Zielony konserwatyzm

Zielony konserwatyzm – prawicowy nurt ruchu ekologicznego.

Wczesny ruch ochrony przyrody wyrastał z reakcji na rozwój przemysłu, dewastującego zarówno środowisko naturalne jak tradycyjne stosunki społeczne, i na ogół miał charakter politycznie konserwatywny^[1]. Do pionierów tego ruchu należał Ernst Moritz Arndt, który w 1815 r. opublikował artykuł pt. „O trosce i opiece nad lasami”. W 1853 r. Wilhelm Heinrich Riehl, uczeń Arndta, opublikował pracę „Pole i las”, skierowaną przeciw industrializmowi i urbanizacji^[2]. Na przełomie XIX i XX w. w Niemczech rozwinął się ruch Lebensreform, który łączył wątki ekologiczne (m.in. rolnictwo organiczne, wegetarianizm, naturyzm) z volkizmem, nacjonalizmem i antysemityzmem^[3][4]; odnogami tego nurtu byli Wandervogel^[5] i Artamani^[6]. Ruch ten został w dużej mierze wchłonięty przez nazizm^[7][8], w którym eksponentem tendencji ekologicznych był zarówno minister rolnictwa Richard Walther Darré^[9][10] jak filozof Martin Heidegger^[11]. W Polsce pionierem ochrony środowiska był Jan Gwalbert Pawlikowski, politycznie związany z Narodową Demokracją^[12]. Obecnie idee zielonego konserwatyzmu propaguje w swojej działalności dziennikarskiej i publicystycznej Jakub Wiech^[13].

Po II wojnie światowej zielona polityka została zdominowana przez zwolenników lewicy, jednak odrodził się również nurt łączący ochronę przyrody z zachowaniem tradycyjnych wartości.

Zapoczątkował go Herbert Gruhl - były deputowany CDU do Bundestagu, który w 1975 r. opublikował książkę „Plądrowana planeta” (Ein Planet wird geplündert), będącą pierwszym manifestem ruchu ekologicznego. W 1978 r. Gruhl założył Grüne Aktion Zukunft. Innym ugrupowaniem tego nurtu była Grüne Liste Schleswig-Holstein. 1979-1980 GAZ, GLSH i nacjonalistyczna Aktionsgemeinschaft Unabhängiger Deutscher uczestniczyły w założeniu niemieckiej Partii Zielonych a Gruhl, Werner Vogel i przywódca AUD August Haußleiter znaleźli się w kierownictwie tej partii. Już w marcu 1980 r. usunięto jednak Gruhla ze stanowiska przewodniczącego partii, a w czerwcu około jednej trzeciej członków opuszcza Partię Zielonych by stworzyć Ökologisch–Demokratische Partei pod kierownictwem Gruhla i Baldura Springmana. W 1990 r. Gruhl wystąpił z ÖDP i wraz ze swoim Arbeitkreis fur Ökologische Grundsatzfragen przyłączył się do bardziej prawicowej organizacji Unabhängige Ökologen Deutschlands^[14].

Ugrupowania zielonych konserwatystów w innych krajach:

Odrębny od zielonego konserwatyzmu nurt stanowi ekofaszyzm, łączący ochronę przyrody z nacjonalizmem, którego reprezentantem była np. Zielona Partia Węgier (Magyarországi Zöld Párt(inne języki)).