Szturm Groznego
Szturm Groznego – w historii konfliktów XX wieku można natrafić na określenie „szturm Groznego” używane wobec następujących działań zbrojnych przeprowadzonych w tym mieście:
- szturm Groznego podczas rosyjskiej wojny domowej – walki o miasto mające miejsce pomiędzy 11 sierpnia a 12 listopada 1918, w wyniku których Grozny zajęli Biali Kozacy tereccy, wyparci następnie przez oddziały Czerwonych;
- szturm Groznego z 15–16 października 1994, przeprowadzony siłami antydudajewowskiej opozycji, zakończony wyparciem atakujących z miasta;
- szturm Groznego z 26 listopada 1994, przeprowadzony siłami antydudajewowskiej opozycji przy nieoficjalnym wsparciu jednostek armii rosyjskiej (czołgów i lotnictwa) zakończony niepowodzeniem;
- szturm Groznego przeprowadzony przez rosyjską armię w dniach 31 grudnia 1994 - 6 marca 1995 w czasie I wojny czeczeńskiej. Dzielił się na dwie fazy (ataki), z których pierwsza, znana również jako „szturm noworoczny” zakończyła się niepowodzeniem, a druga doprowadziła do przejęcia kontroli nad miastem. Najczęściej określany jest jako „I szturm Groznego”;
- szturm Groznego z 6–8 marca 1996 roku – atak separatystów na miasto w rocznicę zajęcia go przez Rosjan, zakończony niepowodzeniem;
- szturm Groznego znany również jako „sierpniowy szturm Groznego” – atak separatystów na miasto przeprowadzony pomiędzy 6 a 14 sierpnia 1996, zakończony przejęciem całkowitej kontroli nad miastem przez bojowników i wyparciem wojsk federalnych z Groznego;
- szturm Groznego pomiędzy 26 grudnia 1999 a 6 lutego 2000, znany bardziej jako „II szturm Groznego” – atak sił federalnych przeprowadzony w czasie II wojny czeczeńskiej, zakończony przejęciem kontroli nad miastem przez Rosjan. Był to ostatni szturm w historii miasta, który umożliwił ponowną reintegrację Republiki Czeczeńskiej z Federacją Rosyjską;
- rajd ok. 300 bojowników na Grozny w dniach 21–22 sierpnia 2004 roku, którego celem nie było zdobycie miasta, lecz jego destabilizacja i wywołanie zamieszek. Rajd zakończył się porażką separatystów.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sowietskaja istoriczeskaja encikłopedia, t. IV, red. Żukow E. M., Moskwa 1964.
- Mirosław Kuleba: Imperium na kolanach. Wojna w Czeczenii 1994-1996. Warszawa: Oficyna wydawnicza VOLUMEN, 1998. ISBN 83-7233-096-4.
- Piotr Grochmalski: Czeczenia. Rys prawdziwy. Wrocław: atla2, 1999. ISBN 83-86882-86-1.
- Zygmunt Czarnota, Zbigniew Moszumański: Czeczenia 94-95. Warszawa: Altair, 1995.