La Gitanilla
„Cigančica” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Cigančica (razvrstavanje).
Cigančica (šp. La Gitanilla) je jedna od 12 Servantesovih novela iz zbirke Uzornih novela, objavljenih 1613. godine u izdanju Huana de la Kueste[1].
Ova novela, napisana po uzoru na italijansku tradiciju novelijera (ital. novellieri ) čiji je tvorac bio Đovani Bokačo, a razradio Mateo Bandelo, ujedno je i prva novela u zbirci. Cigančica je ujedno i najduža od svih novela u zbirci i obrađuje ljubavnu tematiku sa kostumbrističkim elementima.
Novela govori o Cigančici Presiosi koja igra i peva na ulici kako bi zaradila za život i u koju se zaljubljuje Andres, mladić iz ugledne i plemenite porodice. Kao dokaz ljubavi Andres pristaje da odbaci sva svoja obeležja i udobnosti jednog plemića i da provede godinu dana živeći sa Ciganima i prema njihovim običajima. Na kraju se ispostavlja da je Presiosa takođe plemenitog roda i novela se završava svadbom između dvoje mladih koji pripadaju istoj društvenoj klasi.
Iako ova novela pripada grupi realističkih novela u okviru zbirke Uzornih novela, sadrži elemente idealizacije. Presiosa je izuzetno lepa, poštena i pametna devojka, puna vrlina, razborita i bez ijedne mane. Servantes, iako je i Presiosu i Andresa stavio u sasvim određene društvene okvire, ne lišava ih potpuno slobode odlučivanja, već im daje priliku da se dobro upoznaju i da sami odluče da li je druga osoba idealan partner ili nije. S druge strane, veoma su upečatljive slike opisa ciganskog života i sveta. Servantes ga predstavlja kao poseban svet sa sopstvenim etičkim pravilima u kom žive ljudi koji iznad svega cene svoju slobodu.
Muzika, pesma i igra su veoma bitni činioci ove novele. Društvo onovremene Španije međutim, opisano je realno, ali ne i realistički i u taj opis su utkani elementi idealizovane sredine „u kojoj je moguće pronaći lepotu i postići sreću“[1].
Servantesova Cigančica bila je uzor za mnoge druge književne junakinje u španskoj, italijanskoj, nemačkoj, francuskoj i engleskoj književnosti. Jedna od najpoznatijih je Esmeralda iz Igoovog romana „Bogorodičina crkva u Parizu“ (fr. Notre-Dame de Paris)[1].
