Linoleum
| Linoleum | |
|---|---|
 | |
Linoleum je engleska sintagma (od latinskog linum = lan + oleum = ulje[1]) to je elastični kompozitni materijal koji se koristi za oblaganje podova po stambenim i javnim zgradama.[1]
Nekad se proizvodio tako da bi se jutena tkanina impregnirala smjesom biljnih sušivih ulja, koja su imala nezasićene masne kiseline, naročito linolnu i linoleinsku kiselinu, pa se po njima i zvao linoleum. Uz njih dodavao se i firnis, kolofonij, razna punila i boje.[1]
Linoleum se na početku proizvodio vrlo sporo, tako da se tanki sloj lanenog ulja ostavljao da ishlapi i oksidira. Oksidacija se odvijala uglavnom na površini, pa se dodavao novi sloj ulja, da bi se nakon jednog tjedna dobila potrebna debljina, zatim se to oksidirano ulje mješalo sa prirodnim smolom, plutom i drugim punilima.[2]
Taj postupak na kraju je zamijenjen bržom metodom u kom se laneno ulje oksidira u velikim cilindričnim kotlovima u kojim se ulje miješalo na višim temperaturama. Oksidacija se nastavljala sve dok ulje bilo tečno; zatim se miješalo sa smolom u grijanim kotlovima, nakraju se ta smjesa sušila na vrućem zraku. Tako se dobijao plastični materijal visokog viskoziteta koji se mješao sa |drvenim brašnom, kredom, vezivima, punilima i pigmentima. Nakon tog se kalandrirao između dvaju zagrijanih valjaka i ljepio na podlogu od platna premazanu asfaltom. Nakon tog se grijao tjednima da otvrdne.[2]
Danas se proizvodnja linoleuma bazira uglavnom na polimernim materijalima, naročito na omekšanom poli(vinil-kloridu) (PVC), sa (ili bez) tkanina ili vlakana, a obrađuje se kalandriranjem između dvaju zagrijanih valjaka ili ekstruzijom. Izvlačenjem nastaju trake debljine do 5 mm, koje se režu u odgovarajuće profile. Sastav linoleuma varira, što ovisi o krajnjoj namjeni, pa može sadržavati 30 do 65% PVC-a, 10 do 20% omekšivača, 15 do 50% punila; |drvenog i (ili) pluteneg brašna, talka, azbesta, kalcijum karbonata i dodataka (pigmenti, stabilizatori.[1]
Linoleum je dobar izolator zvuka i topline[1], vrlo je elastičan, ali i dovoljno krut pa se relativno teško oštećuje, ali ne podnosi visoke temperature, vlagu i neke kiseline.[2]
Linoleum su iskroristili umjetnici grafičari kao podlogu na kojoj se daju rezbariti crteži, koji se nakon tog mogu (do izvjesnog broja) umnažati. Takva grafička tehnika zove se linorez.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Linoleum” (hrvatski). Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 27. 3. 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Linoleum” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 27. 3. 2017.
