Peter Scott (ornitolog)
Peter Scott (1954) | |
Data i miejsce urodzenia |
14 września 1909 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 sierpnia 1989 |
Zawód, zajęcie |
ornitolog |
Rodzice | |
Małżeństwo |
Elizabeth Jane Howard (1942-1951 rozwód) Phillippa Scott (1951-1989) |
Odznaczenia | |
Data i miejsce urodzenia | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data śmierci | ||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||
|
Peter Markham Scott (ur. 14 września 1909 w Londynie, zm. 29 sierpnia 1989 w Bristolu) – brytyjski ornitolog, działacz na rzecz ochrony przyrody, malarz, oficer Royal Navy, prezenter telewizyjny, sportowiec. Jeden z założycieli WWF. Jedyny syn brytyjskiego badacza Antarktydy Roberta Falcona Scotta i rzeźbiarki Kathleen Scott.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo i młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Londynie, był jedynym dzieckiem polarnika Roberta Falcona Scotta i rzeźbiarki Kathleen Scott. Jego ojciec zginął podczas swojej drugiej wyprawy na Antarktydę kiedy Peter miał zaledwie 2,5 roku. W swoim ostatnim liście Robert Falcon Scott napisał do żony, aby zainteresowała syna przyrodą, ponieważ uważał to za lepsze niż sport[1][2]. Drugie imię Peter Scott otrzymał na cześć Sir Clementsa Markhama, geografa i organizatora pierwszej wyprawy jego ojca. Ojcem chrzestnym był J.M. Barrie, autor Piotrusia Pana, przyjaciel rodziny.
Uczęszczał do niezależnej szkoły Oundle School w Northamptonshire. Studiował w Trinity College w Cambridge, początkowo nauki przyrodnicze, ostatecznie ukończył historię sztuki w 1931 roku.
Podobnie jak matka był utalentowany artystycznie. Zajmował się malarstwem akwarelowym, malował głównie ptaki. Pierwsze jego prace zostały wystawione w Londynie w 1933 roku[3]. Status społeczny i sytuacja materialna pozwoliły mu na rozwijanie zainteresowań artystycznych, sportowych oraz przyrodniczych.
II wojna światowa
[edytuj | edytuj kod]Podczas II wojny światowej służył w Royal Navy Volunteer Reserve. Brał udział w ewakuacji wojsk brytyjskich z kontynentu latem 1940 roku. Później służył na niszczycielach. Został dowódcą jedynej eskadry kanonierek parowych (ang. Steam Gun Boat), która patrolowała wody Kanału La Manche oraz brała udział w Rajdzie na Dieppe[4]. Został odznaczony Krzyżem Wybitnej Służby (ang. Distinguished Service Cross).
Scott pracował także nad schematami malowania okrętów pływających na obszarze Western Aproaches, kamuflaż zastosowany według jego wytycznych, opartych o wcześniejsze prace Abbotta Handersona Thayera, okazał się skuteczny. Za swoją pracę został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.
Ochrona środowiska
[edytuj | edytuj kod]W 1946 roku założył Fundusz Mokradeł Severn (ang. Severn Wildfowl Trust), obecnie Fundusz Dzikiego Ptactwa i Mokradeł (ang. Wildfowl & Wetlands Trust)[5]. Pierwszy rezerwat Funduszu powstał w Slimbridge[6]. W ramach działania tej organizacji w latach 50. XX wieku udało się reintrodukować zagrożoną wyginięciem berniklę hawajską.
W kolejnych latach Scott brał udział w wielu ekspedycjach ornitologicznych na całym świecie. Rozpoczął również karierę telewizyjną. Prowadzony przez niego program Look był pierwszym programem w historii BBC poświęconym historii naturalnej[7]. W swoich programach popularyzował wiedzę na temat dzikiego ptactwa oraz badań terenów podmokłych. Jego film pt. Prywatne życie zimorodka (ang. The Private Life of the Kingfisher) z 1968 roku był pierwszym kolorowym filmem przyrodniczym nadanym przez BBC. Scott napisał oraz zilustrował kilka książek przyrodniczych w tym autobiografię pt. The Eye of the Wind wydaną w 1961 roku.
