Marder II

Marder II

Marder II
Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Typ pojazdu	działo samobieżne przeciwpancerne
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	3 (dowódca-celowniczy, ładowniczy, kierowca-mechanik – SdKfz 131) 4 (dowódca-celowniczy, ładowniczy, radiotelegrafista, kierowca-mechanik – SdKfz 132)
Dane techniczne
Silnik	6-cylindrowy Maybach HL 62 TRM o mocy 140 KM
Pancerz	5-30 mm
Długość	6,38 m
Szerokość	2,28 m
Wysokość	2,20 m
Masa	10 800 kg
Osiągi
Prędkość	40 km/h
Zasięg pojazdu	190 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1x armata przeciwpancerna PaK 40/2 L/46 kalibru 75 mm z zapasem 37 pocisków (SdKfz131) lub 1x armata przeciwpancerna 7,62 cm PaK 36(r) kalibru 76,2 mm z zapasem 30 pocisków (SdKfz132) 1x karabin maszynowy MG34 kalibru 7,92 mm z zapasem 600-900 pocisków
Użytkownicy
Niemcy
Multimedia w Wikimedia Commons

Marder II (niem. kuna), pełna nazwa: 7,5 cm PaK 40/2 auf Fahrgestell PzKpfw II (Sf) – (Sd.Kfz.131) lub 7,62 cm PaK 36(r) auf Fahrgestell PzKpfw II D/E (Sf) – (Sd.Kfz.132) – niemiecki niszczyciel czołgów z okresu II wojny światowej uzbrojony w armatę przeciwpancerną 7,5 cm PaK 40/2 L/46 lub w sowiecką armatę przeciwpancerną 7,62 cm PaK 36(r) i budowany na podwoziu niemieckiego czołgu lekkiego PzKpfw II.

Po rozpoczęciu operacji Barbarossa i po pojawieniu się w większej liczbie czołgów sowieckich T-34 i KW-1, już pod koniec 1941 roku wojska niemieckie zaczęły odczuwać brak mobilnej i skutecznej broni przeciwpancernej – holowane działa przeciwpancerne były zbyt mało mobilne, a istniejące niszczyciele czołgów typu Panzerjäger I nie były wystarczająco silnie uzbrojone.

Jako rozwiązanie tymczasowe zdecydowano się na użycie przestarzałych (PzKpfw II) lub zdobycznych (Lorraine 37L) (zobacz Marder I) konstrukcji jako podwozi do nowych pojazdów które zostały uzbrojone w niemieckie armaty przeciwpancerne 7,5 cm PaK 40 lub zdobyczne sowieckie działa typu 76,2 mm F-22 Model 1936.

Podobnie jak w przypadku innych niemieckich dział samobieżnych, oficjalne nazewnictwo pojazdów Marder było skomplikowane, zmienne i niekonsekwentne, co prowadzi do rozbieżności w publikacjach. Nazwa Marder II dla obu wzorów niszczycieli czołgów opartych na podwoziach czołgu PzKpfw II została zasugerowana dopiero 29 listopada 1943 roku przez Adolfa Hitlera. Została ona zaaprobowana jako oficjalna przez Generalnego Inspektora Wojsk Pancernych Guderiana 15 września 1944 roku dla pojazdu z działem Pak 40 (należy zauważyć, że w tym okresie mogły przetrwać już nieliczne pojazdy z działem Pak 36)^[1].

Pierwotnie w dokumentach używane były niejednolicie różne formy oznaczeń opisowych, przede wszystkim podane niżej oraz ich wariacje:

• model z armatą Pak 40:
  • 7,5 cm Pak 40 auf Fahrgestell PzKpfw II („7,5 cm Pak [armata przeciwpancerna] 40 na podwoziu PzKpfw [czołgu] II”) (1942)^[2]
  • 7,5 cm Pak 40/2 auf Sfl.II („7,5 cm Pak 40/2 na samobieżnej lawecie II”) (1942/43)^[2]
  • Panzerjäger II für 7,5 cm Pak 40/2 (Sd.Kfz.131) („Niszczyciel czołgów II dla 7,5 cm armaty przeciwpancernej 40/2 (Sd.Kfz. [specjalny wóz bojowy] 131)”) (1943/44)^[2]
• model z armatą Pak 36(r):
  • 7,62 cm Pak 36(r) auf PzKpfw II („7,62 cm Pak [armata przeciwpancerna] 36(rosyjska) na podwoziu PzKpfw [czołgu] II”) (1942)^[3]
  • Pz.Sfl.I für 7,62 cm Pak 36 („Opancerzona laweta I dla 7,62 cm Pak 36”) (1942)^[3]
  • Panzerjäger II für 7,62 cm Pak 36 (Sd.Kfz.132) („Niszczyciel czołgów II dla 7,62 cm armaty przeciwpancernej 36 (Sd.Kfz. [specjalny wóz bojowy] 132)”) (1943/44)^[3]

Marder II miał dwie główne wersje. Pierwszą była konstrukcja oparta na podwoziu czołgów PzKpfw II (wersje Ausf.A-C wycofane ze służby oraz nowo budowane wersje Ausf.F), na których zamontowano armatę przeciwpancerną 7,5 cm PaK 40 kalibru 75 mm z zapasem 37 pocisków. Druga wersja bazowała na podwoziu czołgu PzKpfw II Ausf.D/E z zawieszeniem Christiego na którym zamontowano armatę 7,62 cm PaK 36(r) kalibru 76,2 mm z zapasem 30 pocisków. Armata 7,5 cm PaK 40 miała swobodę ruchu 32° w lewą stronę i 25° w prawo oraz od –8° do +10° w pionie a 76,2mm PaK 36(r) mogła przemieszczać się 25° w lewo i prawo oraz od –5° do +16° w pionie. Łącznie od czerwca 1942 do czerwca 1943 zbudowano 576 pojazdy z armatą 75 mm, dodatkowo od lipca 1943 do marca 1944 przebudowano 75 czołgów PzKpfw II, pojazdów z armatą 76,2 mm do 12 maja 1942 roku zbudowano 150, kolejne 60 powstało z przebudowy czołgów Flammpanzer II.

Podobnie jak w przypadku innych pojazdów tego typu, opancerzenie przedziału bojowego było minimalne, załoga nie była w ogóle osłonięta od góry i od tyłu. Oprócz głównego działa, Mardery II uzbrojone były także karabin maszynowy MG 34, nie był on na stałe zamontowany, ale był przewożony jako uzbrojenie osobiste załogi czołgu.

Z powodów trudności z zaopatrzeniem w armaty 75 mm powstała bardzo krótka seria pojazdów 5 cm PaK 38 L/60 auf Fahrgestell Panzerkampfwagen II (Sf) bazowana na Marderze II, ale uzbrojona w armatę przeciwpancerną 5 cm PaK 38 L/60 kalibru 50 mm.

• Marder I
• Marder III

• Janusz Ledwoch, 1997, Niemieckie wozy bojowe 1933-1945, Warszawa, Militaria, ISBN 83-86209-57-7.
• Thomas Jentz, Hilary Louis Doyle: Panzerjaeger. Boyds, MD: Panzer Tracts, 2005, seria: Panzertracts. No. 7-2. ISBN 0-9744862-9-9. (ang.).

• AFV Database. afvdb.50megs.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].
• OnWar. onwar.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-16)].
• Historia konstrukcji SdKfz 131 i SdKfz 132 Marder II