Biała (gmina w województwie lubelskim)

Biała
	gmina wiejska
	1919–1954
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: lubelskie (II RP); 1945–54: lubelskie
Powiat	radzyński
Siedziba	Biała
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	29
brak współrzędnych

Biała (w 1868 przejściowo Burza^[2]; od 1973 Radzyń Podlaski i Borki) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1809–1954^[3] na Lubelszczyźnie. Siedzibą gminy była Biała.

Gmina Biała jako jednostka jednowioskowa powstała w 1809 w Księstwie Warszawskim^[4]. Po podziale Królestwa Polskiego na powiaty i gminy z początkiem 1867 gmina weszła w skład w powiatu radzyńskiego w guberni siedleckiej (od 1912 gubernia lubelska)^[5].

W 1919 gmina (zwiększona o obszar zniesionej gminy Sitno) weszła w skład woj. lubelskiego i składała się z następujących wsi: Biała, Adamki, Feliksówka, Białka, Bedlno, Borki, Branica, Brzostówiec, Główne, Jaski, Krasew, Marynin, Lichty, Maruszewiec, Niewęgłosz, Olszewnica, Osowno, Pasmugi, Paszki Duże, Paszki Małe, Płudy, Starawieś, Sitno, Siedlanów, Ustrzesz, Wrzosów, Wola Chomejowa, Zbulitów, Zabiele i Żabików. Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego (w Generalnym Gubernatorstwie)^[6].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 gmina Biała składała się z 29 gromad^[7]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[8]. Z obszaru gminy utworzono gromady w Białej, Białce, Borkach, Branicy, Paszkach Dużych, Płudach i Krasewie^[9]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Biała nie przywrócono, utworzono natomiast dwie nowe gminy, gminę Radzyń Podlaski i gminę Borki^[10].

Przypisy

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
↑ do 28 września 1954 roku
↑ Dz. P. K. W. t. I, s. 227–236
↑ Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66, s. 279n.
↑ Akta gminy Biała – Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.Urz. WRN w Lublinie Nr 15, poz. 64
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)

[3] 28 września 1954 roku

[4] Dz. P. K. W. t. I, s. 227–236

[5] Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66, s. 279n.

[akta-6] Akta gminy Biała – Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[7] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[8] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[9] Dz.Urz. WRN w Lublinie Nr 15, poz. 64

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[11] W 1912 gminy Brzozowy Kąt, Jabłoń, Szóstka, Tłuściec, Zahajki i Żerocin oraz w części Żelizna weszły w skład guberni chełmskiej (1912–15)

[1]

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia lubelska (1912–15)^[A] woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Kock (← od 1958) Międzyrzec (Podlaski) Radzyń (Podlaski) Wohyń (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Biała (do 1954) Borki (od 1973) Brzozowy Kąt (do 1954) Czemierniki (od 1973) Drelów (od 1973) Jabłoń (do 1954) Jeziorzany (od 1973) Kąkolewnica (do 1954) Kąkolewnica Wschodnia (od 1973) Kock (od 1973) Komarówka Podlaska (od 1929) Lisia Wólka (do 1921) Międzyrzec Podlaski (od 1973) Milanów (do 1954) Misie (do 1954) Paszki (do 1868) Przegaliny (1905–29) Radzyń Podlaski (od 1973) Siemień (do 1954) Sitno (do ?) Suchowola (do 1954) Szóstka (do 1954) Tłuściec (do 1954) Wohyń (od 1921) Zahajki (do 1954) Żelizna (do 1905) Żerocin (do 1954)
Gromady (1954–72)	Bełcząc (← 1956–59) Bezwola (1954–58) Biała (1954–72) Białka (1954–72) Białobrzegi (← 1958–59) Borki (1954–72) Branica (1954–72) Brzozowica Duża (1954–68) Czemierniki (← 1956–72) Dołha (1954–61) Drelów (1954–72) Działyń (1954 →) Gęś (1954 →) Jabłoń (1954 →) Jelnica (1954–72) Jezioro (1954 →) Jeziorzany (Łysobyki) (← 1958–72) Kąkolewnica Wschodnia (1954–72) Kock (1960–72) Komarówka Podlaska (1954–72) Kozły (1954–56 →) Krasew (1954–59) Krzewica (1954–61) Lipniak (← 1958–59) Łysobyki / Jeziorzany (← 1958–72) Milanów (1954 →) Olszewnica (1954–68) Ostrówki (1954–58) Paszki Duże (1954–61) Płudy (1954–58) Poizdów (← 1958–68) Polskowola (1954–61) Przegaliny Duże (1954–68) Przewłoka (1954 →) Rogoźnica (1954–72) Rudno (1954 →) Siemień (1954 →) Stoczek (← 1956–59) Stoczek (Kocki) (← 1958) Suchowola (1954–72) Szóstka (1954–72) Talczyn (← 1958–59) Tłuściec (1954–72) Turów (1954–61) Wiski (1954–68) Witoroż (1954–58) Wohyń (1954–72) Wola Osowińska (← 1958–72) Zahajki (1954–61) Żerocin (1954–72)