National Health Service

Pels articles omonims, vejatz NHS.

Lo National Health Service (NHS, literalament «servici nacional de la santat») es lo sistèma de la santat publica del Reialme Unit. Aquesta organizacion fornit l'essencial dels suènhs de la medecina generala fins a las salas d'urgéncia dels espitals, los suènhs de longa durada als suènhs dentaris. Foguèt creada en 1948 pel govèrn trabalhista de Clement Attlee e es venguda una partida integranta de la societat e de la cultura britanica al ponch d'èsser descricha per un ancian ministre de l'economia, Nigel Lawson, coma la «religion nacionala»^[1].

Lo budgèt del NHS per l'annada 2020 s'enauça a 140 miliards de liuras esterlina, siá environ 160 miliards d'èuros^[2]. En comparason, las prestacions per la branca malautiá del regim general de la seguretat sociala francesa s'enauça a 198 miliards d'èuros (chifra 2018)^[3]. Lo NHS es finançada majoritàriament pels impòsts^[4]. En aquò, diferís fondamentalament de la seguretat sociala francesa qu'es ela finançada per las cotizacions socialas e la CSG^[3].

Subjècte present dins lo camp politic dempuèi las annadas 1930, recomandat dins lo rapòrt Beveridge lo projècte de servici nacional de la santat es finalament mes en plaça pel govèrn trabalhista de Clement Attlee en 1948.

Aneurin Bevan, secretari d'Estat a la santat, pòrta lo projècte. Lo presenta coma devent respondre a tres principis : respondre als besonhs de cadun, èsser entièrament gratuit, e èsser basat suls besonhs medicals e pas sus la capacitat del pacient a pagar.

Tres ans après sa mesa en plaça, lo govèrn conservator de Winston Churchill introduch los primièrs rèsta-a-carga mas ne destrutz pas lo sistèma, que s'inscrich coma una institucion publica incontournable cara als Britanics.

Dempuèi 1999 e la lei de descentralizacion, cada nacion del Reialme Unit es responsable del sistèma public de santat. Lo NHS foguèt donc despartida en quatre organismes independents :

• NHS England ;
• NHS Scotland ;
• NHS Wales ;
• Health & Social Care Board of Northern Ireland.

Malgrat lor administracion e finançament distint, i a pas cap de discriminacion quand un abitant d'un parçan del Reialme Unit a besonh de suènhs dins un autre parçan, los pacients son sovent tornar enviar dins lor region d'origana quand lo desplaçament es possible. Las consequéncias financièras e administrativas son tractadas per las organizacions concernidas e pas cap de participacion personala del pacient es necessari.

Las despensas de cada organisme son decididas pel poder legislatiu de cada nacion. Lo Govèrn del Reialme Unit alòga lo montant correspondent e cada NHS gerís de faiçon autonòm son budgèt. En 2012, le budgèt total de 127 miliards de liuras esterlina es distribuït de la faiçon seguenta :

• NHS England : 108,9 miliards de liuras
• NHS Scotland : 9,4 miliards de liuras
• NHS Wales : 5,3 miliards de liuras
• Health & Social Care Board of Northern Ireland : 3,9 miliards de liuras

Las ressorsas provenon per la quasi-totalitat dels impòsts, las contribucions socialas essent exclusivament destinadas a pagar las prestacions monetàrias.

En 2020, lo NHS a emes un avís medical dins la lucha contra lo covid-19 e s'es associat a d'entrepresas tecnologicas per crear de tablèus de bòrd informatics afin de luchar contra la pandemia de coronavirus al país^[5].

1. ↑ (en) The English patient, The Economist, 27 de julhet de 2000. «Nigel Lawson, a former Tory chancellor, once observed that the National Health Service is “the closest thing the English have to a religion»
2. ↑ (en) The NHS budget and how it has changed, The King's Fund, 13 de març de 2020.
3. ↑ ^3,0 et ^3,1 (fr) Les chiffres clés de la Sécurité sociale, Direction de la Sécurité sociale, 2018.
4. ↑ (en) Grace Rahman, How is the NHS funded?, Full Fact, 6 de julhet de 2018.
5. ↑ (en) Leo Kelion, Coronavirus: NHS turns to big tech to tackle Covid-19 hot spots, BBC News, 28 de març de 2020.

Sus d'autres projècte de Wikimedia:
	Commons (Galariá)
	Commons (Categoria) Modèl:Commonscat/categories

• Choose and Book

• (en) Site oficial del NHS en Anglatèrra
• (en) Site oficial del NHS en Escòcia
• (en) Site oficial del NHS al País de Galas
• (en) Site oficial del HSC d'Irlanda del Nòrd