Johann Friedrich Reichardt

Johann Friedrich Reichardt

Data i miejsce urodzenia	25 listopada 1752 Królewiec
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1814 Giebichenstein
Instrumenty	fortepian, skrzypce
Gatunki	pieśni, opera
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Johann Friedrich Reichardt (ur. 25 listopada 1752 w Królewcu, zm. 27 czerwca 1814 w Giebichenstein pod Halle) – niemiecki kompozytor i krytyk muzyczny, nadworny kapelmistrz królów Prus.

Johann Friedrich Reichardt był synem Johanna Reichardta, muzyka z Królewca^[1][2] . Od dziecka, za sprawą ojca, brał lekcje muzyki i już w 1762 r. koncertował na fortepianie i skrzypcach – nie otrzymał jednak kompleksowego wykształcenia muzycznego^[1][2] . Jego religijna matka próbowała przerwać tę karierę i za jej sprawą Reichardt podjął w 1768 r. studia prawnicze na królewieckim uniwersytecie, ale w 1771 r. porzucił je i wrócił do muzyki, ponownie zaczynając koncertować w różnych miastach niemieckich^[1][2] . Pod koniec 1775 r. został zatrudniony jako kapelmistrz nadworny króla Prus Fryderyka II Wielkiego^[1][2] . Wskutek konserwatywnego gustu króla i dworskich intryg w 1777 r. rozpoczął podróże po Europie i tylko rzadko przebywał w Berlinie^[1][2] . Nawiązał znajomości z licznym znanymi osobami swoich czasów (wśród nich byli filozofowie, poeci, muzycy – m.in. Johann Gottfried Herder, Friedrich Nicolai, Friedrich Schiller, Christoph Willibald Gluck, Moses Mendelssohn)^[1][2] . W 1786 r. został kapelmistrzem kolejnego króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II i mógł wykonywać swą funkcję w bardziej sprzyjających warunkach^[2] .

W 1794 r., z powodu okazywania otwartej sympatii dla rewolucji francuskiej Reichardt został zwolniony przez króla ze swego stanowiska^[1][2] . Przeniósł się wówczas do Giebichenstein pod Halle, gdzie stworzył ogród w stylu angielskim (do dziś nazywany „ogrodem Reichardta”), a w 1796 r. otrzymał posadę dyrektora salin pod Halle^[3]. Jego dom w Giebichenstein stał się kwitnącym ośrodkiem romantycznej literatury i muzyki – w gościnie u Reichardta spotykali się m.in. Clemens Brentano, Ludwig Achim von Arnim, Ludwig Tieck (szwagier Reichardta), bracia Grimm, Jean Paul, Johann Gottlieb Fichte, Johann Wolfgang von Goethe, Novalis czy Johann Heinrich Voß^[1][2] .

Gdy w 1806 r. francuska armia zniszczyła dobra Reichardta i zmuszony został do ucieczki, stał się przeciwnikiem Napoleona^[1][2] . Jednak w 1808 r. ponownie popadł w niełaskę kolejnego króla Prus, gdy na krótko objął nadzór nad teatrem i orkiestrą na dworze króla Westfalii Hieronima Bonapartego^[1][2] . W 1811 r. otrzymał skromną emeryturę od króla Fryderyka Wilhelma III^[1]. Trzy lata później zmarł osamotniony w Giebichenstein, pochowany został w Halle^[1].

Był dwukrotnie żonaty: w 1776 r. w Poczdamie jego żoną została Juliane Benda, która zmarła w 1783 r.; w tym samym roku poślubił Johannę Hensler^[1][2] . Miał pięcioro dzieci z drugiego małżeństwa^[1][2] .

Reichardt był kompozytorem, wykonawcą muzyki i pedagogiem^[3]. Wśród jego kompozycji najbardziej znane są pieśni, komponował muzykę do tekstów m.in. Goethego, Herdera, Arnima czy Thiecka^[4][2] . Znane stały się jego melodie Schlaf, Kindlein, schlaf i Ein Veilchen^[4]. Tworzył też opery^[2] .

Spuściznę Reichardta tworzą także liczne listy, pisane z podróży oraz wymieniane z luminarzami filozofii i nauki swoich czasów^[1]. Pisał też prace z zakresu krytyki muzyki oraz redagował czasopisma o tej tematyce^[1]. Zebrał bardzo bogatą bibliotekę^[4].

• Walter Salmen: Reichardt: Johann Friedrich. W: Neue Deutsche Biographie. T. 21. Berlin: Duncker & Humblot, 2003, s. 295–296. ISBN 3-428-00290-3. [dostęp 2016-12-17].
• Renate Hübner-Hinderling: Reichardt, Johann Friedrich. W: Biographisch-Bibliographische Kirchenlexikon. T. VII. Herzberg: Friedrich-Wilhelm Bautz, 1994, s. 1501–1504. ISBN 3-88309-048-4. [dostęp 2016-12-17].

• Johann Friedrich Reichardt – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project