Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1816 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1816 roku
Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	1 – 16 listopada 1816 (głosowanie powszechne)
Podstawa prawna	Konstytucja Stanów Zjednoczonych
	Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich):
	Monroe 84% King 16%
Wyniki wyborów wiceprezydenckich (% głosów elektorskich):
	Tompkins 84% Howard 10% Ross 2,3% Marshall 1,8% Harper 1,4%
Frekwencja:
	1,9%
poprzednie:; 1812	następne:; 1820

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1816 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w USA w 1816 roku – ósme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrany został James Monroe, a wiceprezydentem został Daniel Tompkins.

Kampania wyborcza

W czasie drugiej kadencji prezydenta Jamesa Madisona, Partia Federalistyczna jeszcze bardziej osłabła, z powodu próby wyciągnięcia korzyści z ciężkiej sytuacji kraju^[1]. Po raz ostatni w historii wystawiła swojego kandydata w wyborach prezydenckich, którym został Rufus King^[1]. Kandydatem Partii Demokratyczno-Republikańskiej został James Monroe, który pełnił funkcję sekretarza stanu w gabinecie Madisona i był wielkim zwolennikiem wojny brytyjsko-amerykańskiej^[2]. Nominację wiceprezydencką uzyskał natomiast Daniel Tompkins^[2]. Monroe odniósł znaczne zwycięstwo nad Kingiem^[3].

Kandydaci

Demokratyczni Republikanie

James Monroe
Daniel Tompkins

Federaliści

Rufus King
John Eager Howard

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się w dniach 1 – 16 listopada 1816 i wzięło w nim udział nieco ponad 110 tys. osób^[4]. Monroe uzyskał w nim ok. 68% poparcia, wobec ok. 34,5% dla Kinga^[4]. Około 1000 głosów oddano na niezależnych elektorów, popierających innych kandydatów^[4]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 12 lutego 1817^[5]) James Monroe uzyskał 183 głosy, przy wymaganej większości 109 głosów^[6]. Przegrał jedynie w trzech stanach: Delaware, Connecticut i Massachusetts^[7]. Wiceprezydentem został Daniel Tompkins, na którego również zagłosowało 183 elektorów^[6]. Dalsze miejsca zajęli: John Eager Howard (22 głosy), James Ross (5 głosów), John Marshall (4 głosy) i Robert Goodloe Harper (3 głosy)^[7].

James Monroe został zaprzysiężony 4 marca 1817 roku^[2].

Stan \ Kandydat na prezydenta	James Monroe	Rufus King	Razem
Connecticut	-	9	9
Delaware	-	3	3
Georgia	8	-	8
Indiana	3	-	3
Karolina Południowa	11	-	11
Karolina Północna	15	-	15
Kentucky	12	-	12
Luizjana	3	-	3
Maryland	8	-	8
Massachusetts	-	22	22
New Hampshire	8	-	8
New Jersey	8	-	8
Nowy Jork	29	-	29
Ohio	8	-	8
Pensylwania	25	-	25
Rhode Island	4	-	4
Tennessee	8	-	8
Vermont	8	-	8
Wirginia	25	-	25
Łącznie	183	34	217

Stan \ Kandydat na wiceprezydenta	Daniel Tompkins	John Howard	James Ross	John Marshall	Robert Harper	Razem
Connecticut	-	-	5	4	-	9
Delaware	-	-	-	-	3	3
Georgia	8	-	-	-	-	6
Indiana	3	-	-	-	-	3
Karolina Południowa	11	-	-	-	-	11
Karolina Północna	15	-	-	-	-	15
Kentucky	12	-	-	-	-	12
Luizjana	3	-	-	-	-	3
Maryland	8	-	-	-	-	8
Massachusetts	-	22	-	-	-	22
New Hampshire	8	-	-	-	-	8
New Jersey	8	-	-	-	-	8
Nowy Jork	29	-	-	-	-	29
Ohio	8	-	-	-	-	8
Pensylwania	25	-	-	-	-	25
Rhode Island	4	-	-	-	-	4
Tennessee	8	-	-	-	-	8
Vermont	8	-	-	-	-	8
Wirginia	25	-	-	-	-	25
Łącznie	183	22	5	4	3	217

Przypisy

↑ ^a ^b Jones 2016 ↓, s. 125.
↑ ^a ^b ^c Pastusiak 1999 ↓, s. 134.
↑ Bartnicki 1995 ↓, s. 116.
↑ ^a ^b ^c US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
↑ Presidential Election of 1816. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Electoral College Box – 1816. NARA. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
↑ ^a ^b 1816 election. NARA. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).

Bibliografia

Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).

[CITEREFJones2016125-1] Jones 2016 ↓, s. 125.

[CITEREFPastusiak1999134-2] Pastusiak 1999 ↓, s. 134.

[CITEREFBartnicki1995116-3] Bartnicki 1995 ↓, s. 116.

[OC-4] US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).

[biblioteka-5] Presidential Election of 1816. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).

[NARA1-6] Electoral College Box – 1816. NARA. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).

[NARA2-7] 1816 election. NARA. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).

[1]

Wybory według lat	1788/1789 1792 1796 1800 1804 1808 1812 1816 1820 1824 1828 1832 1836 1840 1844 1848 1852 1856 1860 1864 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892 1896 1900 1904 1908 1912 1916 1920 1924 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020 2024
Kandydaci	Demokraci Republikanie Libertarianie Zieloni
Zasady	12. poprawka do Konstytucji Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych Wiarołomny elektor
Prawybory	Iowa caucus Superwtorek Superdelegat Ustawiana konwencja