Maquina de vapor
Una maquina de vapor es un motor de combustion extèrna que transforma l'energia d'una quantitat de vapor d'aiga en trabalh mecanic.
Etapas del trabalh d'una maquina de vapor
[modificar | Modificar lo còdi]
Etapa I
[modificar | Modificar lo còdi]Dins una caudièra se genèra la vapor per la cremason de combustible (autres còps lenha o carbon, actualament petròli e gas natural). La vapor es introduita dins lo cilindre arrossegant lo piston .
Etapa II
[modificar | Modificar lo còdi]Portant a tèrme un mecanisme de bièla-manivèla, aqueste se pòt convertir en un movement de rotacion de, per exemple, lo rotor d'un generador electric.
Etapa III
[modificar | Modificar lo còdi]A la fin de las doas etapas, lo piston torna a la sieuna posicion iniciala, expulsant la vapor d'aiga. Lo cicle es contrarotlat per una seria de valvulas d'entrada e de sortida, que regulan la modificacion de la carga, es a dire, los fluxes de la vapor cap al e dempuèi lo cilindre.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Es pas coneguda la data exacta de la creacion de la maquina de vapor, e del meteis biais la podèm pas tanpauc associar amb un sol creator, per que l'evolucion istorica de la maquina de vapor es fòrça longa, e s'es pas creat un prototipe d'un còp, mas s'es fach lentament en passar per las mans de fòrça inventors, que pauc a pauc l'an melhorada, e l'an adaptat a las circonstàncias socialas, economicas e politicas de cada periòde istoric. La Revolucion industriala, los sègles XVII e XVIII son de periòdes istorics que l'evolucion de la maquina de vapor foguèt fòrça accelerada. E aquesta invencion a començat d'èsser utilizada dins l'industria, e lo transpòrt, en se substituent als tradicionals motors de l'epòca: la traccion animala , lo molin d'aiga o de vent o la pròpria fòrça de l'òme.
Traças istoricas
[modificar | Modificar lo còdi]Demest los vestigis de la civilizacion grèga, trobam la primièra traça coneguda de la maquina de vapor dins lo manuscrit d'Eron d'Alexàndria titulat Spiritalia seu Pseuneumàtica.
Mai tard, en 1825 foguèt descobèrta una publicacion de 1695 que relatava qu'en 1543 Blasco de Garay, oficièr de la marina espanhòla jol comandament de Carles V, assagèt d'impulsar un vaissèl amb de ròdas de palas mogudas per una maquina de vapor.
En 1601, Giovanni Battista della Porta descriu un aparelh per elevar l'aiga pel mejan del fuòc, similar a aquel descrit per Eron mas emplegant la vapor per impulsar lo liquid e en 1615 Salomon de Caus descriu un aparelh fòrça semblant per far foncionar una font.
La primièra maquina foguèt inventada per Eduard Somerset en 1663, e de per sa descripcion, èra fòrça similara a la font de Claus. Malgrat aquò, Somerset dispausava pas del capital sufisent per produire e vendre sa maquina, e moriguèt dins la pauretat. La maquina de Somerset foguèt "patentada" per Thomas Savery en 1698.
A partir del sègle XVII totes los elements necessaris de la maquina de vapor ja èran estats inventats e mes en practica. Ara sonque mancava l'engenhaire que combinèsse las coneissenças practicas e teoricas disponiblas per crear una maquina capabla d'aprofechar lo poder de la vapor d'un biais economic e aquò en defòra de Thomas Newcomen, que, amb son assistent John Calley inventèt una nòva maquina en 1705 que sonèt maquina de vapor atmosferica. James Watt prepausèt de melhorar la maquina de Newcomen, en descobrir al long de sas experimentacions que la vapor èra una resèrva de calor fòrça pus elevada que l'aiga e comprenguèt qu'èra necessari de limitar totas las pèrdas de calor que se produsián dins la maquina de Newcomen, per demesir la consomacion de combustible, qu'èra un dels principals problèmas d'aquestas maquinas. De sos trabalhs sortiguèron una tièra de conclusions, que lo faguèron realizar una patent en 1769.
Inicialament los dreches de patent èran de James Watt, e de John Roebuck, la persona que finançava las sieunas experimentacions. Mas après fòrça dificultats economicas, Roebuck decidiguèt de transmetre sos dreches de patent a Matthew Boulton, que pus tard bastirà la firma “Boulton & Watt”, que metèt en practica las invencions de Watt. La primièra maquina amb condensador foguèt construida en 1774 a Kinneil, pròche de Boroughstoness. Aquesta data es presa per fòrça istorians coma l'an de l'invencion de la maquina de vapor.