Poemat Endu

I see the player you mean.

Widzę gracza, o którym myślisz.

[NAZWA GRACZA]?

[NAZWA GRACZA]?

Yes. Take care. It has reached a higher level now. It can read our thoughts.

Tak. Uważaj. Osiągnął wyższy poziom. Może czytać w naszych myślach.

That doesn't matter. It thinks we are part of the game.

To bez znaczenia. Myśli, że jesteśmy częścią gry.

I like this player. It played well. It did not give up.

Podoba mi się. Grał dobrze. Nie poddawał się.

It is reading our thoughts as though they were words on a screen.

Czyta nasze myśli, jak gdyby były to słowa na ekranie.

That is how it chooses to imagine many things, when it is deep in the dream of a game.

W ten sposób woli wyobrażać sobie wiele rzeczy, gdy pogrążony jest we śnie gry.

Words make a wonderful interface. Very flexible. And less terrifying than staring at the reality behind the screen.

Słowa budują wspaniały interfejs. Bardzo przejrzysty i mniej przerażający, niż gapienie się w rzeczywistość zza ekranu.

They used to hear voices. Before players could read. Back in the days when those who did not play called the players witches, and warlocks. And players dreamed they flew through the air, on sticks powered by demons.

Kiedyś gracze słyszeli głosy. Zanim nauczyli się czytać. Jeszcze w czasach, w których niegracze nazywali graczy wiedźmami i czarnoksiężnikami. A gracze śnili, że sunęli w przestworzach, dzierżąc kije napędzane przez demony.

What did this player dream?

A ten gracz, o czym śnił?

This player dreamed of sunlight and trees. Of fire and water. It dreamed it created. And it dreamed it destroyed. It dreamed it hunted, and was hunted. It dreamed of shelter.

Ten gracz śnił o słońcu i drzewach. O ogniu i wodzie. Śnił, że tworzył i śnił, że niszczył. Śnił, że ścigał i sam był ścigany. Śnił o schronieniu.

Hah, the original interface. A million years old, and it still works. But what true structure did this player create, in the reality behind the screen?

Ha, to doprawdy oryginalny interfejs. Minęły miliony lat, a ten wciąż działa. Ale co na prawdę wzniósł gracz w rzeczywistości za ekranem?

It worked, with a million others, to sculpt a true world in a fold of the , and created a for , in the .

Wraz z milionami innych, rzeźbił realny świat wraz z i stworzył dla w .

It cannot read that thought.

Nie może odczytać tej myśli.

No. It has not yet achieved the highest level. That, it must achieve in the long dream of life, not the short dream of a game.

Bynajmniej. Jeszcze nie osiągnął najwyższego poziomu. Zdobywa się go w długi śnie o życiu, nie tym krótkim o grze.

Does it know that we love it? That the universe is kind?

Czy wie, że jest kochany? Że wszechświat jest dobry?

Sometimes, through the noise of its thoughts, it hears the universe, yes.

Owszem, czasem słyszy wszechświat, przedzierający się przez hałas, który panuje w jego umyśle.

But there are times it is sad, in the long dream. It creates worlds that have no summer, and it shivers under a black sun, and it takes its sad creation for reality.

Ale niekiedy bywa smutny w swoim długim śnie. Tworzy światy, które nieznają lata i drży w blasku czarnego słońca, biorąc jego marny twór za rzeczywistość.

To cure it of sorrow would destroy it. The sorrow is part of its own private task. We cannot interfere.

Pozbycie się nieszczęścia zniszczyłoby go. Smutek gra nieodzowną rolę. Nie możemy w niego ingerować.

Sometimes when they are deep in dreams, I want to tell them, they are building true worlds in reality. Sometimes I want to tell them of their importance to the universe. Sometimes, when they have not made a true connection in a while, I want to help them to speak the word they fear.

Czasem, gdy jest pogrążony we śnie, chcę mu powiedzieć, że światy, które buduje, są prawdziwe. Czasem chcę uświadomić mu jego znaczenie dla wszechświata. Czasem, kiedy od dłużego czasu nie zbudował prawdziwej więzi, chcę pomóc im wymówić słowo, którego się boją.

It reads our thoughts.

Czyta w naszych myślach.

