System parlamentarny

System parlamentarny – system rządów opierający się na tzw. podwójnej egzekutywie, tzn. rozdziale funkcji szefa rządu i głowy państwa. System ten pozwala na łączenie funkcji w rządzie i parlamencie. Rząd zobowiązany jest do ustąpienia w wyniku otrzymania wotum nieufności w parlamencie. Głowa państwa może rozwiązać parlament, prawo to występuje z pewnymi ograniczeniami (np. w RFN), lub bez ograniczeń (np. w Wielkiej Brytanii).

System parlamentarny występuje zarówno w republikach (zróżnicowane formy), jak i monarchiach (gdzie przeważnie zaznacza się dominacja premiera nad monarchą). Spośród systemów parlamentarnych wyróżnia się następujące jego rodzaje:

• system kanclerski;
• system parlamentarno-gabinetowy;
• system gabinetowo-parlamentarny;
• system parlamentarno-komitetowy.

Ewolucję rozumienia pojęcia systemu parlamentarnego idąc za Michałem Pietrzakiem można zaprezentować w następujących etapach:

Faza 1: egzystencja dwóch centrów władzy: ustawodawczej i wykonawczej (monarchy) (dualizm) →

Faza 2: koncentracja władzy w rękach parlamentu (monizm) →

Faza 3: odpowiedzialność polityczna ministrów (rządu) przed parlamentem^[1].

• ustrój polityczny
• system prezydencki
• system semiprezydencki
• system dyrektoriatu