Mario Castelnuovo-Tedesco
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie |
włoskie |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Mario Castelnuovo-Tedesco (ur. 3 kwietnia 1895 we Florencji, zm. 16 marca 1968 w Beverly Hills[1][2]) – włoski kompozytor i pianista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował w Conservatorio Luigi Cherubini we Florencji, gdzie uczył się kompozycji u Ildebrando Pizzettiego i gry na fortepianie u Edgarda Del Valle de Paza[1]. Zaczął komponować w wieku 15 lat, początkowo utwory fortepianowe o charakterze programowym, później także pieśni solowe i chóralne[1]. Koncertował w Rzymie i Wiedniu[2]. Interesował się poezją różnych narodów, znajdując w niej częste źródło inspiracji, napisał m.in. pieśni do dramatów Szekspira[1]. Opera La Mandragola z 1925 roku zapewniła mu zwycięstwo w Concorso Lirico Nazionale[1] i spotkała się z gorącym przyjęciem na premierach w Wenecji i Wiesbaden[1]. W latach 30. zwrócił swoją uwagę z muzyki wokalno-instrumentalnej w kierunku muzyki czysto instrumentalnej[1].
W 1939 roku, w związku z narastającą falą antysemityzmu, wyemigrował do USA[1]. Początkowo mieszkał w Larchmont w stanie Nowy Jork, później osiadł w Beverly Hills. W 1946 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie[1]. W tym samym roku objął klasę kompozycji w konserwatorium w Los Angeles[1][3]. Pisał w tym okresie monumentalną muzykę o charakterze oratoryjno-kantatowym, wraz z innymi kompozytorami uczestniczył w tworzeniu kantaty Genesis[1]. Komponował również muzykę filmową[2]. Utrzymywał bliskie kontakty z rodzinnym krajem, opera Il mercante di Venezia zwyciężyła w Concorso Compari, rozpisanym w 1958 roku przez mediolańską La Scalę[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Tworzył w tradycji XIX-wiecznej muzyki włoskiej, pozostając odległy wobec awangardowych prądów takich jak dodekafonia, neoklasycyzm czy ekspresjonizm[1]. Łączył elementy muzyki europejskiej z motywami orientalnymi, głównie hebrajskimi, a podczas pobytu w USA także jazzu i muzyki amerykańskiej[1].
Skomponował m.in. 12 zeszytów pieśni do tekstów sztuk Szekspira (1921–1926), opery La Mandragola (1926) i All’s Well That Ends Well (1959), operę kameralną The Importance of Being Earnest (1962), balety The Octoroon Ball (1947) i Naomi and Ruth (1947), Rapsodię hebrajską (1927), 9 uwertur, 3 koncerty skrzypcowe, 2 koncerty fortepianowe, koncerty gitarowy i wiolonczelowy[3], Rapsodię amerykańską (1943)[2]. W 1957 roku opublikował autobiografię A Life of Music[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 45–46. ISBN 83-224-0223-6.
- ↑ a b c d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 143. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 141–142. ISBN 978-83-01-13410-5.
- ISNI: 0000000108964259
- VIAF: 145145969878232250033
- LCCN: n79105794
- GND: 119088789
- NDL: 01052997
- LIBRIS: ljx14dt44qzbk37
- BnF: 13892257t
- SUDOC: 080786243
- SBN: RAVV069940
- NLA: 35734558
- NKC: jn20000601150
- BNE: XX1005254
- NTA: 073774197
- BIBSYS: 98044678
- CiNii: DA09140563
- Open Library: OL2232296A
- PLWABN: 9810654919505606
- NUKAT: n97025829
- J9U: 987007259549405171
- PTBNP: 183211
- LNB: 000148223
- NSK: 000426386
- CONOR: 45669219
- BNC: 000233734
- ΕΒΕ: 211784
- KRNLK: KAC2020L5736
- LIH: LNB:NEw;=Bg
- RISM: people/40219605