Za ostale upotrebe, v. Crnča (razvrstavanje).
Koordinate: 44° 17′ 01" SGŠ, 19° 17′ 03" IGD
Crnča je naselje u Srbiji u opštini Ljubovija u Mačvanskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 951 stanovnika.
Crnča je prostorno i stanovništvom najveće naseljeno mesto (pored Ljubovije) u Azbukovici. Za Crnču se znalo još u srednjem veku, kada je rudnik olova i cinka Lipnik bio korišćen. U tom periodu nazivana je Zrnza ili Crncia, a najveći deo stanovništva činili su Dubrovčani. Crnča se pominje i u pismu pape Klimenta četvrtog upućenom iz Avinjona srpskom caru Stefanu Dušanu, gde se navodi kao jedan od najvećih srednjovekovnih rudnika u tadašnjoj Evropi. Kao veleposednike u tom gradu (tada je Crnča imala status grada) navode se imena Dubrovčana Brajana Nenadića i Bogavca Pribojevića.
Dolaskom Osmanlija u Srbiju, Crnča postaje jedan od najvažnijih rudnika, koji poseduje i topionicu, jednu od najboljih u Osmanskom carstvu. Kasnije, tokom turskih osvajanja, Dubrovčani se povlače i započinje stagnacija.
Međutim, tokom 19. veka i odlaskom Turaka sa ovih prostora, Crnču naseljavaju srpske porodice iz Crne Gore i Hercegovine, pa Crnča ubrzo postaže varoš. Najpoznatije porodice koje su se doselile tridesetih godina 19. veka su: Pavlovići (potomci Pavla i Itane Petrović, Njegoševih rođaka, koji su zbog ubistva turskog age pobegli u Crnču), koji su došli iz crnogorskog Grahova, Nikolići, koji su došli iz Hercegovine, Markovići takođe iz Hercegovine, iz opštine Gacko, selo Nadanići i drugi.
Uskoro, Crnča postaje opština i zbog svog geografskog položaja (nalazi se između Ljubovije i Zvornika) ubrzano se razvija. Od poznatih porodica su: Simići, Purtići, Pavlovići, Markovići.
Krajem devetnaestog veka predsednik opštine Crnča, Andrija Pavlović (najviši čovek u Srbiji u tom trenutku i potomak Pavla Petrovića) postaje blizak srpskom kralju Milanu od kojeg biva više puta odlikovan i dobija čin pukovnika. Interesantno, da se njegovo ime spominje u knjizi Masoni u Jugoslaviji (napisao Nenezić). Njegovi potomci i danas žive u Crnči (slave sv. Arhangela Mihaila).
Posle Drugog svetskog rata Crnča kao i ceo kraj padaju u nemilost komunističkog režima, kao četnički kraj.
U naselju Crnča živi 967 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,4 godina (38,0 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 365 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,32.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
Najpoznatija ličnost iz Crnče je priznati novinar Milovan Brkić
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
0 |
|
|
2 |
| 80+ |
2 |
|
|
12 |
| 75-79 |
17 |
|
|
20 |
| 70-74 |
35 |
|
|
44 |
| 65-69 |
35 |
|
|
46 |
| 60-64 |
33 |
|
|
29 |
| 55-59 |
22 |
|
|
24 |
| 50-54 |
41 |
|
|
36 |
| 45-49 |
50 |
|
|
44 |
| 40-44 |
61 |
|
|
39 |
| 35-39 |
45 |
|
|
43 |
| 30-34 |
42 |
|
|
30 |
| 25-29 |
45 |
|
|
41 |
| 20-24 |
62 |
|
|
33 |
| 15-19 |
45 |
|
|
43 |
| 10-14 |
38 |
|
|
35 |
| 5-9 |
34 |
|
|
33 |
| 0-4 |
28 |
|
|
24 |
| prosek |
38.0 |
|
|
41.0 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
199
|
212
|
320
|
312
|
341
|
376
|
365
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
61
|
83
|
56
|
77
|
40
|
31
|
14
|
1
|
2
|
-
|
3.32
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
535
|
178
|
317
|
34
|
4
|
2
|
486
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
79
|
323
|
79
|
5
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
268
|
60
|
-
|
41
|
40
|
3
|
59
|
10
|
2
|
18
|
| Ženski
|
121
|
80
|
-
|
2
|
15
|
-
|
-
|
7
|
2
|
1
|
| Oba
|
389
|
140
|
-
|
43
|
55
|
3
|
59
|
17
|
4
|
19
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
5
|
11
|
2
|
1
|
-
|
-
|
-
|
16
|
| Ženski
|
-
|
-
|
1
|
4
|
5
|
-
|
-
|
-
|
4
|
| Oba
|
-
|
5
|
12
|
6
|
6
|
-
|
-
|
-
|
20
|
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Srbija
951
