Enej

Enej

Zespół Enej w 2023 roku
Rok założenia	2002
Pochodzenie	Polska, Olsztyn
Gatunek	muzyka alternatywna[1][2][3], rock[3], ska, folk, punk rock, folk rock, punky reggae
Powiązania	Witold „Donatan” Czamara Joanna „Cleo” Klepko, happysad, Afromental, Kozak System, Farben Lehre
Skład
Piotr „Lolek” Sołoducha – śpiew, akordeon Mirosław „Mynio” Ortyński – gitara basowa, śpiew Paweł „Bolek” Sołoducha – instrumenty perkusyjne Piotr „Pancur” Pankowski – gitara elektryczna, gitara akustyczna Jakub „Czaplay” Czaplejewicz – puzon Łukasz „Długi” Przyborowski – trąbka Damian „Pinki” Pińkowski – saksofon, klarnet Kornel Kondrak – perkusja
Byli członkowie
Jacek „Jaca” Grygorowicz – gitara elektryczna i akustyczna Grzegorz „Łapa” Łapiński – saksofon, klarnet Marcin Mach – gitara elektryczna Maciej Chabowski – klarnet Bartłomiej Bąk – trąbka Bartosz Zieliński – perkusja Piotr Żarnoch – puzon Michał Kowalski – instrumenty klawiszowe Aleksander Ostrowski – śpiew, bębny Wojciech Morelowski – trąbka
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Enej – polsko-ukraiński zespół muzyczny wykonujący muzykę z pogranicza folku, rocka, ska, punku i szeroko pojętej alternatywy ukraińskiej, założony w 2002 roku w Olsztynie, przez braci Piotra i Pawła Sołoduchów oraz ich przyjaciela Łukasza Kojrysa, pełniącego funkcję menadżera zespołu. Enej, ze względu na korzenie części składu zespołu, czerpie inspiracje z kultury ukraińskiej^[4]. Nazwa zespołu, budząca początkowo kontrowersje^[5], pochodzi od imienia Eneja – głównego bohatera Eneidy Iwana Kotlarewskiego – ukraińskiej trawestacji utworu Wergiliusza^[6].

Enej powstał w 2002 w Olsztynie^[7]. Początkowe fascynacje zespołu związane były z kulturą ukraińską. Wynikało to z faktu, że część członków ma ukraińskie korzenie^[4]. Z zainteresowaniem kulturą ukraińską związana jest nazwa zespołu, która pochodzi od imienia głównego bohatera poematu Iwana Kotlarewskiego Eneida, Eneja, wesołego kozaka podróżującego po świecie, którego losy są podobne do losów Eneasza^[8]. Właściwą działalność zespół rozpoczął w 2005. Od tego czasu zaczęła się intensywna praca nad stylistyką, czemu służyło poszukiwanie nowych instrumentów i nowego brzmienia^[9].

W 2006 Enej z powodzeniem wziął udział w konkursie festiwalu Union of Rock Węgorzewo 2006. Występ został zauważony i doceniony przez dziennikarzy, którzy swoje uznanie wyrazili nagrodą przyznaną dla olsztyńskiej formacji^[10]. W tym samym roku zespół dwukrotnie otrzymał nagrodę publiczności na festiwalu Fiesta Borealis w Olecku^[11] oraz na festiwalu Kierunek Olsztyn^[12].

W 2007 Enej nagrał oficjalny hymn juwenaliów olsztyńskich Kortowiady^[13] do słów Bartłomieja Kroma, ówczesnego członka prezydium Rady Uczelnianej Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W tym, na zaproszenie Mariusza Kwasa (wiceprezesa Stowarzyszenia Kulturalno-Artystycznego „Kierunek Olsztyn” w Olsztynie) zespół był gospodarzem drugiej edycji Festiwalu Rockowego „Kierunek Olsztyn” zorganizowanej w Olsztynie w dniach 27–28 lipca 2007^[14]. 20 października 2008 ukazał się utwór „Ulice” promujący debiutancki album o tej samej nazwie^[15].

17 listopada 2008 zespół wydał swoją debiutancką płytę zatytułowaną Ulice, której wydawcą jest Polskie Radio Olsztyn oraz Lou & Rocked Boys^[15]. 10 marca 2009 Enej wydał drugi utwór „Komu”^[16].

W 2010 zespół dostał się do półfinałowej grupy na koncert festiwalu Przystanek Woodstock^[17]. 12 listopada tego samego roku ukazała się druga płyta formacji zatytułowana Folkorabel, która uzyskała status złotej płyty^[18]. Nagranie materiału na płytę sfinansowała zaprzyjaźniona od 2006 z zespołem Fundacja Inicjatyw Społecznych z Olsztyna, pisząc wniosek o dotację i uzyskując na ten cel dofinansowanie z Urzędu Miasta Olsztyna w ramach projektu „Olsztyńska Machina Twórczości”.

W 2011 zespół wystąpił w programie Must Be the Music. Tylko muzyka i dostał się do finału, w którym zajął pierwsze miejsce, pokonawszy Conrada Yaneza oraz Tomasza Dolskiego^[19]. Utwór „Radio Hello” zyskał dużą popularność zarówno w polskich, jak i w ukraińskich rozgłośniach radiowych^[20]. Z kolei 30 czerwca zespół wystąpił na Heineken Open’er Music Festival^[21].

