Bitwa pod Korosteniem (VI 1920)

Ten artykuł dotyczy walk pod Korosteniem toczonych w czerwcu 1920. Zobacz też: Bitwa pod Korosteniem.

Bitwa pod Korosteniem

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	14–18 czerwca 1920
Miejsce	pod Korosteniem
Terytorium	Ukraińska Republika Ludowa
Przyczyna	ofensywa Frontu Płd.-Zach.
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
brak współrzędnych

Walki pod Korosteniem

Bitwa pod Korosteniem – walki polskiej 3 Armii gen. Edwarda Rydza-Śmigłego z sowiecką 12 Armią toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Po spektakularnym sukcesie wojsk polskich na Ukrainie i zajęciu 7 maja 1920 Kijowa, front ustabilizował się na linii od Prypeci, wzdłuż Dniepru, przez Białą Cerkiew, Skwirę, Lipowiec, Bracław, Wapniarkę do Jarugi nad Dniestrem^[4][5][6].

Armia Czerwona wykorzystała zastój na reorganizację sił i przygotowanie ofensywy. W rejon działań przybyła 1 Armia Konna Siemiona Budionnego. 26 maja rozpoczęła się sowiecka ofensywa na Ukrainie, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej przełamały trwale polski front na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego^[7][8].

 Osobny artykuł: bitwa pod Samhorodkiem.

Sowiecki plan kontrofensywy na Ukrainie przewidywał odcięcie odwrotu polskiej 3 Armii zgrupowanej w rejonie Kijowa, poprzez opanowanie Korostenia siłami 12 Armii oraz Koziatyna i Żytomierza przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego^[9].

11 i 12 czerwca główne siły 3 Armii przebiły się przez pierścień okrążenia pod Borodzianką^[10].

 Osobny artykuł: bitwa pod Borodzianką.

Gen. Rydz-Śmigły wyznaczył na 14 czerwca związkom taktycznym następujące marszruty: 1 Dywizja Piechoty Legionów maszerować miała po trasie Makalewicze - Malin, 6 Dywizja Piechoty na Wyszewicze - Janówka, 7 DP na Radomyśl - Gorbylewo, a Grupa płk. Rybaka maszerować miała w kierunku Borodzianka - Kuchary^[11].

Sowieci zdecydowali się zatrzymać cofającą się polską armię pod Korosteniem. W tym celu skierowano tam grupę wojsk w składzie 4. i 14 Dywizja Kawalerii, pod wspólnym dowództwem Klementa Woroszyłowa. Ich zadaniem było ostateczne rozbicie polskiej 3 Armii. Nie czekając na sowieckie natarcie, dowódca 3 Armii nakazał 7 Dywizji Piechoty uderzyć na wroga. Zaskoczona pod Horbulewem i Torczynem 4 Dywizja Kawalerii poniosła duże straty^[9].

 Osobny artykuł: bitwa pod Horbulewem.

18 czerwca 7 Dywizja Piechoty obsadziła Korosteń^[9].

W okresie międzywojennym odejście 3 Armii spod Kijowa, w tym bitwę pod Korosteniem, zarówno w Polsce jak i w ZSRR podawano w taktyce i sztuce operacyjnej jako przykład wzorowo przeprowadzonego odwrotu^[12].

• Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V-20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Tadeusz Kutrzeba: Wyprawa kijowska 1920 roku. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1937.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
• Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.