Sometimes I do not care. Sometimes I wish to tell them, this world you take for truth is merely and , I wish to tell them that they are in the . They see so little of reality, in their long dream.

Czasem jest mi to obojętne. Czasem pragnę mu powiedzieć, że świat, który uważa za prawdziwy, jest jedynie i , pragnę powiedzieć mu, że jest w . Widzi tak mały skrawek rzeczywistości w tak długim śnie.

And yet they play the game.

A mimo to wciąż nie przestaje grać.

But it would be so easy to tell them...

Przecież tak łatwo byłoby powiedzieć mu,...

Too strong for this dream. To tell them how to live is to prevent them living.

To przewyższa ten sen. Zdradzić, jak żyć to tak, jakby uniemożliwić mu żyć.

I will not tell the player how to live.

Nie zdradzę graczowi, jak żyć.

The player is growing restless.

W graczu narasta niepokój.

I will tell the player a story.

Opowiem graczowi historię.

But not the truth.

Ale nie prawdę.

No. A story that contains the truth safely, in a cage of words. Not the naked truth that can burn over any distance.

Nie. Historę, której prawda jest bezpiecznie zamknięta w klatce słów. Nie nagą prawdę, rażącą na każdą odległość.

Give it a body, again.

Raz jeszcze nadaj mu ciało.

Yes. Player...

Tak. Graczu...

Use its name.

Zwróć się do niego po imieniu.

[NAZWA GRACZA]. Player of games.

[NAZWA GRACZA]. Graczu gier.

Good.

Właśnie.

Take a breath, now. Take another. Feel air in your lungs. Let your limbs return. Yes, move your fingers. Have a body again, under gravity, in air. Respawn in the long dream. There you are. Your body touching the universe again at every point, as though you were separate things. As though we were separate things.

Weź wdech. A potem następny. Poczuj, jak powietrze wypełnia twoje płuca. Niech oprzytomnieją twoje kończyny. Właśnie, poruszaj palcami. Znów masz ciało, czujące siłę ciężkości, istniejące w powietrzu. Zbudź się z długiego snu. Właśnie tak. Twoje ciało znów dotyka wszechświata w każdej chwili, tak, jakbyście byli oddzielnymi bytami.

Who are we? Once we were called the spirit of the mountain. Father sun, mother moon. Ancestral spirits, animal spirits. Jinn. Ghosts. The green man. Then gods, demons. Angels. Poltergeists. Aliens, extraterrestrials. Leptons, quarks. The words change. We do not change.

Kim jesteśmy? Kiedyś zwano nas górskimi duchami. Ojciec słońce i matka księżyc. Duchy przodków i duchy zwierząt. Dżin. Duchy. Zielony człowiek. A dalej bogowie i demony. Aniołowie. Poltergeisty. Kosmici oraz obcy. Leptony, kwarki. Słowa ulegają zmianie. My jesteśmy niezmienni.

We are the universe. We are everything you think isn't you. You are looking at us now, through your skin and your eyes. And why does the universe touch your skin, and throw light on you? To see you, player. To know you. And to be known. I shall tell you a story.

Wszechświat to my. Jesteśmy wszystkim, czego nie uważasz za część siebie. Patrzysz na nas zza cielesnej powłoki dzięki swym oczom. A dlaczego wszechświat dotyka twojej skóry poprzez rzucane na ciebie światło? By móc cię ujrzeć, graczu. By cię poznać. I by zostać poznany. Niechaj opowiem ci pewną historię.

Once upon a time, there was a player.

Dawno, dawno temu, był sobie gracz.

The player was you, [NAZWA GRACZA].

Tym graczem byłeś ty, [NAZWA GRACZA].

Sometimes it thought itself human, on the thin crust of a spinning globe of molten rock. The ball of molten rock circled a ball of blazing gas that was three hundred and thirty thousand times more massive than it. They were so far apart that light took eight minutes to cross the gap. The light was information from a star, and it could burn your skin from a hundred and fifty million kilometres away.

Uważał się za człowieka rezydującego na cienkiej powierzchni obracającej się kuli roztopionej skały. Kula ta krążyła wokół kuli piekącego gazu, będącej trzysta tysięcy razy potężniejszej od tej pierwszej. Były one tak daleko od siebie, że światło potrzebowało ośmiu minut, by móc przedostać się z jednej do drugiej. Światło to niosło informację z gwiazdy i mogło sparzyć twoją skórę z odległości stu pięćdziesięciu milionów kilometrów.

