Cacatuidae

Cacatuidae
Umbrella Cockatoo
Klasipikasyong pang-agham
Dominyo:	Eukaryota
Kaharian:	Animalia
Kalapian:	Chordata
Hati:	Aves
Orden:	Psittaciformes
Superpamilya:	Cacatuoidea
Pamilya:	Cacatuidae GR Gray, 1840
Subfamily
Microglossinae Calyptorhynchinae Cacatuinae

Ang Pamilya Cacatuidae (tinatawag na cockatoo ang mga kasapi nito sa Ingles) ay isang pangkat ng ibon sa ilalim ng Orden (Order) Psittaciformes. Sinasabing nagmula ang katawagang cockatoo mula sa wikang Malay na may salitang pang-ganitong uri ng mga ibon: mula sa salitang kaka(k)tua {kaka [loro] + tuwah {nakatatandang kapatid na babae o ate}, o kaya mula sa salitang kakak {kapatid na babae} + tua {matanda}. May isang uri nito ang matatagpuan sa Pilipinas, ang kalangay (tinatawag ding abukay, katala o Philippine cockatoo).

Ang lahat ng mga uri ng katala ay pinangangalagaan ng

Kumbensiyon sa Pakikipagug-nayang Pangsangdaigdigan hinggil sa mga Nanganganib na Uri ng mga Likas na mga Hayop at Halaman o Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES), na nagtatakda na ang pangangalakal palabas at paloob ng isang bansa ng mga lorong kinalap ng walang pahintulot.

Nasa ilalim ng pangangalaga ng talaang appendix 1 ng CITES ang mga sumusunod na mga uri ng katala:

• ang Goffin's cockatoo, Cacatua goffini
• ang Red-vented Cockatoo (Philippine cockatoo), Cacatua haematuropygia
• ang Moluccan Cockatoo, Cacatua moluccensis
• ang Yellow-crested Cockatoo, Cacatua sulphurea
  • kasama ang subspecies nitong Citron-crested Cockatoo, Cacatua sulphurea citrinocristata
• ang Palm Cockatoo, Probosciger aterrimus

Ang lahat ng iba pang mga katala ay nasa ilalim ng proteksiyon ng talaan appendix 2 (listahan ng mga uring maaaring manganib) ng CITES.

• Subfamily Microglossinae
  • Genus Probosciger
    • Probosciger aterrimus (Palm Cockatoo)
• Subfamily Calyptorhynchinae
  • Genus Callocephalon
    • Callocephalon fimbriatum (Gang-gang Cockatoo)
  • Genus Nymphicus (pansamantalang nakalagay dito)
    • Nymphicus hollandicus (Cockatiel)
  • Genus Calyptorhynchus
    • Subgenus Calyptorhynchus
      • Calyptorhynchus banksii (Red-tailed Black Cockatoo)
      • Calyptorhynchus lathami (Glossy Black Cockatoo)
    • Subgenus Zanda
      • Calyptorhynchus funereus (Yellow-tailed Black Cockatoo)
      • Calyptorhynchus latirostris (Short-billed Black Cockatoo)
      • Calyptorhynchus baudinii (Long-billed Black Cockatoo)
  • Genus Eolophus
    • Eolophus roseicapilla (Galah)
• Subfamily Cacatuinae
  • Genus Cacatua
    • Subgenus Cacatua
      • Cacatua leadbeateri (Major Mitchell's Cockatoo)
      • Cacatua galerita (Sulphur-crested Cockatoo)
      • Cacatua sulphurea (Yellow-crested Cockatoo)
        • Cacatua sulphurea citrinocristata (Citron-crested Cockatoo)
      • Cacatua ophthalmica (Blue-eyed Cockatoo)
      • Cacatua moluccensis (Moluccan Cockatoo)
      • Cacatua alba (Umbrella Cockatoo)
    • Subgenus Licmetis
      • Cacatua tenuirostris (Long-billed Corella)
      • Cacatua pastinator (Western Corella)
      • Cacatua sanguinea (Little Corella)
      • Cacatua haematuropygia (Red-vented Cockatoo)
      • Cacatua offini (Goffin's Cockatoo)
      • Cacatua ducorpsii (Ducorps' Cockatoo)

• Astuti, Dwi (2004?): A phylogeny of cockatoos (Aves: Psittaciformes) inferred from DNA sequences of the seventh intron of nuclear β-fibrinogen gene. Sulating duktoral, Graduate School of Environmental Earth Science, Pamantasan ng Hokkaido, Hapon. PDF fulltext Naka-arkibo 2006-05-19 sa Wayback Machine.
• Boles, W.E. (1993): A new cockatoo (Psittaciformes: Cacatuidae) from the Tertiary of Riversleigh, northwestern Queensland, and an evaluation of rostral characters in the systematics of parrots. Ibis 135: 8-18.
• Brown, D.M. & Toft, C.A. (1999): Molecular systematics and biogeography of the cockatoos (Psittaciformes: Cacatuidae). Auk 116(1): 141-157.

May kaugnay na midya tungkol sa Cacatuidae ang Wikimedia Commons.

• MyToos.com Naka-arkibo 2016-05-31 sa Wayback Machine.