Julia Keilowa

Julia Keilowa

Julia Ringel

Data i miejsce urodzenia	16 lipca 1902 Stryj
Data i miejsce śmierci	1943 Warszawa
Narodowość	żydowska
Dziedzina sztuki	projektowanie form przemysłowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Julia Keilowa, z domu Ringel (ur. 16 lipca 1902 w Stryju, zm. 1943 w Warszawie) – polska rzeźbiarka, projektantka form przemysłowych, metaloplastyczka.

Julia Ringel pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej jako córka Feiwela Ringela i Chany Klary z domu Wallenstein. Miała starszą siostrę Celinę (ur. 1899), która obroniła doktorat z chemii^[1]. Uczęszczała do prywatnego gimnazjum im. Adama Mickiewicza we Lwowie. W 1920 r. rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, studia te porzuciła. Rok później została studentką wzornictwa w Lwowskiej Państwowej Szkole Przemysłowej, gdzie zdobyła umiejętności z zakresu rzeźby w kamieniu oraz snycerstwa.

W 1922 wyszła za mąż za prawnika Ignacego Keila i przeniosła się z mężem na Górny Śląsk do Königsshutte. Miasto to zostało przyłączone do Polski pod nazwą Huta Królewska. Zastój gospodarczy przyczynił się jednak do emigracji wielu mieszkańców i wyjazdu małżonków do Lwowa w 1923 r. Julia Keilowa powróciła na krótko do Lwowskiej Państwowej Szkoły Przemysłowej.

Po narodzinach syna Marcelego w 1923^[1] przeniosła się wraz z mężem do Warszawy^[2]. Tam w 1925 roku podjęła naukę w Szkole Sztuk Pięknych, gdzie wybrała kurs rzeźby. Studia kontynuowała aż do roku 1931. Jej pedagogami byli przedstawiciele stylu art déco, m.in. Tadeusz Breyer^[3], Karol Stryjeński (pracownia rzeźby metalowej), Józef Czajkowski (pracownia rzeźby monumentalnej). Uczestniczyła także w zajęciach kompozycji brył i płaszczyzn prowadzonych przez Wojciecha Jastrzębowskiego. Między innymi wymienieni wykładowcy byli współtwórcami sukcesu pawilonu polskiego na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu w Paryżu w 1925 roku^[4].

Lata studiów poświęciła również na podróże. Co roku spędzała sześć miesięcy w Austrii, Szwajcarii, Francji lub Niemczech, gdzie doskonaliła umiejętności artystyczne.

Już w czasie studiów odnosiła pierwsze sukcesy.

Do 1943 roku ukrywała się w okupowanej Warszawie, okoliczności jej śmierci pozostają nieznane^[5]. Symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (A30, rząd 1–25)^[1].

Po studiach, w latach trzydziestych, podobnie jak wielu artystów tego okresu, związała się z Instytutem Propagandy Sztuki. W 1932 wzięła udział w III Salonie Zimowym, wystawie zorganizowanej przez Instytut, odtąd współpracowała z IPS aż do roku 1938. Na wystawach prezentowała głównie figuralne rzeźby w drewnie, o charakterystycznej zwartej stylistyce formy. W 1935 r. zdobyła nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych, natomiast w 1937 nagrodę na międzynarodowej wystawie "Sztuka i technika w życiu współczesnym” w Paryżu.

Jej projekty były wykorzystywane w produkcji seryjnej warszawskich firm platerniczych: Fraget, Bracia Henneberg, Norblin. Przedmioty wykonane ze srebra, mosiądzu lub białego metalu można spotkać w wielu muzeach i galeriach. Keilowa prawdopodobnie zaczęła współpracę z wyżej wymienionymi przedsiębiorstwami pod koniec studiów. Firmy nie tylko zlecały jej wykonanie nowych projektów, ale również wdrażały do produkcji wzory wcześniejszych jej prac np. naczyń własnoręcznie wykonanych z kutego srebra. Subtelna dekoracja, stosowanie formy kuli, prostopadłościanu czy sześcianu, funkcjonalność i prostota to główne cechy prac. Jej dzieła kwalifikują się do nurtu modernizmu dekoracyjnego, który wyróżniał styl art déco w Polsce. Od 1941 była pedagogiem i współorganizatorką pracowni ceramiki we Lwowie.

Keilowa jest autorką projektów zestawów stołowych wyprodukowanych dla transatlantyków m/s „Batory” i m/s „Piłsudski”. Srebra pochodziły z fabryki Józefa Fra z Warszawy. Oto opis naczyń zaprojektowanych przez artystkę w 1935 roku dla transatlantyku m/s „Piłsudski”: „Wszystkie elementy mają kuliste kształty, a ich jedynymi ozdobami są nieproporcjonalnie duże uchwyty oraz przyciski służące uniesieniu stabilnych, ciężkich pokrywek. Forma ewidentnie została podporządkowana warunkom morskiej podróży”^[6].

• w 2006 roku w Łazienkach Królewskich w Warszawie odsłonięto pomnik Cypriana Kamila Norwida^[7]. Kamienna rzeźba poety jest kopią rzeźby Julii Keilowej^[7].
• jesienią 2012 roku odbyła się wystawa jej prac w Muzeum Miedzi w Legnicy^[8].
• od marca do września 2024 potrwa wystawa Julia Keilowa. Projektantka w Muzeum Warszawy^[9].

• Małgorzata Czyńska: Julia Keilowa – podnieść rzemiosło do wyżyn sztuki. wysokieobcasy.pl, 2012-12-25. [dostęp 2019-03-16].
• AgnieszkaA. Kasprzak AgnieszkaA., Dekoracyjny modernizm, [w:] CzesławC. Frejlich (red.), Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, Kraków 2013, s. 138 .
• AgataA. Szydłowska AgataA., Julia Keilowa [online], grudzień 2017 [dostęp 2019-03-16] .
• Julia Keilowa. Projektantka art déco, red. Agnieszka Dąbrowska, Monika Siwińska, Warszawa 2024.

• Wróblewska M., Dekoracyjne formy. Przedmioty projektu Julii Keilowej na fotografiach Benedykta Jerzego Dorysa, „Miejsce. Studia nad sztuką i architekturą polską XX i XXI wieku”, 3/2017.
• Oficjalny fanpage Julii Keilowej projekt jej wnuczki: Barbary Keil-Skrobiszewskiej (pol.)
• Zdjęcia prac Julii Keilowej w bibliotece Polona
• Prace Julii Keilowej w zbiorach Muzeum Warszawy
• Karolina Rycther: Na czym polega wyjątkowość projektów Julii Keilowej?. vogue.pl, 2024-03-11. [dostęp 2024-07-23].
• Anna Stempniak: "Julia Keilowa. Projektantka". Na czym polegał fenomen tej artystki?. polskieradio.pl, 2024-03-21. [dostęp 2024-07-23].