görünüm Veritabanı, Nisan 2014: Nominal GSYİH'ya göre ülkeler listesi". Uluslararası Para Fonu, imf.org. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  49. ^ a b "China's economic reforms: What you need to know" [Çin’in ekonomik reformları: Bilmeniz gerekenler]. CNBC. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  50. ^ a b "Shanghai-Hong Kong Stock Connect" [Shanghai-Hong Kong Hisse Senedi Bağlantısı] (PDF). Hong Kong Exchanges and Clearing Limited. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  51. ^ Hunter, Gregor (10 Kasım 2014). "China to Start Stock Trading Link Next Week" [Çin Gelecek Hafta Borsa Bağlantılarına Başlayacak]. Wall Street Journal. 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  52. ^ "Yeterli Yabancı Kurumsal Yatırımcı (İngilizce: Qualified Foreign Institutional Investor)". en.wikipedia.org. 
  53. ^ Zhang, Yuanyan; Barnett, Steven (Ocak 2014). "Fiscal Vulnerabilities and Risks from Local Government Finance in China" [Çin'deki Yerel Yönetim Finansmanından Kaynaklanan Mali Açıklar ve Riskler] (PDF). IMF Working Paper. ss. 1-28. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  54. ^ Wildau, Gabriel (2 Ekim 2014). "China to cap local government debt" [Çin yerel yönetim borcunu kapatmak için]. Financial Times. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  55. ^ "India" [Hindistan]. Uluslararası Para Fonu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2014. 
  56. ^ "DNA,Indian economy overtaken china growth rate". 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  57. ^ "CIA The World Factbook". 11 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  58. ^ "The diplomat". 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  59. ^ "The Linkedin". 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  60. ^ "Times of India". 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  61. ^ "IMF, 2015 incelemesi". 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  62. ^ "Foreign Policy". 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  63. ^ "The Hindu, India's Service Sector". 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  64. ^ Farklı işkollarının Hint GSYİH içindeki payı 18 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bölüm 10, Hindistan Hükümeti (Şubat 2014)
  65. ^ "Hint BT ihracatı, Livemint, 2015". 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  66. ^ "Hizmet İhracatı, 2014, Money Control". 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  67. ^ "Business Standard, India 4th largest start up hub". 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  68. ^ Agriculture's share in GDP declines to 13.7% in 2012-13 6 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Economic Times India Times, economictimes.indiatimes.com
  69. ^ "Share of different sectors in indian gdp". 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  70. ^ IBEF, Auto Industry 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  71. ^ "Retail Market,IBEF". 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  72. ^ "Business Standard". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  73. ^ "BSE, bseindia.com". 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  74. ^ "ZeeNews". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  75. ^ Wall Street Journal
  76. ^ "Defining Abenomics" [Abenomikleri Tanımlamak]. Financial Times. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  77. ^ a b Xu, Beina. "Abenomics and the Japanese Economy" [Abenomi ve Japon Ekonomisi]. Dış İlişkiler Konseyi, cfr.org. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  78. ^ "Asia-Pacific Trade Agreement" [Asya-Pasifik Ticaret Antlaşması]. United Nations: ESCAP. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  79. ^ "About APEC" [APEC Hakkında]. Asia-Pacific Economic Cooperation. 10 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  80. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  81. ^ a b "About ASEAN > Overview" [ASEAN Hakkında > Genel bakış]. ASEAN.org. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  82. ^ "ASEAN Member States" [ASEAN Üye Devletleri]. ASEAN.org. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  83. ^ "East Asia Summit (EAS)" [Doğu Asya Zirvesi (DAZ)]. ASEAN.org. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  84. ^ "Mainland and Hong Kong Closer Economic Partnership Arrangement (CEPA)" [Anakara ve Hong Kong'a Daha Yakın Ekonomik Ortaklık Düzenlemesi (CEPA)]. Trade and Industry Department. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  85. ^ "Presentation of the Arab League". Arab League Online. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  86. ^ "ABOUT COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES". INTERSTATE STATISTICAL COMMITTEE OF THE COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  87. ^ "South Asian Association for Regional Cooperation". South Asian Association for Regional Cooperation. 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  88. ^ "AGREEMENT ON SOUTH ASIAN FREE TRADE AREA (SAFTA)" (PDF). Asia Regional Integration Center. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2016. 
  89. ^ "XE Currency Exchange". XE. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014. 
  90. ^ "Mining in Russia and CIS". CountryMine, infomine.com. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  91. ^ Kuepper, Justin (15 Mart 2013). "A Deeper Look At Russia's Commodity Industry" [Rusya Ticaret Sektörüne Daha Derin Bir Bakış]. Commodity HQ. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  92. ^ Gallagher, Kevin; Porzecanski, Roberto (Şubat 2009). "China and the Latin America Commodities Boom: A Critical Assessment" [Çin ve Latin Amerika Emtia Patlaması: Eleştirel Bir Değerlendirme] (PDF). Political Economy Research Institute, 129. ss. 1-27. 4 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  93. ^ "Total Petroleum and Other Liquids Production - 2015". U.S. Energy Information Administration. 7 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  94. ^ "Terrace Cultivation". Encyclopedia Britannica. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  95. ^ "Asia: Agriculture". Encyclopedia Britannica. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  96. ^ "Drug Trafficking". United Nations Office on Drugs and Crime (Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi). 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  97. ^ "Asia: Resources Environment and Economy". National Geographic, education.nationalgeographic.com. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  98. ^ a b Pattanaik, Bandana; Dewar, Fleur; Ham, Julie; Bake-Paterson, Zoë (Aralık 2009). "ASIA: The Changing Context of Trafficking and Migration" [ASYA: İnsan Ticareti ve Göçün Değişen Bağlamı] (PDF). Alliance News, 32. s. 6. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  99. ^ Brown, Kevin. "Asian Companies Need a Brand New Start" [Asya şirketleri yepyeni bir başlangıç yapmak istiyor]. Financial Times. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014. 
  100. ^ "Asya, (İngilizce: Asia)". en.wikipedia.org. 
  101. ^ Yeandel, Mark; Danev, Nick. "TheGlobal FinancialCentres Index15" (PDF). Long Finance, longfinance.net. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2014. 
  102. ^ Stough, Roger; Thatchenkery, Tojo. "India's Transformation: ICT and Economic Development". Global Studies Review, globality-gmu.net. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014. 
  103. ^ "Top 10 software companies in India" [Hindistan'da en iyi 10 yazılım şirketi]. Rediff News. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014. 
  104. ^ Kapur, Lalit. "What Makes India The Most Sought-After Destination For Offshore Software Development Services?" [Hindistan'ı, Denizaşırı Yazılım Geliştirme Hizmetleri İçin En Çok Aranan Hedef Yapan Nedir?]. MAG Studios Blog, mag-corp.com. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014. 
  105. ^ Winn, Patrick (4 Mayıs 2014). "How the Philippines is crushing the Indian call center business" [Filipinler, Hindistan çağrı merkezi işini nasıl mahvediyor]. Global Post, globalpost.com. 28 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Asya_ekonomisi&oldid=33696012" sayfasından alınmıştır