Most Baileya
Most Baileya – rodzaj przenośnego stalowego mostu kratownicowego zaprojektowanego w czasie II wojny światowej do użycia przez wojskowe jednostki inżynieryjne.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Most został zaprojektowany przez Donalda Baileya, cywilnego inżyniera pracującego w czasie II wojny światowej w War Office. Swój model zaprezentował przełożonym, którzy dostrzegli w nim duży potencjał. Udoskonalaniem i produkowaniem konstrukcji zajął się Królewski Korpus Inżynierów i po raz pierwszy most został zastosowany we Włoszech w 1943 roku. Z uwagi na swoje zalety mosty Baileya budowano także w USA. Pierwszy projekt naruszał jednak patent mostu Callender-Hamilton. Most Baileya miał jednak więcej zalet w porównaniu z projektem Hamiltona.
Za swój wynalazek Donald Bailey otrzymał tytuł szlachecki, a mosty Baileya (po współczesnych modernizacjach) są powszechnie używane do dziś.
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]„Mosty Baileya miały ogromny wkład w zakończenie II wojny światowej. Jeśli chodzi o moje operacje z (Ósmą Armię) 8th Army we Włoszech i (21 Grupę Armii) 21th Army Group w północno-zachodniej Europie, nigdy nie mógłbym utrzymać szybkości i tempa walk bez dużych dostaw mostów Baileya”. - Marszałek Bernard Montgomery (1947)
Most budowany był w segmentach, które następnie składano w potrzebnym miejscu. Elementy wykonane były ze stali, a ich konstrukcja była na tyle prosta, że części wykonane w wielu różnych zakładach mogły być używane zamiennie. Poszczególne segmenty były stosunkowo lekkie i małe, umożliwiając w ten sposób dużo szybsze przewożenie elementów (np. zwykłymi ciężarówkami).
Poszczególne segmenty skonstruowane były tak, aby do ich złożenia nie był potrzebny ciężki sprzęt. Wyszkolony zespół 115 żołnierzy mógł zbudować 5-przęsłowy most w 32 minuty[1]. Ponadto modularna konstrukcja pozwalała inżynierom budować mosty o różnych rozpiętościach i nośności, podwajając lub potrajając ściany i piętra dźwigarów głównych, w zależności od zaistniałych potrzeb.
Przydatną cechą mostu Baileya jest jego zdolność do nasuwania tylko z jednej strony, tzn. podczas pokonywania przeszkody wystarczający jest dostęp tylko do jednego jej brzegu. Ta cecha często pozwoliła szybko pokonać bariery wodne wojskom alianckim na froncie zachodnim.
Powojenne użycie
[edytuj | edytuj kod]Wieża startowa dla rakiet Skylark w Woomera została zbudowana z elementów mostu Bailey[2]. W latach bezpośrednio po drugiej wojnie światowej Komisja ds. Energii Wodnej i Elektrycznej w Ontario zakupiła ogromne ilości nadwyżek wojennych elementów mostu Baileya od kanadyjskiej firmy War Assets Corporation. Komisja zastosowała pomosty w budynku biurowym[3]. W projekcie hydroelektrycznym wykorzystano ponad 200 000 ton mostów. Po huraganie Hazel w 1954 roku, część mostów została użyta do budowy mostów zastępczych w rejonie Toronto[4]. Most Old Finch Avenue Bailey, zbudowany przez 2. Pułk Inżynierów Polowych, jest ostatnim wciąż w użyciu[5].
Najdłuższy most Bailey został oddany do użytku w październiku 1975 roku. Ten 788-metrowy dwupasmowy most przecinał rzekę Derwent w Hobart w Australii[6]. Most Bailey był używany do czasu zakończenia odbudowy mostu Tasman Bridge w dniu 8 października 1977 roku[7].
Mosty Bailey są w powszechnym użyciu na całym świecie, zwłaszcza jako środek do pokonywania mostów w odległych regionach[8]. W 2018 roku armia indyjska postawiła trzy nowe kładki na Elphinstone Road, podmiejskiej stacji kolejowej w Mumbaju oraz na Currey Road i Ambivli. Zostały one wzniesione szybko, w odpowiedzi na panikę kilka miesięcy wcześniej, w wyniku której zginęły 23 osoby[9].
Mosty Baileya na terenie Polski
[edytuj | edytuj kod]- Od lat 80. XX wieku przerzucony jest most Baileya nad rzeką Bystrzycą na wysokości miejscowości Małkowice na Dolnym Śląsku[10].
- W Kosewku nad Wkrą
- W Izabelinie w gminie Nieporęt nad rzeką Czarną w ciągu ulic Wrzosowej i Granicznej
- W Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt nad rzeką Czarną w ciągu ul. Granicznej
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peter Caddick-Adams, Monte Cassino. Piekło dziesięciu armii, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 111.
- ↑ Harrie Massie , M.O. Robins , History of British Space Science, Cambridge University Press, 27 lutego 1986, ISBN 978-0-521-30783-3 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Hearst Magazines , Popular Mechanics, Hearst Magazines, maj 1948 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Larry Noonan , STORIES FROM ROUGE PARK: Canadian military builds Baily Bridge to get traffic moving after Hurricane Hazel [online], Toronto.com, 11 października 2016 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Best of Toronto : Cityscape, „NOW Magazine”, web.archive.org, 10 lutego 2012 [dostęp 2021-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-10] .
- ↑ Tasmania Parliament , Journals and Printed Papers of the Parliament of Tasmania, Government Printer, 1977 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Feature Article - The Tasman bridge (Feature Article) [online], www.abs.gov.au, 13 września 2002 [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Twin Bailey bridges to fill the gap [online], www.telegraphindia.com [dostęp 2021-05-07] .
- ↑ Built by the Army, Elphinstone Road foot-overbridge inaugurated by a flower vendor [online], www.timesnownews.com [dostęp 2021-05-07] (ang.).
- ↑ Tomasz Merwiński , Z Małkowic ku bystrzyckiej historii [online] [dostęp 2021-05-07] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- BAILEY. www.mostyskladane.ker.pl. [dostęp 2012-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-06)]. (pol.).