W marcu 2012 formacja wydała kolejny singel – „Skrzydlate ręce”, który podbił wiele list przebojów. Dzięki temu utworowi zdobyli wiele prestiżowych nagród na festiwalach i galach muzycznych, tj. „Superpremiery” oraz Eska Music Awards 2012 („Piosenka roku”)^[22], piosenka została okrzyknięta „Przebojem roku” według Radia Zet^[23]. 18 października odbyła się premiera singla „Tak smakuje życie”, który również okazał się wielkim hitem. 16 listopada 2012 został wydany przez wytwórnię płytową Lou Rocked Boys trzeci album studyjny grupy zatytułowany Folkhorod, który uzyskał status platynowej płyty^[24].

3 lutego 2013 na antenie radia RMF FM odbyła się premiera trzeciego singla z albumu – „Lili”^[25]. Latem tego samego roku Enej wystąpił na licznych festiwalach. Na TOPtrendy 2013 zespół wygrał konkurs „Największe Przeboje Roku 2012” z piosenką „Tak smakuje życie”, tym samym pokonując m.in. Ewelinę Lisowską, Julę oraz Rafała Brzozowskiego^[26]. 15 czerwca Enej wystąpił na 50. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w konkursie Superjedynki, gdzie wygrali tytuł – „Superprzebój” z piosenką „Skrzydlate ręce”, ponadto zajęli II miejsce w kategorii „Superzespół”, przegrywając tylko z formacją Pectus^[27].

1 sierpnia rozpoczął się Przystanek Woodstock, na którym formacja zagrała po raz trzeci w swojej karierze^[28]. 3 sierpnia odbyła się gala wręczenia nagród Eska Music Awards 2013. Enej zdobył statuetkę w kategorii „Najlepszy zespół”, ponadto był również nominowany w kategorii „Najlepsza piosenka” – „Tak smakuje życie” oraz „Najlepsza płyta” – Folkhorod^[29]. 24 sierpnia 2013 w sopockiej Operze Leśnej podczas Konkursu – Sopot Festival 2013 zespół rozpoczął koncert – „5 lat z Muzodajnią. Największe Przeboje Lata”, grając swój minirecital^[30]. Podczas koncertu Lata Zet i Dwójki 25 sierpnia 2013 w Uniejowie, grupa wykonała utwory „Symetryczno-liryczna” oraz „Skrzydlate ręce”, dzięki któremu zdobyła nagrodę za najlepszy występ^[31][32].

29 listopada 2013 Grzegorz Łapiński na portalu Facebook poinformował o zakończeniu swojej współpracy z zespołem. Zastąpił go Damian Pińkowski. 22 stycznia 2014 wytwórnia Lou&Rocked Boys opublikowała w serwisie Youtube utwór „Brat za brata”, będący owocem współpracy Enej z zespołami Kozak System i Maleo Reggae Rockers, powstały w celu pokazania „solidarności z walczącym o wolność i demokrację społeczeństwem ukraińskim”, zgromadzonym na Placu Niepodległości w Kijowie. Jest to polska wersja powstałej w 2012 piosenki zespołu Kozak System, a autorami nowego tekstu są Enej i Maleo Reggae Rockers.

W lipcu zespół nagrał razem z Donatanem i Cleo utwór „Brać”, który promował album studyjny duetu zatytułowany Hiper/Chimera^[33]. 9 listopada 2014 w programie Must Be the Music. Tylko muzyka odbyła się premiera nowego singla „Zbudujemy dom”, który zapowiadał nową płytę Enej. Album zatytułowany Paparanoja ukazał się w lutym 2015. Promującym utworem była piosenka „Nie chcę spać”, która została przyjęta z wielkim entuzjazmem. 1 czerwca ukazał się kolejny singel promujący krążek – „Kamień z napisem Love”. 27 października, po przekroczeniu trzech milionów wyświetleń teledysku do piosenki, zespół wydał nowy singel – „Dzisiaj będę ja”. 6 listopada 2017 ukazał się kolejny singiel zespołu, „Zagubiony”. W 2018 zespół koncertował podczas 25 Rzeszowskich Juwenaliów. 2 stycznia 2019 gitarzysta Jacek „Jaca” Grygorowicz poinformował o odejściu z grupy. Zastąpił go gitarzysta Piotr „Pancur” Pankowski. 10 stycznia 2019 formacja wydała nowy utwór „Idealny sen”.

W lipcu 2013 pojawiły się pogłoski dotyczące nazwy zespołu, jakoby nawiązywała do pseudonimu pułkownika Ukraińskiej Powstańczej Armii, Petra Olijnyka, który w 1943 kierował mordami ludności polskiej na Wołyniu i według wspomnień świadków był znany z bezwzględności i okrucieństwa. Zespół natychmiastowo wystosował odpowiednie oświadczenie, w którym zaprzeczył doniesieniom, potwierdzając jednocześnie, że nazwa formacji pochodzi od imienia głównego bohatera Eneidy Iwana Kotlarewskiego^[87].

• Oficjalna strona zespołu
• Enej [online], orientacja.pl, 1 września 2008 [zarchiwizowane z adresu 2010-10-02] .
• Festiwal Rockowy „Kierunek Olsztyn”