Parlament Walijski
Parlament Walijski (do maja 2020 Walijskie Zgromadzenie Narodowe, ang. National Assembly for Wales, wal.: Cynulliad Cenedlaethol Cymru) ma siedzibę w stolicy Walii, Cardiff i pełni rolę krajowej władzy ustawodawczej, przyznanej przez parlament brytyjski w procesie dewolucji władzy publicznej. Kompetencje ustawodawcze Zgromadzenia są jednak ustawowo ograniczone. Organ tworzy 60 członków wybieranych w powszechnych wyborach parlamentarnych na 5-letnią kadencję, z czego czterdziestu w okręgach wyborczych w systemie mieszanym, a pozostałych dwudziestu w pięciu regionach wyborczych z zastosowaniem metody przedstawicielstwa proporcjonalnego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Walijskie Zgromadzenie Narodowe zostało powołane do życia w wyniku przeprowadzonego 18 września 1997 referendum, w którym Walijczycy opowiedzieli się za powstaniem własnego lokalnego parlamentu. Z początku parlament posiadał mocno ograniczone kompetencje, nadane ma mocy aktu z 1998 roku przekazującego część uprawnień pozostających w kompetencjach Ministerstwa do spraw Walii i Sekretarza Stanu dla Walii. W 2006 roku na mocy nowego aktu zostały nadane dodatkowe kompetencje dla Walijskiego Zgromadzenia Narodowego.
Senedd
[edytuj | edytuj kod]Senedd (ang. Senate), siedziba parlamentu walijskiego, jest miejscem obrad parlamentu i posiedzeń komisji. Budynek został zaprojektowany przez Richard Rogers Partnership i zbudowany przez przedsiębiorstwo budowlane Taylor Woodrow . Jego powierzchnia wynosi 5308 metrów kwadratowych. Uroczystego otwarcia dokonała Królowa Elżbieta II 1 marca 2006 roku, w Dzień Świętego Dawida , patrona Walii.
Budynek ma trzy piętra, pierwsze i drugie dostępne dla wszystkich. Głównym pomieszczeniem jest izba obrad (wal. Siambr) z galerią dla publiczności. Na parterze znajdują się trzy sale posiedzeń komisji, zamknięte dla zwiedzających. Na pierwszym piętrze mieści się Neuadd, pomieszczenie z recepcją. Obszar na drugim piętrze z kawiarnią i miejscami siedzącymi, w centrum którego znajduje się duży komin doprowadzający naturalne światło do izby obrad, nosi nazwę Oriel. Jest to doskonały punkt widokowy na zatokę Cardiff[1].
Senedd został zbudowany z dbałością o ochronę środowiska. Do jego wykonania zostały użyte lokalne materiały jak drewno dębu bezszypułkowego czy stal z południowej Walii, a także drewno cedru czerwonego z odnawialnych lasów w Kolumbii Brytyjskiej. Z przodu budynku znajdują się stalowe rury odprowadzające deszczówkę do zbiornika, gdzie jest oczyszczana za pomocą filtra ultrafioletowego, a następnie używana do mycia okien i w toaletach. Naturalne światło i świeże powietrze rozprowadzane jest po budynku przez znajdujący się w środku komin. Do ogrzewania wykorzystywane są podziemne wody termalne. Utrzymanie odpowiedniej temperatury w okresie zimowym i letnim przy minimalnym użyciu klimatyzacji zapewniają automatycznie otwierające i zamykające się okna wykonane z izolowanego szkła[1].
Do czasu ukończenia Senedd posłowie Zgromadzenia obradowali w znajdującym się nieopodal Pierhead Building[2]. Teraz mieści się tam muzeum poświęcone parlamentaryzmowi walijskiemu, centrum edukacyjne, w którym można zdobyć informacje na temat pracy członków Zgromadzenia oraz sklep z pamiątkami.
Wybory
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wybory parlamentarne 6 maja 1999 roku przy frekwencji wyborczej wynoszącej 46,3% wygrała z wynikiem 37,6% Walijska Partia Pracy co przełożyło się na 28 mandatów. Na kolejnych miejscach uplasowały się Plaid Cymru, Partia Konserwatywna oraz Liberalni Demokraci. Kolejne wybory parlamentarne w latach 2003, 2007, 2011 i 2016 również przyniosły zwycięstwo Walijskiej Partii Pracy.
Aktualny skład
[edytuj | edytuj kod]Rozdział miejsc w walijskim parlamencie po wyborach w latach 2003, 2007, 2011 i 2016.
Partia | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2016 | |
Walijska Partia Pracy | 28 | 30 | 26 | 30 | 29 | |
Walijska Partia Konserwatywna | 9 | 11 | 12 | 14 | 11 | |
Plaid Cymru | 17 | 12 | 15 | 11 | 12 | |
UKIP | - | - | - | - | 7 | |
Walijscy Liberalni Demokraci | 6 | 6 | 6 | 5 | 1 | |
Niezrzeszeni | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 |
Przewodniczący
[edytuj | edytuj kod]Name | Od | Do | Partia polityczna | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|
Dafydd Elis-Thomas | 12 maja 1999 | 11 maja 2011 | Plaid Cymru | Wybrany jednomyślnie w 1999. Ponownie wybrany jednomyślnie w latach 2003 i 2007. | |
Rosemary Butler | 11 maja 2011 | 11 maja 2016 | Walijska Partia Pracy | Wybrana w 2011. | |
Elin Jones | 11 maja 2016 | nadal | Plaid Cymru | Wybrana w 2016. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b http://www.assembly.wales/NAfW%20Documents/explore_-_polish.pdf%20-%2027012011/explore_-_polish-English.pdf
- ↑ Walia 2014 – dalsza decentralizacja Zjednoczonego Królestwa? | Blog Centrum Inicjatyw Międzynarodowych [online], blog.centruminicjatyw.org [dostęp 2017-11-27] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]