Arianizimi

Arianizimi (gjermanisht: Arisierung) ishte termi nazist për marrjen e pronës nga hebrenjtë dhe transferimin e saj te johebrenjtë, dhe dëbimin me forcë të hebrenjve nga jeta ekonomike në Gjermaninë naziste, shtetet e lidhura me boshtin dhe territoret e tyre të pushtuara. Ai përfshinte transferimin e pronës hebreje në duart "ariane" ose johebreje.

"Arianizimi" është, sipas Kreutzmüller dhe Zaltin në Dispossession: Plundering German Jewry, 1933-1953, "një slogan nazist që u përdor për të kamufluar vjedhjen dhe pasojat e saj politike".^[1]

Procesi filloi në vitin 1933 në Gjermaninë naziste me transferimin e pronave hebreje dhe përfundoi me Holokaustin.^[2]^[3] Në përgjithësi janë identifikuar dy faza: faza e parë në të cilën vjedhja nga viktimat hebreje ishte fshehur nën një shtresë ligjshmërie dhe faza e dytë, në të cilën prona konfiskohej më hapur. Në të dyja rastet, arianizimi korrespondonte me politikën naziste dhe u përcaktua, mbështetej dhe zbatohej nga burokracia ligjore dhe financiare e Gjermanisë.^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]

Michael Bazyler shkroi se Holokausti ishte "vrasja më e madhe dhe vjedhja më e madhe në histori". Midis 230 dhe 320 miliardë dollarë (në dollarë amerikanë të 2005) u vodhën nga hebrenjtë anembanë Evropës,^[9] me qindra mijëra biznese të arianizuara.^[10]

^ Kreutzmüller, Christoph; Zatlin, Jonathan (2020). Dispossession: Plundering German Jewry, 1933-1953 (në anglisht). Ann Arbor, MI: University of Michigan Press. doi:10.3998/mpub.9315192. ISBN 978-0-472-13203-4.
^ Bopf, Britta (2004). "Arisierung" in Köln: Die wirtschaftliche Existenzvernichtung der Juden 1933-1945. Cologne: Emons Verlag Köln. ISBN 389705311X. Arkivuar nga origjinali më 2017-12-01. Marrë më 2017-12-01. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Shoah Resource Center. "Aryanization" (PDF). Yad Vashem. Yad Vashem. Marrë më 1 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Confiscation of Jewish Property in Europe, 1933–1945 New Sources and Perspectives Symposium Proceedings" (PDF) (në anglisht). UNITED STATES HOLOCAUST MEMORIAL MUSEUM CENTER FOR ADVANCED HOLOCAUST STUDIES. 2003. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2 dhjetor 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. Particularly impressive and equally disturbing is the robbers' effort to ensure that property confiscation was carried out by "legal" means through a vast array of institutions and organizations set up for this purpose. The immensely bureaucratic nature of the confiscation process emerges from the vast archival trail that has survived. Arguments that no one knew about the Jews' fate become untenable once it is clear how many people were involved in processing their property. "Legal" measures often masked theft, but blatant robbery and extortion through intimidation and physical assault were also commonplace. {{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
^ Döblin, Alfred (28 nëntor 2010). "Plünderung jüdischen Eigentums Billigende Inkaufnahme "Wie Deutsche ihre jüdischen Mitbürger verwerteten": Die Enteignung der Juden ist gut dokumentiert. Wolfgang Dreßen hat die Akten gesichtet". Die Tageszeitung: Taz. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Kieser, Albrecht (15 shkurt 2006). "Späte Enthüllungen An der Aufklärung über Arisierungen ist man in Deutschland noch immer nicht sonderlich interessiert". Telopolis. Heise Online. Arkivuar nga origjinali më 2 dhjetor 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Das Finanzamt Moabit-West "verwertete" das Hab und Gut jüdischer Opfer des Nationalsozialismus". Berline Woche. Berline Woche. 18 janar 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ""Arisierung" in Köln". Portal Rheinische Geschichte. Landschaftsverband Rheinland. Arkivuar nga origjinali më 20 mars 2018. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bazyler, Michael J. (2005). [[[:Stampa:GBurl]] Holocaust Justice: The Battle for Restitution in America's Courts] (në anglisht). NYU Press. fq. xi. ISBN 978-0-8147-2938-0. {{cite book}}: Shiko vlerën e |url= (Ndihmë!)
^ Gotz., Aly (2016). Hitler's beneficiaries. Verso Books. ISBN 978-1-78478-634-2. OCLC 946605582. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Kreutzmüller, Christoph; Zatlin, Jonathan (2020). Dispossession: Plundering German Jewry, 1933-1953 (në anglisht). Ann Arbor, MI: University of Michigan Press. doi:10.3998/mpub.9315192. ISBN 978-0-472-13203-4.

[2] Bopf, Britta (2004). "Arisierung" in Köln: Die wirtschaftliche Existenzvernichtung der Juden 1933-1945. Cologne: Emons Verlag Köln. ISBN 389705311X. Arkivuar nga origjinali më 2017-12-01. Marrë më 2017-12-01. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[yadvashem_org-3] Shoah Resource Center. "Aryanization" (PDF). Yad Vashem. Yad Vashem. Marrë më 1 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] "Confiscation of Jewish Property in Europe, 1933–1945 New Sources and Perspectives Symposium Proceedings" (PDF) (në anglisht). UNITED STATES HOLOCAUST MEMORIAL MUSEUM CENTER FOR ADVANCED HOLOCAUST STUDIES. 2003. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2 dhjetor 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. Particularly impressive and equally disturbing is the robbers' effort to ensure that property confiscation was carried out by "legal" means through a vast array of institutions and organizations set up for this purpose. The immensely bureaucratic nature of the confiscation process emerges from the vast archival trail that has survived. Arguments that no one knew about the Jews' fate become untenable once it is clear how many people were involved in processing their property. "Legal" measures often masked theft, but blatant robbery and extortion through intimidation and physical assault were also commonplace. {{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)

[5] Döblin, Alfred (28 nëntor 2010). "Plünderung jüdischen Eigentums Billigende Inkaufnahme "Wie Deutsche ihre jüdischen Mitbürger verwerteten": Die Enteignung der Juden ist gut dokumentiert. Wolfgang Dreßen hat die Akten gesichtet". Die Tageszeitung: Taz. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] Kieser, Albrecht (15 shkurt 2006). "Späte Enthüllungen An der Aufklärung über Arisierungen ist man in Deutschland noch immer nicht sonderlich interessiert". Telopolis. Heise Online. Arkivuar nga origjinali më 2 dhjetor 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[7] "Das Finanzamt Moabit-West "verwertete" das Hab und Gut jüdischer Opfer des Nationalsozialismus". Berline Woche. Berline Woche. 18 janar 2017. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[8] ""Arisierung" in Köln". Portal Rheinische Geschichte. Landschaftsverband Rheinland. Arkivuar nga origjinali më 20 mars 2018. Marrë më 2 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[9] Bazyler, Michael J. (2005). [[[:Stampa:GBurl]] Holocaust Justice: The Battle for Restitution in America's Courts] (në anglisht). NYU Press. fq. xi. ISBN 978-0-8147-2938-0. {{cite book}}: Shiko vlerën e |url= (Ndihmë!)

[10] Gotz., Aly (2016). Hitler's beneficiaries. Verso Books. ISBN 978-1-78478-634-2. OCLC 946605582. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]