Zupełnie przestała mnie interesować sztuka wystawiana w galeriach i muzeach, przestało mi zależeć na tym, by się tam znaleźć. Podobały mi się obrazki malowane przez dzieci i niczego więcej nie chciałem, jak tworzyć ich odpowiedniki, jedynie dla mojej własnej przyjemności.
Opis: poglądy Dubuffeta na sztukę w początkowym okresie, kiedy porzucił zawód kupca i poświęcił się wyłącznie malowaniu (1942).
Podstawowym gestem malarza jest położenie zaprawy. Jego praca nie polega na rozprowadzaniu zabarwionej wody delikatnym piórkiem czy pędzelkiem, lecz na nabieraniu tej gliny, tej gęstej pasty gołymi rękami prosto z wiadra czy miski i nałożeniu takiej zaprawy na ścianę oddaną do jego dyspozycji, na zaangażowaniu się całym ciałem, na ugniataniu tej masy otwartą dłonią, palcami, by odcisnąć w niej ślady myśli, rytmu krwi krążącej w żyłach, impulsów nerwów.
Opis: Dubuffet o cyklu Mirobolus, Asfalt i Spółka (1945–1946).
Maluję, żeby zobaczyć, żeby się nauczyć, żeby zdobyć informacje, żeby wzbogacić moją wiedzę o rzeczach.
Moje własne prace dają mi większą satysfakcję, jeśli są niewykończone. Lubię, kiedy wyglądają jak przerwane w trakcie roboty, niedopracowane. Tylko wtedy wydają się mi żywe, tylko wtedy zachowują coś z błyskotliwości dzieł nieukończonych.
Opis: wypowiedzi z okresu, kiedy malował obrazy należące do cyklu Ciała pań (1950).
Być może w czasie pobytów na pustyniach północnej Afryki skrystalizowało się moje upodobanie (…) do malowania pejzaży abstrakcyjnych, w których nie widać nic poza bezkształtną, nie mającą kresu przestrzenią, usianą kamiennymi okruchami.
Opis: o geograficznych inspiracjach cyklu Ziemie i tereny (1952).
Wszystkie te obrazy, uważane za „bezprzedmiotowe”, są w gruncie rzeczy i całkowicie oparte na efektach odwołujących się bezpośrednio do wrażeń wzrokowych i bardzo realistyczne (…) Mam wrażenie, że jestem po części odpowiedzialny za pchnięcie sztuki w tym kierunku, przez co sztuka zwana abstrakcyjną staje się niepostrzeżenie najbardziej realistyczną z możliwych.
Kocham (…) wielkie, puste przestrzenie, gdzie żadna przeszkoda, ani żaden wytyczony szlak nie podpowiadają kierunku marszu, gdzie nie istnieje nawet samo pojęcie kierunku.
Opis: wyjaśnienie skłonności do malarstwa abstrakcyjnego w latach 1957–1961.
Chcę, żeby moja ulica była szalona, żeby jezdnie, sklepy i kamienice zawirowały w szalonym tańcu, dlatego deformuję kontury i fałszuję kolory.
Opis: Dubuffet o cyklu Paris Circus (1961–1962).
W praktyce kultura sytuacjonistyczna wprowadza powszechny udział zamiast widowiska.
Opis: wypowiedź na temat Międzynarodówki Sytuacjonistów, której był sympatykiem (1961).
… unifikacyjna algebra umysłowa, która próbuje przedstawić jednolitym charakterem pisma wszystkie występujące w świecie zjawiska: przedmioty, miejsca, figury.
Opis: podejście do malowania w obrazach z cyklu l’Hourloupe (1962–1974).
Już nie dzieła pojedyncze, oddzielne, ale jedno, nieprzerwane i nieskończone, bo karmione dosłownie wszystkim.
Opis: z listu do przyjaciela Georges’a Limboura o trójwymiarowych pracach z polistyrenu, jakie tworzył w ramach cyklu l’Hourloupe od 1967.
Pomyślałem, że życie pośród linii prostych oraz prostokątów determinuje nasz sposób myślenia i że jego podstawy, tudzież mechanizmy, mogłyby ulec zmianie, gdybyśmy żyli w pomieszczeniach o formach fantazyjnych.
Opis: Dubuffet o swoich instalacjach, które ustawiał w wielkich miastach na tle drapaczy chmur i wieżowców.
l’Art Brut jest stowarzyszeniem przyjaciół. (…) Kolekcja, zebrana po długich latach cierpliwych poszukiwań liczy obecnie około dwóch tysięcy prac ponad dwustu autorów, z których połowa uznawana jest przez lekarzy za umysłowo chorych.
Źródło: Jean Dubuffet, Hołd dla wartości prymitywnych (Honneur aux valeurs sauvages), 1951
Dzieci, w zdecydowanie większym stopniu niż dorośli, pozostają niezależne od ograniczeń narzucanych przez autorytet sztuki cieszącej się poważaniem i robią to, co je bawi, nie troszcząc się czy bawią tym innych. Czują się zwolnione z obowiązku pochwały piękna, z konieczności działania doskonałego i poprawnego, mają przyzwolenie na wszystko (…). Kontekst społeczny i prawny nie dotyczy dzieci, są one aspołeczne, wyalienowane – i taki powinien być artysta. (1965)
Jeśli o mnie chodzi, wielkim szacunkiem darzę pierwotne przymioty: instynkt, pasję, fantazję, impulsywność, okrucieństwo, obłęd. (1968)
Nie przeczę, że sztuka wymaga ćwiczenia (gdyż każdy artysta powinien doskonalić warsztat), ale twierdzę, że wcale nie wymaga ona pobierania nauk u innych, ani studiowania tego, co inni artyści robią dziś, albo co robili w przeszłości. (brak daty)
