Kuczmanowate

Kuczmanowate
	Ceratopogonidae
	Newman, 1834
	; Samiec muchówki z rodziny kuczmanowatych
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	sześcionogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	muchówki
Podrząd	muchówki długoczułkie
Nadrodzina	Chironomoidea
Rodzina	kuczmanowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kuczmanowate, kuczmany (Ceratopogonidae) – rodzina muchówek z podrzędu długoczułkich i nadrodziny Chironomoidea.

Opis

Dorosłe osiągają od 1,5 do 5 mm długości ciała. Głowa mała z parą wyłupiastych oczu i stosunkowo długich, 15-członowych czułków. Piórkowate czułka samców służą im za narządy słuchu, wychwytujące ton uderzeń skrzydeł samic. U wielu gatunków na grzbiecie tułowia czarne znaki. U Culicoides z przodu tułowia dołki barkowe. Skrzydła krótkie i stosunkowo szerokie, pozbawione łusek, ale u wielu gatunków z mikroskopijnymi włoskami. Charakterystyczna jest dla nich poprzeczna żyłka r-m. Większość gatunków ma na skrzydłach kontrastujące ciemne i mlecznobiałe plamy. Odnóża stosunkowo krótkie. Wierzchołek odwłoka samic zaokrąglony, a samców opatrzony małą parą przydatek^[2].

Biologia

Samce wydostają się z poczwarek przed samicami. W ramach zachowań rozrodczych formują roje nad różnymi miejscami: brzegami kałuż, krzakami lub głowami zwierząt. Samice czterech rodzajów żywią się krwią zwierząt stałocieplnych (ptaków i ssaków, w tym ludzi). Jedynie gatunki z rodzaju Culicoides mają znaczenie weterynaryjne jako wektory chorób^[2]. Niektóre (rodzaje Atrichopogon i Forcipomyia) są ektopasożytami większych owadów, żywiąc się np. hemolimfą chrząszczy, takich jak oleice. Kuczmany z rodzaju Dasyhelea żywią się nektarem kwiatów. Larwy rozwijają się w wodzie (również zbiornikach efemerycznych, kałużach, na torfowiskach, solniskach, w wodzie stagnującej w dziuplach drzew), a także w soku wyciekającym ze zranionych drzew^{[potrzebny przypis]}.

Systematyka

W 1994 roku do kuczmanowatych należało około 3,9 tysięcy gatunków, zgrupowanych w 78 rodzajów i podrodzajów^[2]. Współcześnie dzieli się kuczmanowate na 5 podrodzin^[3]:

Czterech rodzajów nie przypisano do podrodziny^[3]:

Alautunmyia Borkent
Archiculicoides Szadziewski
Protoculicoides Boesel
Sinopogonites Hong

Przypisy

↑ Ceratopogonidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Y. Braverman. Nematocera (Ceratopogonidae, Psychodidae, Simuliidae and Culicidae) and control methods. „Rev. sci. tech. Off. int. Epiz.”. 13 (4), s. 1175-1199, 1994.
↑ ^a ^b Art Borkent: World Species of Biting Midges (Diptera: Ceratopogonidae). 28 lutego 2012. [dostęp 2014-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].

[itis-1] Ceratopogonidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Braverman-2] Y. Braverman. Nematocera (Ceratopogonidae, Psychodidae, Simuliidae and Culicidae) and control methods. „Rev. sci. tech. Off. int. Epiz.”. 13 (4), s. 1175-1199, 1994.

[art-3] Art Borkent: World Species of Biting Midges (Diptera: Ceratopogonidae). 28 lutego 2012. [dostęp 2014-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].

[1]