AGM-78 Standard ARM

AGM-78 Standard ARM

AGM-78 w National Museum amerykańskich sił powietrznych.
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	General Dynamics
Rodzaj	powietrze-ziemia
Przeznaczenie	przeciwradarowa
Data konstrukcji	1966
Operacyjność	1968 – lata 80.
Długość	4570 mm
Średnica	343 mm
Rozpiętość	1080 mm
Masa	620 – 815 kg
Napęd	Aerojet Mk 27, Mod 4 na paliwo stałe
Prędkość	2 Ma (2500 km/h)
Zasięg	90 km
Naprowadzanie	na źródło promieniowania
Masa głowicy	100 kg
Typ głowicy	odłamkowo-burząca
Użytkownicy
Stany Zjednoczone, Izrael, Iran[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

AGM-78 Standard ARM (akronim nazwy angielskiej Anti Radiation Missile – przeciwradarowy pocisk rakietowy) — amerykański naddźwiękowy pocisk rakietowy klasy powietrze-ziemia, służący do niszczenia urządzeń radarowych przeciwnika, zwłaszcza systemów obrony przeciwlotniczej, naprowadzając się na źródło emitowanych przez nie sygnałów, opracowany przez General Dynamics.

Pocisk został opracowany na potrzeby US Navy pod koniec lat 60. jako następca AGM-45 Shrike, którego parametry były niezadowalające. AGM-45 posiadał małą głowicę, krótki zasięg i nieefektywny system naprowadzający. Z propozycją skonstruowania pocisku zwrócono się do firmy General Dynamics, która zobowiązała się zbudować broń opartą, w celu redukcji kosztów, na innym swoim pocisku klasy woda-powietrze RIM-66 Standard MR, należącym do nowej rodziny standardowych pocisków (Standard). Pierwsze testy przeprowadzono w 1967 roku, rok po rozpoczęciu prac konstrukcyjnych. Pierwsze pociski seryjne pojawiły się na początku 1968 roku.

Pocisk AGM-78 oznaczono nazwą STARM, będącą skrótem pełnego oznaczenia Standard ARM. Pierwsza wersja pocisku A1 Mod 0 była właściwie wystrzeliwaną z powietrza odmianą pocisku RIM-66 z głowicą naprowadzającą się na źródło promieniowania radarowego od pocisku Shrike. Napęd pocisku stanowił silnik rakietowy Aerojet Mark 27 MOD 4. Zaletą była cięższa głowica, większy zasięg (ponad 90 km) i wyższa prędkość lotu, zmniejszająca czas reakcji obsługi radaru^[1]. Chociaż nowy pocisk był efektywniejszy niż poprzednik, to był również znacznie droższy niż AGM-45 (ok. 20 razy), który pozostał w produkcji i służbie nawet dłużej^[1]. Ujemną cechą były również duże rozmiary i masa, ograniczające możliwość jego użycia^[1]. Nowy pocisk był przeznaczony do przenoszenia przez samoloty F-4G Wild Weasel, F-105F/G Thunderchief i A-6B/E Intruder.

Równolegle z pociskiem pierwszej wersji AGM-78A zbudowano pocisk ćwiczebny ATM-78A o tej samej masie i wymiarach, ale pozbawiony systemów naprowadzających, głowicy bojowej i silnika.

W wersji AGM-78A2 wprowadzono system BDA (Bomb Damage Assessment), oraz fosforowy znacznik celu, którego zadaniem było wskazanie miejsca uderzenia pocisku innym samolotom, których zadaniem było kontynuowanie ataku.

W 1969 wprowadzono do produkcji ulepszony model AGM-78B z systemem naprowadzającym zdolnym namierzać radary pracujące w różnych pasmach, tak aby przed startem samolotu nie było konieczne wybieranie jednej z wielu głowic. Zainstalowano również prostą pamięć umożliwiającą zapisanie pozycji celu i kontynuowanie lotu pocisku również po wyłączeniu wysyłającego promieniowanie wrogiego radaru. Pociski przeciwradarowe poprzednich generacji gubiły cel po ustaniu promieniowania radaru, więc cykliczne włączanie i wyłączanie radarów baterii przeciwlotniczych było najpowszechniej stosowanym środkiem przed atakującymi je pociskami.

Część pocisków starszej wersji AGM-78A1 zmodernizowano przez dodanie nowej głowicy naprowadzającej z układem pamięci. Tak zmodyfikowane pociski oznaczono jako AGM-78A4. Pociski AGM-78B były najważniejszą i najczęściej używaną wersją, zwłaszcza przez samoloty USAF F-4G Phantom II wykonujące misje Wild Weasel.

Wersja ćwiczebna pocisku AGM-78B nosiła oznaczenie ATM-78B.

Na początku lat 70. wyprodukowano kolejną wersję AGM-78C. Zaprojektowany dla USAF pocisk w tej wersji został opracowany w celu zwiększenia jego efektywności i obniżenia kosztów produkcji. Pocisk w nowej wersji również posiadał fosforowy znacznik celu. Do wersji AGM-78C zmodernizowano również pewną liczbę pocisków wcześniejszych wersji. Również dla tej odmiany zbudowano pocisk treningowy oznaczony jako ATM-78C.

W latach 1973 – 1976 skonstruowano kolejną wersję AGM-78D z nowym silnikiem rakietowym. Następna modyfikacja AGM-78D2 miała nowy aktywny zapalnik optyczny, jeszcze większą niezawodność i nową 100 kg odłamkowo-burzącą głowicę bojową. Wersja treningowa pocisku nosiła oznaczenie ATM-78D.

Na bazie pocisku AGM-78 zbudowano przeciwradarowy pocisk RGM-66D wystrzeliwany z wyrzutni okrętowych i przeciwlotniczy klasy powietrze-powietrze AIM-97 Seekbat.

Łącznie zbudowano ponad 3000 egzemplarzy pocisków AGM-78 wszystkich wersji^[1]. Produkcję zakończono w 1976 roku, ale pociski były użytkowane jeszcze przez około 10 lat, kiedy to zastąpiono je nowym pociskiem AGM-88 HARM^[1].

• Designation-systems.net (ang.)