Sielec (Sosnowiec)

Sielec

Dzielnica Sosnowca
Zamek Sielecki
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Sosnowiec
W granicach Sosnowca	1902
SIMC	943670
Populacja (2004) • liczba ludności	ok. 20 000
• gęstość	880 os./km²
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	41-200
Tablice rejestracyjne	SO
Położenie na mapie Polski Sielec
Położenie na mapie województwa śląskiego Sielec
Położenie na mapie Sosnowca Sielec
50°16′45″N 19°08′31″E/50,279167 19,141944
Multimedia w Wikimedia Commons

Sielec – centralna dzielnica Sosnowca. Jako wieś, razem z Ostrą Górką, Pogonią, Radochą, Nowym Sosnowcem i Starym Sosnowcem, zapoczątkował na mocy ukazu carskiego w 1902 r. miasto Sosnowice, późniejszy Sosnowiec^[1].

Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą a od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, stykając się z historyczną Ostrą Górką, którą to granicę wyznacza przepływająca tutaj rzeka Czarna Przemsza.

Fragmentem zachodnich obrzeży przebiega historyczna linia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Sedlecz, Siedlce, Sielce – nazwy średniowieczenej osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic. Najstarszy zachowany dokument, wymieniający tę wieś, pochodzi z 1361 r.^[2]. Wówczas to osada przeszła z rąk Abrahama z Goszyc na własność Ottona z Pilczy (Pilicy). Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy^[3]. Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye(inne języki) (1802–1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen(inne języki) (do 1836 r.), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od 1856 r. do hrabiego Jana Renarda.^[4]. W 1620 r. ówczesny właściciel osady, Sebastian Minor z Przybysławic, wybudował w miejscu dawnej średniowiecznej fortalicji zamek, który przetrwał do dziś. W 1824 r. Sielec wraz z zamkiem zniszczył pożar. Odbudowa zamku trwała do 1832 r.^[5]. W 1806 r. uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą "Nadzieja Ludwika", która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do 1864 r. należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do 1906 r.^[6]. W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia odkrywkowa "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80., kiedy wybudowano szyby wydobywcze "Eulenburg" i "Renard". Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W 1883 r. kopalnię przemianowano na "Renard", od 1946 r. nosiła nazwę "Sosnowiec" i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy^[7]. Kopalnia Węgla Kamiennego „Sosnowiec” zakończyła działalność w grudniu 1997 r.^[8]. W 1881 r. pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem huty "Katarzyna". Ostatnim sołtysem wsi Sielec, przed jej włączeniem na mocy ukazu carskiego w 1902 r. do nowo powstałego miasta Sosnowice, a późniejszego Sosnowca, był Antoni Dziedzic^[4]. W 1928 r. uruchomiono pierwsze połączenie tramwajowe z sosnowieckiego Śródmieścia do Będzina, a w latach 1933–1935 zbudowano z kolei miejską linię z Milowic do Konstantynowa^[9]. 1 czerwca 1939 r. uruchomiono pierwsze połączenie autobusowe na trasie ze Śródmieścia Sosnowca do Dąbrowy Górniczej. 22 lipca 1964 r. w Parku Sieleckim oddano do użytku amfiteatr, który posiadał widownię mogącą pomieścić ok. 8 tys. osób^[3]. 16 września 1967 r. na centralnym placu parku odsłonięto Pomnik Czynu Rewolucyjnego, który przez lata był wizytówką Sosnowca^{[potrzebny przypis]} i cieszył się dużą popularnością wśród mieszkańców miasta^{[potrzebny przypis]}. Jego otoczenie było stałym miejscem obchodów uroczystości państwowych. W 1972 r. pod pomnikiem gościł przywódca Kuby Fidel Castro, a w 1974 r. przywódca Związku Radzieckiego Leonid Breżniew. Pomnik zdemontowano w maju 1991 r.^[10].

Sielec posiada swoją udokumentowaną historię sięgającą średniowiecza. Według różnych kryteriów można w jego obszarze wyodrębnić mniejsze rejony.

• Osiedle Brzozowy Stok^[11]
• Osiedle Jaskółek^[12]
• Osiedle Kukułek^[13]

oraz historyczne:

• Dębowa Góra^[14]

• Osiedle Cegielnia^[15]

• Stary Sielec i Nowy Sielec^[16]
• Pekin Katarzyński
• Konstantynów wraz z Katarzyną^[16]
• Kuźnica, która jest dawną osadą na dobrach sieleckich^[14]

Placówki oświatowe: Zespół Szkół Muzycznych w Sosnowcu, Technikum nr 6 Grafiki, Logistyki i Środowiska im. Legionów Polskich, Technikum nr 3 w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Szkoła Podstawowa nr 6 im. Juliusza Słowackiego, Sportowa Szkoła Podstawowa nr 17, Przedszkole Miejskie nr 27, Przedszkole Miejskie nr 30 oraz Niepubliczne Przedszkole „Akademia Kolorowych Podróży”^[17].

Na terenie Siecla działają Parafia św. Barbary oraz Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, które należą do rzymskokatolickiej diecezji sosnowieckiej, a także siedziba Kurii Diecezjalnej w Sosnowcu, która stanowi aparat administracyjny biskupa sosnowieckiego^[18].

• Kompleks zamkowy^[19]
  • Zamek Sielecki
  • Park Sielecki
  • Baszta, pozostałość murów otaczających zamek sielecki
• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
• Kościół św. Barbary
• Browar Sielecki

• Pomnik „Wolność, Praca, Godność” w Parku SIeleckim
• Pomnik Aleksego Bienia w Parku Sieleckim
• Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki

• Komenda Miejska Policji w Sosnowcu przy ul. Aleksandra Janowskiego 1
• Prokuratura Rejonowa w Sosnowcu przy ul. Aleksandra Janowskiego 14
• Sąd Rejonowy w Sosnowcu przy ul. Kaliskiej 7
• SPZOZ Rejonowe Pogotowie Ratunkowe w Sosnowcu przy ul. Kombajnistów 76^[20]
• Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna przy ul. Pogotowia 1
• Zespół Szkół Muzycznych w Sosnowcu przy ul. Wawel 2
• Stadion Zimowy w Sosnowcu – lodowisko Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
• Kąpielisko Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji^[21]
• Korty Tenisowe im. Henryka Skoneckiego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji^[22]
• Ściana wspinaczkowa Poziom 450^[23]

• Synagoga przy ulicy Ludwika Waryńskiego w Sosnowcu
• Pomnik Czynu Rewolucyjnego

• Sielec w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego