Galien

cesarz rzymski

Galienus, Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) – syn Waleriana I, cesarz rzymski od 253 roku (jako współrządca) i samowładnie od 260. Z żoną Saloniną miał trzech synów: Waleriana II, Salonina i (prawdopodobnie) Maryniana. Jego panowanie jest okresem postępującego rozpadu imperium, z którym cesarz zdaniem historyków nie potrafił sobie poradzić.

Galien
Publius Licinius Egnatius Gallienus
Ilustracja
Cesarz rzymski
Okres

od 253
do 268

Dane biograficzne
Data urodzenia

218

Data i miejsce śmierci

268
Mediolan

Ojciec

Walerian I

Małżeństwo

Salonina

Dzieci

Walerian II, Salonin, Marinianus

Moneta
moneta
Aureus Galiena

Wstrzymał rozpoczęte przez ojca Waleriana prześladowania chrześcijan, argumentując, iż nie można siłą wymuszać przekonań religijnych[1][2].

Zreformował armię tworząc tzw. vexillationes – rezerwowe oddziały, stacjonujące na terytorium kraju, które w razie potrzeby ruszały do boju, a także wprowadzając duże oddziały jazdy, która dotąd pełniła tylko funkcje pomocnicze (dowódcą formacji jazdy został Aureolus, który później ogłosił się cesarzem)[3].

Galien pozbawił senatorów wszelkich stanowisk w wojsku i administracji, zastępując ich ekwitami. Zdaniem Aleksandra Krawczuka akt ten przyczynił się do późniejszego przedstawiania postaci Galiena w niekorzystny sposób przez historyków pochodzących ze stanu senatorskiego[4].

Za panowania Galiena tereny cesarstwa nękane były atakami Persów, Franków, Alamanów i Gotów, którzy w 267 r. zdobyli Ateny[5]. W Galii cesarski namiestnik Postumus ogłosił się cesarzem, tworząc oddzielne cesarstwo galijskie[6]. Na wschodnich ziemiach zaś, faktyczną władzę objął król Palmyry Odenat[7] usamodzielnił swój kraj włączony ponownie w granice imperium dopiero przez Aureliana. W 268 roku, podczas oblężenia Mediolanu, w którym bronił się uzurpator Aureolus, cesarz i jego żona oraz syn Marinianus zostali zamordowani w wyniku spisku dowódców[8].

Po śmierci został zaliczony w poczet bogów.

Galien żywo interesował się zagadnieniami filozoficznymi. Na jego dworze działał Plotyn, twórca neoplatonizmu[1].

Małżeństwo cesarza z Saloniną często uchodzi za przykład wyjątkowej wierności i zgodności małżonków, jednak pogląd ten w kontekście relacji historyków wydaje się błędny, gdyż zachowały się relacje o romansie cesarza z Piparą, córką króla Markomanów[9].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Krawczuk 1991 ↓, s. 98.
  2. Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna VII, 13.
  3. Krawczuk 1991 ↓, s. 84, 85, 99.
  4. Krawczuk 1991 ↓, s. 95.
  5. Krawczuk 1991 ↓, s. 99.
  6. Krawczuk 1991 ↓, s. 86.
  7. Krawczuk 1991 ↓, s. 91.
  8. Krawczuk 1991 ↓, s. 99, 100.
  9. Krawczuk 1991 ↓, s. 94.

Bibliografia

edytuj
  • Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana. Przekład, wstęp i komentarz Hanna Szelest. Warszawa: Czytelnik, 1966.
  • Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1099-5.