Przejdź do zawartości

Marguerite Yourcenar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marguerite Yourcenar
Ilustracja
Marguerite Yourcenar, 1982
Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1903
Bruksela

Zawód, zajęcie

pisarz

podpis

Marguerite Yourcenar, właśc. Marguerite de Crayencour (ur. 8 czerwca 1903, zm. 17 grudnia 1987) – francuska pisarka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Brukseli w Belgii. Jej ojciec był Francuzem a matka Belgijką. Matka zmarła w wyniku komplikacji poporodowych dziesięć dni po porodzie. Wychowywała się i uczyła się w posiadłości ojca w północnej Francji. Ojciec nauczył ją łaciny, gdy miała dziesięć lat, a greki – w wieku lat dwunastu.

Yourcenar była lesbijką[1][2]. Jej pierwsza powieść Alexis została opublikowana w 1929. Bliska przyjaciółka, a także wielka miłość, tłumaczka Grace Frick zaprosiła ją w 1948 roku do USA, gdzie Yourcenar wykładała literaturę porównawczą w Nowym Jorku. W 1951 opublikowała po francusku powieść Pamiętniki Hadriana, którą pisała z przerwami od dekady. Powieść ta odniosła natychmiastowy sukces i spotkała się z uznaniem krytyków. Yourcenar odtworzyła w niej życie i śmierć jednego z największych władców starożytnego świata, rzymskiego cesarza Hadriana, który pisze długi list skierowany do wnuka, młodego Marka Aureliusza. Cesarz wspomina swoją przeszłość, opisuje triumfy i swą filozofię.

Yourcenar, jako pierwsza kobieta, została wybrana 6 marca 1980 roku do Akademii Francuskiej. Należała do grona poważanych twórców piszących w języku francuskim, opublikowała powieści oraz trzy tomy wspomnień. W 1983 została wyróżniona Nagrodą Erazma z Rotterdamu (wspólnie z Raymondem Aronem, Isaiahem Berlinem i Leszkiem Kołakowskim)[3].

Tłumaczyła poezję grecką i wydała w swoim przekładzie antologię Negro spirituals (1964).

Większość życia (pierwszy pobyt w 1939) spędziła w Petite Plaisance w Northeast Harbor na wyspie Mount Desert w stanie Maine, gdzie mieszkała ze swoją partnerką Grace Frick, która była też tłumaczką jej książek. Znajduje się tam muzeum poświęcone jej pamięci[4].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • 1921: Le jardin des chimères
  • 1929: Aleksis (fr. Alexis ou le traité du vain combat)
  • 1931: La nouvelle Eurydice
  • 1932: Pindare
  • 1934: Moneta snów (wyd. pol. 1966, fr. Denier du rêve)
  • 1934: La Mort conduit l’Attelage
  • 1936: Feux – poemat prozą
  • 1938: Opowieści wschodnie (wyd. pol. 1988, przekład Krystyna Dolatowska, ISBN 83-06-01692-0, fr. Nouvelles orientales)
  • 1938: Les songes et les sorts
  • 1939: Łaska śmierci (wyd. pol. 1993, fr. Le coup de grâce)
  • 1951: Pamiętniki Hadriana (wyd. pol. 1961, przekład Hanna Szumańska-Grossowa, ISBN 978-83-7414-217-5, fr. Mémoires d’Hadrien)
  • 1954: Électre ou la chute des masques (utwory dramatyczne, przekład pol. w Dialogu, 1991/1)
  • 1956: Les charités d’Alcippe
  • 1962: Sous bénéfice d’inventaire
  • 1963: Nouvelles orientales
  • 1968: Kamień filozoficzny (wyd. pol. 1968, przekład Eligia Bąkowska, fr. L'Œuvre au noir) – powieść, nagrodzona Prix Femina w 1968
  • 1974: Souvenirs pieux
  • 1977: Archives du Nord
  • 1978: Czarny mózg Piranesiego. Konstandinos Kawafis (wyd. polskie 2004, przekład Jan Maria Kłoczowski i Krystyna Dolatowska, ISBN 83-89405-07-5 fr. Le cerveau noir de Piranèse)
  • 1980: Mishima ou la vision du vide
  • 1982: I jak woda płynie (wyd. polskie 1991, przekład Krystyna Dolatowska, ISBN 83-06-02070-7, fr. Comme l’eau qui coule)
  • 1983: Le temps, ce grand sculpteur (eseje)
  • 1988: Quoi? L’Éternité
  • 1974-88: La labyrinthe du monde (cz. 1-3, autobiografia)
  • 1991: Le tour de la prison (notatki z podróży)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Yourcenar, Marguerite (1903–1987). glbtq.com. [dostęp 2010-10-06]. (ang.).
  2. Marguerite Yourcenar w bazie Notable Names Database (ang.)
  3. Erasmus Prize Former Laureates. [dostęp 2014-12-09].
  4. The Petite Plaisance Conservation Fund. [dostęp 2014-12-09].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]