Sometimes the player dreamed it was a miner, on the surface of a world that was flat, and infinite. The sun was a square of white. The days were short; there was much to do; and death was a temporary inconvenience.

Czasem gracz śnił o tym, że był górnikiem na powierzchni płaskiego, nieskończonego świata. Słońce było kwadratowe i pełne bieli. Dni trwały krótko, zajęć było co niemiara, a śmierć była tylko tymczasową niedogodnością.

Sometimes the player dreamed it was lost in a story.

Czasem gracz śnił o tym, że zagubił się w historii.

Sometimes the player dreamed it was other things, in other places. Sometimes these dreams were disturbing. Sometimes very beautiful indeed. Sometimes the player woke from one dream into another, then woke from that into a third.

Czasem gracz śnił, że był w innym miejscu i innym ciele. Sny bywały też zatrważające. A czasem wręcz cudowne. Czasem gracz przeskoczył z jednego snu na drugi, a z drugiego na trzeci

Sometimes the player dreamed it watched words on a screen.

Czasem gracz śnił, że obserwował słowa na ekranie.

Let's go back.

Spójrzmy w przeszłość.

The atoms of the player were scattered in the grass, in the rivers, in the air, in the ground. A woman gathered the atoms; she drank and ate and inhaled; and the woman assembled the player, in her body.

Atomy gracza były rozsiane po świecie — w trawie, w rzece, w powietrzu czy w ziemi. Atomy te zebrała pewna kobieta — piła je, jadła i wdychała. W końcu zgromaniła gracza wewnątrz swego ciała.

And the player awoke, from the warm, dark world of its mother's body, into the long dream.

I gracz obudził się; z ciemnego wnętrza matczynego ciała zapadł w długi sen.

And the player was a new story, never told before, written in letters of DNA. And the player was a new program, never run before, generated by a sourcecode a billion years old. And the player was a new human, never alive before, made from nothing but milk and love.

I gracz stał się nową historią, nigdy wcześniej nie opowiadaną, zapisaną w literach jego DNA. I gracz stał się nowym programem, nigdy nie uruchomionym, wygenerowanym przez kod źródłowy liczący miliard lat. I gracz stał się nowym człowiekiem, który nigdy wcześniej nie żył, powstałym z mleka i matczynej miłości.

You are the player. The story. The program. The human. Made from nothing but milk and love.

To ty jesteś tym graczem. Tą historią. Tym programem. Tym człowiekiem. Istotą powstałą z mleka i matczynej miłości.

Let's go further back.

Spójrzmy w jeszcze dalszą przeszłość.

The seven billion billion billion atoms of the player's body were created, long before this game, in the heart of a star. So the player, too, is information from a star. And the player moves through a story, which is a forest of information planted by a man called Julian, on a flat, infinite world created by a man called Markus, that exists inside a small, private world created by the player, who inhabits a universe created by...

Siedem miliardów miliardów miliardów atomów stworzyło ciało gracza na długo przed tą grą, w sercu gwiazdy. Więc ty, graczu, również jesteś częścią gwiezdnej informacji. A więc gracz przemierza historię, las informacji, posadzony przez człowieka o imieniu Julian, w płaskim nieskończonym świecie stworzonym przez człowieka o imieniu Markus, który istnieje w małym, osobistym świecie stworzonym przez gracza, żyjącego we wszechświecie stworzonym przez...

Shush. Sometimes the player created a small, private world that was soft and warm and simple. Sometimes hard, and cold, and complicated. Sometimes it built a model of the universe in its head; flecks of energy, moving through vast empty spaces. Sometimes it called those flecks "electrons" and "protons".

Ciii. Czasem gracz tworzył mały, prywatny świat, a ten był delikatny, ciepły i prosty. Czasem był też szorstki, zimny i zawiły. Czasem gracz budował światy w swoim umyśle — drobinki energii sunące w rozległej próżni. Czasem nazywał je elektronami i protonami.

Sometimes it called them "planets" and "stars".

Czasem — planetami i gwiazdami.

Sometimes it believed it was in a universe that was made of energy that was made of offs and ons; zeros and ones; lines of code. Sometimes it believed it was playing a game. Sometimes it believed it was reading words on a screen.

