Aleksander Michałowski (pianista)

Aleksander Michałowski
	; Aleksander Michałowski
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1851 ; Kamieniec Podolski
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	17 października 1938 ; Warszawa
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	pianista, kompozytor i pedagog
Aktywność	1869–1938
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Michałowski h. Jelita (ur. 5 maja^?/17 maja 1851 w Kamieńcu Podolskim, zm. 17 października 1938 w Warszawie) – polski pianista, kompozytor i pedagog.

Życiorys

Był synem Konstantego oraz Róży z Regulskich. Od szóstego roku życia uczył się gry na fortepianie. W latach 1867–1869 studiował w Konserwatorium Lipskim u Theodora Cocciusa, Ignaza Moschelesa (fortepian) oraz Carla Reineckego (kompozycja). Tam też debiutował jako pianista w 1869, wykonując koncert e-moll Chopina w sali lipskiego Gewandhausu. Repertuar Michałowskiego w tym czasie był niezwykle obszerny. Obejmował wszystkie preludia i fugi z Das Wohltemperierte Klavier Johanna Sebastiana Bacha (potrafił transponować je do dowolnych tonacji), wszystkie sonaty Ludwiga van Beethovena i wiele utworów m.in. Chopina, Moschelesa, Ferenca Liszta.

Studia muzyczne kontynuował w 1870 w Berlinie u Karola Tausiga oraz w 1871 Galicyjskim Towarzystwie Muzycznym u Karola Mikulego, ucznia Chopina.

W 1874 przeprowadził się do Warszawy, gdzie zadebiutował rok później. Do końca życia był związany z tym miastem, gdzie koncertował niemal do śmierci wyjeżdżając na koncerty po Polsce, Niemczech, Austrii i Rosji.

Uprawiał również kameralistykę, partnerując skrzypkowi Stanisławowi Barcewiczowi, tworząc wraz z nim oraz wiolonczelistą Aleksandrem Wierzbiłłowiczem trio.

W 1874 rozpoczął działalność pedagogiczną w Warszawie. W latach 1874–1917 prowadził klasę fortepianu w Instytucie Muzyki w Warszawie (od 1891 jako profesor), od 1918 w Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.

Zasłynął jako wykonawca dzieł Chopina oraz znakomity pedagog. Jest uważany za jednego z twórców polskiej szkoły pianistycznej przełomu XIX i XX wieku. Do jego najbardziej znanych uczniów należą Róża Etkin, Jerzy Lefeld, Wanda Landowska, Heinrich Neuhaus (niektórzy tego nie potwierdzają), Jerzy Żurawlew, Władysław Szpilman i inni.

Zainicjował tradycję recitali chopinowskich w dniu śmierci Chopina (17 października).

W 1883 ożenił się ze Stefanią Władysławą Kunegundą Załęską h. Prus i miał z nią piątkę dzieci: Aleksandrę, Konstantego, Władysława, Pawła, Stanisława.

Aleksander Michałowski został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 207-4-21)^[1].

Kompozycje (wybór)

Berceuse Des-dur op. 1 na fortepian
Etude d'après l'Impromptu As-dur de F. Chopin op. 2 na fortepian
Feuille d'album D-dur op. 3 na fortepian
Gavotte g-moll op. 4 na fortepian
Mazurek fis-moll op. 5 na fortepian
Mazurek cis-moll op. 6 na fortepian
Mazurek f-moll op. 7 na fortepian
Menuet es-moll op. 8 na fortepian
Prélude b-moll op. 9 na fortepian
Romance C-dur op. 10 na fortepian
Valse triste op. 11 na fortepian
Mélodie E-dur op. 12 na fortepian
Valse brillante As-dur op. 13 na fortepian
Prélude a-moll op. 14 na fortepian
Menuet G-dur op. 15 na fortepian
Mazourka As-dur op. 16 na fortepian
Mazurek cis-moll op. 17 na fortepian
Mazurek F-dur op. 18 na fortepian
Mazurek e-moll op. 19 na fortepian
Gavotte b-moll op. 20 na fortepian
Impromptu Des-dur op. 21 na fortepian
Romance Des-dur op. 22 na fortepian
Valse A-dur op. 23 na fortepian
Rêverie A-dur op. 24 na fortepian
Pensée fugitive a-moll op. 25 na fortepian
Capriccietto (quasi polka) As-dur op. 26 na fortepian
Berceuse As-dur op. 27 na fortepian
Valse-impromptu G-dur op. 28 na fortepian
Valse mélancolique b-moll op. 29 na fortepian
Ballade op. 30 na fortepian
Mazurek h-moll op. 31 na fortepian
Cinq Préludes op. 33 na fortepian
Quatre Valse op. 34 na fortepian
Deux Bagatelles op. 35 na fortepian
Polonez gis-moll op. 36 na fortepian

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (16 marca 1934)^[2]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[3]
Złoty Krzyż Zasługi (26 lutego 1929)^[4]

Przypisy

↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER MICHAŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-03-31] .
↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 96 „za wybitną działalność artystyczną i pedagogiczną”.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 27.
↑ M.P. z 1929 r. nr 52, poz. 99 „za zasługi na polu pracy artystycznej, pedagogicznej i kompozytorskiej”.

Bibliografia

Aleksander Michałowski - biografia. Historyczne interpretacje utworów Fryderyka Chopina. [dostęp 2013-03-17]. (pol.).
Małgorzata Kosińska: Aleksander Michałowski. culture.pl. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Aleksander Michałowski (pianista) – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Utwory Aleksandra Michałowskiego w bibliotece Polona.
Stanisław Dybowski, Aleksander Michałowski. Rzecz o wielkim chopiniście i muzycznej Warszawie jego czasów, ISBN 83-910515-6-0, [1].

[1] Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER MICHAŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-03-31] .

[2] M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 96 „za wybitną działalność artystyczną i pedagogiczną”.

[3] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 27.

[4] M.P. z 1929 r. nr 52, poz. 99 „za zasługi na polu pracy artystycznej, pedagogicznej i kompozytorskiej”.

[1]