Czapajew (film)

Czapajew
Чапаев
	; Boris Baboczkin jako Czapajew
Gatunek	biograficzny,; dramat wojenny
Rok produkcji	1934
Data premiery	5 października 1934; 1945 (Polska)
Kraj produkcji	ZSRR
Język	rosyjski
Czas trwania	93 min
Reżyseria	Siergiej Wasiljew; Gieorgij Wasiljew
Scenariusz	Siergiej Wasiljew; Gieorgij Wasiljew; Anna Furmanow
Główne role	Boris Baboczkin; Boris Blinow
Muzyka	Gawriił Popow
Zdjęcia	Aleksandr Sigajew; Aleksandr Ksenofontow
Scenografia	Isaak Machlis
Produkcja	Lenfilm
	Nagrody
	; Grand Prix (Srebrna Waza) na 1. MFF w Moskwie (1935); najlepszy film obcojęzyczny National Board of Review of Motion Pictures (1935); Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu (1937); Brązowy Medal na 7. MFF w Wenecji (1946)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czapajew (Чапаев)

Czapajew (ros. Чапаев) – radziecki film biograficzno-wojenny z 1934 roku w reżyserii Siergieja i Gieorgija Wasiljewów.

Geneza i fabuła

Film został nakręcony na podstawie materiałów Dmitrija i Anny Furmanowów o rosyjskim wojskowym Wasiliju Czapajewie. Furmanow znał osobiście Czapajewa, pracował w jego oddziale jako komisarz, a swoje wspomnienia zamieścił w książce, która stała się podstawą dla scenariusza filmu^[1].

Fabuła filmu opowiada o przyjeździe do jednostki wojskowej komisarza partyjnego, który uświadamia politycznie żołnierzy. Dzięki jego wysiłkom wojsko nabiera karności, podnosi się jego morale, co przekłada się na zwycięstwa na polu bitwy. Do komisarza przekonuje się w końcu, początkowo wobec niego nieufny, charyzmatyczny dowódca Czapajew^[1].

Odbiór

Czapajew został entuzjastycznie przyjęty w ZSRR, ale również dobrze oceniony za granicą. Mimo swojego propagandowego rytu i skromności zastosowanych środków plastycznych, film niesie ze sobą uniwersalne przesłanie. Jego scenariusz Jerzy Toeplitz określił jako „znakomicie skonstruowany”^{[potrzebny przypis]}.

W ciągu pierwszych sześciu lat od premiery film miał zgromadzić przed ekranami 50 mln widzów^[2]. Czapajew zdobył główną nagrodę Srebrnej Wazy na 1. MFF w Moskwie (1935), podczas którego przewodniczącym jury był Siergiej Eisenstein^[3].

Polska premiera filmu miała miejsce w 1945. Po polskiej premierze miały miejsce jeszcze premiery, m.in. w Niemczech i Finlandii.

Czapajew był ulubionym filmem Józefa Stalina^[4].

Obsada^[5]

Boris Baboczkin – Wasilij Czapajew
Boris Blinow – Furmanow, komisarz
Leonid Kmit – Pietka, adiutant Czapajewa
Warwara Miasnikowa – Anka-puliemiotczica
Nikołaj Simonow – Żychariew, dowódca kawalerzystów
Gieorgij Żżonow – Tieriosza
Gieorgij Wasiljew – biały oficer
Borys Czirkow – wieśniak

Nagrody

Grand Prix (Srebrna Waza) na 1. MFF w Moskwie (1935)^[3],
Najlepszy film obcojęzyczny National Board of Review of Motion Pictures (1935)^[6],
Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu (1937)^[7],
Nagroda Stalinowska I stopnia (1941)^[8],
Brązowy Medal na 7. MFF w Wenecji (1946)^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b «Мы идем смотреть «Чапаева»!». Культура.РФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
↑ Iwona Rzepnikowska. Mit Czapajewa w folklorze i literaturze rosyjskiej XX wieku. „Przegląd Rusycystyczny”. 136 (4), s. 99, 2011. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
↑ ^a ^b 21 февраля 1935 года открылся Первый советский кинофестиваль (1-й Московский международный кинофестиваль). Музей ЦСДФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
↑ Ксения Бурменко: Пять любимых фильмов Сталина-кинокритика. Rossijskaja gazieta, 10.05.2014. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).
↑ Чапаев (1934) Актеры и роли. kino-teatr.ru. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
↑ Awards for 1935. National Board of Review. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).
↑ Владимир Иванов: Три жизни Василия Чапаева. История.РФ. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
↑ Чапаев - лауреат Сталинской премии, нар. арт. РСФСР, орденоносец Б. Бабочкин. Петька - засл. арт. РСФСР, Л. Кмит. Президентская библиотека. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).
↑ Советские и российские лауреаты Венецианского кинофестиваля. RIA Nowosti, 27.08.2014. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

Linki zewnętrzne

Czapajew w bazie IMDb (ang.)
Czapajew w bazie Filmweb
Чапаев (1934). [dostęp 2023-09-27]. (ros.). w bazie KinoPoisk (ros.)
Чапаев (1934). [dostęp 2023-09-27]. (ros.). w bazie kino-teatr.ru (ros.)

[kultura.rf-1] «Мы идем смотреть «Чапаева»!». Культура.РФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).

[2] Iwona Rzepnikowska. Mit Czapajewa w folklorze i literaturze rosyjskiej XX wieku. „Przegląd Rusycystyczny”. 136 (4), s. 99, 2011. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

[csdfmuseum-3] 21 февраля 1935 года открылся Первый советский кинофестиваль (1-й Московский международный кинофестиваль). Музей ЦСДФ. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).

[4] Ксения Бурменко: Пять любимых фильмов Сталина-кинокритика. Rossijskaja gazieta, 10.05.2014. [dostęp 2023-09-27]. (ros.).

[5] Чапаев (1934) Актеры и роли. kino-teatr.ru. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

[6] Awards for 1935. National Board of Review. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).

[7] Владимир Иванов: Три жизни Василия Чапаева. История.РФ. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

[8] Чапаев - лауреат Сталинской премии, нар. арт. РСФСР, орденоносец Б. Бабочкин. Петька - засл. арт. РСФСР, Л. Кмит. Президентская библиотека. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

[9] Советские и российские лауреаты Венецианского кинофестиваля. RIA Nowosti, 27.08.2014. [dostęp 2023-09-28]. (ros.).

[1]