Był jednym z założycieli World Wide Fund for Nature oraz zaprojektował logo organizacji[7][8]. Jego działania przyczyniły się do podpisania Układu Antarktycznego oraz zmian w polityce Międzynarodowej Komisji Wielorybnictwa.
Był członkiem i przewodniczącym Society of Wildlife Artists, organizacji artystów przedstawiających w swoich dziełach dziką przyrodę oraz Nature in Art Trust, galerii i muzeum wystawiających sztukę inspirowaną przyrodą[9].
Był także członkiem i wieloletnim wiceprezesem Brytyjskiego Stowarzyszenia Naturalistów (ang. British Naturalists' Association).
Kariera sportowa
[edytuj | edytuj kod]Reprezentował Wielką Brytanię na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku w Berlinie, gdzie zdobył brązowy medal w żeglarskiej klasie O-Jolle[10].
W 1964 roku wystartował jako skipper jachtu Sovereign Regatach o Puchar Ameryki, regaty zakończyły się zwycięstwem Amerykanów 4:0. W latach 1955–1969 był prezesem Międzynarodowej Federacji Żeglarskiej.
Po II wojnie światowej zainteresował się szybownictwem, w 1963 został mistrzem Wielkiej Brytanii a w latach 1968-1970 był prezesem British Gliding Association[11].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1942 roku poślubił pisarkę Elizabeth Jane Howard, z którą miał córkę Nicolę (ur. w 1943 roku). Howard odeszła od Scotta w 1946 roku, rozwiedli się w 1951 roku.
W 1951 roku podczas wyprawy na Islandię ożenił się ze swoją asystentką Philippą Talbot-Ponsonby, w 1952 roku przyszła na świat ich córka Dafila (imię to jest alternatywną nazwą gatunkową rożeńca zwyczajnego ptaka z rodziny kaczkowatych). Dafila Scott jest malarką, podobnie jak ojciec maluje ptaki[12]. W 1954 roku urodził się ich syn Falcon[13].
Zmarł 29 sierpnia 1989 roku w Bristolu, przyczyną śmierci był atak serca[3][14].
Wyróżnienia, nagrody i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W czasie II wojny światowej dwukrotnie został wymieniony w sprawozdaniu, za udział w ratowaniu rozbitków z płonącego okrętu w 1941 roku[15] i za odwagę w czasie rajdu na Dieppe w 1942 roku[16]. 1 czerwca 1943 roku został odznaczony Krzyżem Wybitnej Służby[17].
5 czerwca 1942 roku został mianowany Kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego (ang. Member of the Most Excellent Order of the British Empire (MBE))[18]. Z okazji koronacji królowej Elżbiety II został awansowany do rangi Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego (ang. Commander of the Most Excellent Order of the British Empire (CBE))[19]. 27 lutego 1973 roku został pasowany na rycerza[20]. W 1987 roku został odznaczony Orderem Towarzyszów Honoru (ang. Order of the Companions of Honour) w uznaniu zasług dla ochrony przyrody[21].
Brytyjskie Stowarzyszenie Przyrodników (ang. British Naturalists' Association), co roku przyznaje nagrodę im. Petera Scotta (ang. Peter Scott Memorial Award) za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad historią naturalną i ochroną przyrody[22].
W hrabstwie Norfolk, wytyczono Ścieżkę Petera Scotta (ang. Peter Scott Walk), prowadzi ona od przeprawy promowej King's Lynn do ujścia rzeki Nene, gdzie znajduje się latarnia morska, w której przez kilka lat mieszkał i prowadził obserwacje ptaków[23][24].
Dom Scotta w Slimbridge, z którego przez wiele lat nadawał swój program przyrodniczy Look i gdzie pracował, ma zostać udostępniony do zwiedzania[25].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Magdalena Fikus, Jej Wysokość Natura, „DeltaMi”, 10/2020 [dostęp 2022-12-15] .
- ↑ Letters of Note , To: My widow [online], www.lettersofnote.com, 26 listopada 2010 [dostęp 2018-04-28] (ang.).
