Maszyna parowa
Maszyna parowa – parowy silnik tłokowy. Czasem do maszyn parowych zalicza się pompy parowe powstałe przed silnikiem tłokowym. Za wynalazcę maszyny parowej uważa się Jamesa Watta, który w 1763 roku udoskonalił atmosferyczny silnik parowy zbudowany wcześniej przez Thomasa Newcomena.
Działanie silnika parowego
[edytuj | edytuj kod]Spalając pod napełnionym kotłem drewno bądź węgiel, doprowadzano wodę do wrzenia. Wytworzona w ten sposób para była doprowadzana przez układ rozrządu[1] do cylindra. Tłok wprawiany był w ruch poprzez naprzemienne wpuszczanie będącej pod wysokim ciśnieniem pary do przedniej i tylnej części cylindra (rozdzielonych tłokiem). Następnie za pośrednictwem korbowodu przenoszono wytworzoną energię na wał korbowy i koło zamachowe. W celu stabilizacji obrotów w maszynach parowych używany był regulator odśrodkowy.
Sprawność
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze silniki były zasilane parą nasyconą, która częściowo skraplała się na chłodniejszych ściankach cylindra – co powodowało znaczne straty cieplne i obniżało sprawność. Dopiero wprowadzenie przegrzewaczy i w ich konsekwencji użycie pary nienasyconej doprowadziło do poprawy sprawności termodynamicznej silnika parowego.
Dalszy wzrost sprawności był możliwy poprzez zastosowanie silnika o podwójnym rozprężaniu. Para, pod dużym ciśnieniem, dopływała do cylindra wysokociśnieniowego, a następnie była źródłem zasilania znacznie większego cylindra niskociśnieniowego. W wyniku podwójnego rozprężania energia pary odlotowej była znacznie mniejsza niż przy jednokrotnym rozprężaniu, co zwiększało sprawność.
Zmierzch silnika
[edytuj | edytuj kod]Maszyny parowe w klasycznym ujęciu są od dawna nieprodukowane. Wiąże się to z szeregiem ich nieusuwalnych wad, takich jak:
- niska sprawność konwersji energii cieplnej w pracę mechaniczną,
- duża masa własna,
- niskie obroty pracy,
- konieczność użycia dodatkowego urządzenia (kocioł parowy) do wytwarzania pary.
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Działanie
[edytuj | edytuj kod]Zachowane (działające)
[edytuj | edytuj kod]- Skansen Górniczy Królowa Luiza w Zabrzu – maszyna wyciągowa z 1915 r., zawsze uruchamiana dla zwiedzających[2],
- Muzem Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie koło Poznania – lokomobila uruchamiana podczas pokazów[3]
- Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach – lokomobila uruchamiana przeważnie raz do roku w lipcu w czasie Jarmarku Wdzydzkiego napędza tartak[4]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zob. animację silnik parowozu.
- ↑ Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. luiza.zabrze.pl. [dostęp 2016-02-15].
- ↑ Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. muzeum-szreniawa.pl. [dostęp 2015-01-29].
- ↑ Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich. muzeum-wdzydze.gda.pl. [dostęp 2015-01-29].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Steam Locomotive Engine. keveney.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-10)]. (ang.). – animacja zasady działania
- Animated Engines – Watt Bean Engine (ang.) – animacja zasady działania
- Maszyny parowe naprawa, smarowanie oraz konserwacja