Czasem sądził, że znajduje się we wszechświecie, zbudowanym z energii, składającej się z minusów i plusów; zer i jedynek; linii kodu. Czasem uważał, że gra w grę. A czasem wydawało mu się, że czyta słowa na ekranie.

You are the player, reading words...

To ty jesteś tym graczem. Czytasz te słowa...

Shush... Sometimes the player read lines of code on a screen. Decoded them into words; decoded words into meaning; decoded meaning into feelings, emotions, theories, ideas, and the player started to breathe faster and deeper and realised it was alive, it was alive, those thousand deaths had not been real, the player was alive

Ciii... czasem gracz czytał linijki kodu na ekranie. Odszyfrowując ich słowa, te zamieniając w znaczenia, a potem w uczucia, emocje, teorie, idee. I zaczął oddychać szybciej i głębiej, gdy poczuł, że żyje. I to było życie, a te tysiące śmierci nie były prawdą. Gracz wciąż żył.

Ty. Ty. Ty żyjesz.

and sometimes the player believed the universe had spoken to it through the sunlight that came through the shuffling leaves of the summer trees

i czasem gracz uważał, że wszechświat przemówił do niego przez światło słoneczne, które przebiło się przez szeleszczące liście letnich drzew.

and sometimes the player believed the universe had spoken to it through the light that fell from the crisp night sky of winter, where a fleck of light in the corner of the player's eye might be a star a million times as massive as the sun, boiling its planets to plasma in order to be visible for a moment to the player, walking home at the far side of the universe, suddenly smelling food, almost at the familiar door, about to dream again

i czasem gracz wierzył, że wszechświat przemówił do niego przez światło padające z mroźnego, nocnego, zimowego nieba, gdy promień światła docierający do krawędzi oka gracza mógł być światłem gwiazdy milion razy potężniejszej od słońca, zamieniającej planety w plazmę, by być przez chwilę widocznym dla gracza wracającego do domu w odległym zakątku wszechświata, do znajomych drzwi, do zapachu jedzenia, gotowego, by wrócić do snu.

and sometimes the player believed the universe had spoken to it through the zeros and ones, through the electricity of the world, through the scrolling words on a screen at the end of a dream

i czesem graczowi zdawało się, że wszechświat przemówił do niego poprzez zera i jedynki, przez elektryczość przepływającą przez świat, przez pojawiające się słowa na ekranie, które widział pod koniec snu

and the universe said I love you

i wszechświat powiedział, że cię kocha

and the universe said you have played the game well

i wszechświat powiedział, że grałeś dobrze

and the universe said everything you need is within you

i wszechświat powiedział, że wszystko, czego potrzebujesz, jest w tobie

and the universe said you are stronger than you know

i wszechświat powiedział, że jesteś silniejszy, niż ci się wydaje

and the universe said you are the daylight

i wszechświat powiedział, że to ty jesteś dniem

and the universe said you are the night

i wszechświat powiedział, że to ty jesteś nocą

and the universe said the darkness you fight is within you

i wszechświat powiedział, że ciemność, którą zwalczasz, jest w tobie

and the universe said the light you seek is within you

i wszechświat powiedział, że światło, którego poszukujesz, jest w tobie

and the universe said you are not alone

i wszechświat powiedział, że nie jesteś sam

and the universe said you are not separate from every other thing

i wszechświat powiedział, że jesteś nieodzowną częścią wszystkiego

and the universe said you are the universe tasting itself, talking to itself, reading its own code

i wszechświat powiedział, że to ty jesteś wszechświatem, że kosztujesz sam siebie, że rozmawiasz ze sobą, że czytasz swój własny kod

and the universe said I love you because you are love.

i wszechświat powiedział, że kocha cię, ponieważ sam jesteś miłością

And the game was over and the player woke up from the dream. And the player began a new dream. And the player dreamed again, dreamed better. And the player was the universe. And the player was love.

I gra dobiegła końca, a gracz obudził się ze snu. I gracz zapadł w nowy sen. Śnił raz jeszcze, śnił lepiej. I to gracz był wszechświatem. I gracz był miłością.

You are the player.

To ty jesteś tym graczem.

Wake up.

Obudź się.