- ↑ a b Janet Kear , Sir Peter Scott C.H., C.B.E., D.Sc., F.R.S. (1909-1989), „Ibis”, 132 (3), 2005, s. 483–487, DOI: 10.1111/j.1474-919X.1990.tb01068.x (ang.).
- ↑ BBC – WW2 People's War – The Buccaneers/London Navy [online], 1 grudnia 2009 [dostęp 2018-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-01] .
- ↑ Welcome to the WWT official website [online], 18 lutego 2004 [dostęp 2018-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2004-02-18] .
- ↑ WWT – History of WWT [online], www.wwt.org.uk [dostęp 2018-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-17] (ang.).
- ↑ a b Conservation pioneer's home to be opened, „BBC News”, 10 lutego 2016 [dostęp 2018-09-24] (ang.).
- ↑ What is the Panda's evolutionary history? [online] [dostęp 2018-09-24] (ang.).
- ↑ Trust [online], 9 maja 2010 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-05-09] .
- ↑ Peter Scott Bio, Stats, and Results [online], Olympics at Sports-Reference.com [dostęp 2018-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-28] (ang.).
- ↑ BGA – British Gliding Association, „British Gliding Association” [dostęp 2018-09-26] (ang.).
- ↑ Dafila Scott [online], 7 lutego 2012 [dostęp 2018-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-07] .
- ↑ Stephen Moss , Philippa Scott obituary [online], the Guardian, 10 stycznia 2010 [dostęp 2018-09-26] (ang.).
- ↑ Sir Peter Scott, Wildlife Advocate And Painter of Birds, Dies at 79, „The New York Times”, 31 sierpnia 1989 (ang.).
- ↑ Supplement: 35212, „The London Gazette”, 4 lipca 1941 (ang.).
- ↑ Supplement: 35729, „The London Gazette”, 2 października 1942 (ang.).
- ↑ Sixth supplement, „The London Gazette”, 1 czerwca 1943 (ang.).
- ↑ Supplement: 35586, „The London Gazette”, 5 czerwca 1942 (ang.).
- ↑ Supplement: 39863, „The London Gazette”, 26 maja 1953 (ang.).
- ↑ State Intelligence: Honours and Awards, „The London Gazette”, 6 marca 1973 (ang.).
- ↑ Supplement: 50948, „The London Gazette”, 12 czerwca 1987 (ang.).
- ↑ About Us, www.bna-naturalists.org [zarchiwizowane 2018-08-31] (ang.).
- ↑ Long Distance Walkers Association , Peter Scott Walk [online] (ang.).
- ↑ Sir Peter Scott Walk, Visit West Norfolk (ang.).
- ↑ Redevelopment opens 'patron saint' of wildlife's home, BBC, 31 października 2017 (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olympedia – Peter Scott (ang.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Peter Scott (ornitolog) w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000000109023493, 0000000426956406
- VIAF: 54223646, 34443273
- ULAN: 500026317
- LCCN: n50005960
- GND: 119327317
- NDL: 00455939
- LIBRIS: rp3589z921b14ps
- BnF: 123550900
- SUDOC: 032540035
- SBN: DDSV243398
- NLA: 35485926
- NKC: ntk20181013804, xx0311328
- BNE: XX6280361
- NTA: 069822824
- BIBSYS: 90682248
- CiNii: DA11298990
- Open Library: OL4694040A
- PLWABN: 9810626674105606
- NUKAT: n2007118601
- OBIN: 39842
- J9U: 987007426472605171
- PTBNP: 158609
- CANTIC: a10339255
- LNB: 000061069
- BLBNB: 000348288
- LIH: LNB:BoCy;=B9
- Brytyjscy ornitolodzy
- Brytyjscy żeglarze
- Brytyjscy żeglarze sportowi
- Brytyjscy medaliści olimpijscy
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1936
- Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Odznaczeni Orderem Towarzyszy Honoru
- Laureaci Złotego Medalu Królewskiego Towarzystwa Geograficznego
- Urodzeni w 1909
- Zmarli w 1989
- Uczestnicy II wojny światowej
- Żeglarze sportowi na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1936
- Brytyjscy oficerowie
- Ludzie urodzeni w Londynie