Matimàtica

scienza ca studìa li nùmmira
(Rinnirizzata di Matimatica)

La palora matimàtica, dû grecu μάθημα (mathema): canuscenza nicissaria p'affruntari la vita (â littra: li cosi c'avìatu a sapiri pi jiri avanti ntâ vita) (mathematikos: ca ci piaci mparari), voli diri lu studiu di mudelli di struttura, di trasfurmazzioni e di spazziu. D'un puntu di vista mudernu, è la ricerca di strutturi astratti difinuti di manera assiumàtica utilizzannu la lòggica furmali comu basi di travagghiu. Li strutturi circati hannu spissu urìggini ntê scienzi naturali, lu cchiù spissu 'n fìsica. Comegghiè, lu cchiossai sunnu purumenti nterni â matimàtica, e jùncinu turrena diversi d'appricazzioni o strummenta c'aiùtanu ô càrculu.

Euclidi ntî nu particulari dâ Scola di Ateni di Raffaellu.

Sturicamenti, la matimàtica sirvìa ntô cummerciu, pâ misura di turrina e pi nzirtari li cclissi e àutri abbinimenta astrunòmici.

Lu studiu dî mudelli accumenza chî nùmmura, prima di tuttu li nùmmura naturali. Li règuli pi l'upirazzioni di tutti li jorna fannu parti di l'arittimmètica elementàri. L'àlgibbra si funna nta l'astrazzioni di sti règuli. Lu studiu dî superficî forma la giometrìa elementàri.

La storia dâ matimàtica nasci chî babbilunisi e li greci grazzî a pirsunaggi comu Euclidi, Archimedi e Pitàgura. Doppu lu mediu evu, appi nu sviluppu mpurtanti câ ntroduzzioni dî nùmmura àrabbi, ca fu mèritu di Fibonacci, nnô 1200.

Dominî dâ matimàtica

cancia

Àlgibbra

cancia

Anàlisi

cancia

Arittimmètica

cancia

Giometrìa

cancia

Lòggica

cancia

Tiurìa dî nùmmura

cancia

Topoluggìa

cancia

Trigonomitrìa

cancia

Matimàtica discreta

cancia

Matimàtica appricata

cancia

Li duminî dâ matimàtica appricata ùsanu la canuscenza dâ matimàtica pâ suluzzioni di prubbremi riali.

Matimàtica ricriativa

cancia

Matimàtica elementàri (nun univirsitaria)

cancia

Viditi puru:

cancia