Fritz Lang
|
Fritz Lang
Fritz Anton Christian Lang | |
|---|---|
 | |
| Fritz Lang e Thea von Harbou, 1923 o 1924 | |
| Naissença | 5 de decembre de 1890 |
| Decès | 2 d'agost de 1976 |
| Nacionalitat |  Àustria Alemanha Estats Units
|
| Profession(s) | realizator |
| Conjunt(a) | Lily Latte (1971-1976) Thea von Harbou (1922-1933) Lisa Rosenthal (1919-1921) |
.jpg)
Fritz Anton Christian Lang (Viena, 5 de decembre de 1890 – Los Angeles, 2 d'agost de 1976) èra un cineasta alemand d'origina austriaca.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Èra filh d'un celèbre arquitècte. Interromprèt los seus pròpris estudis d'arquitectura per s'insriure a l'Escòla de las Arts Graficas de Viena e mai tard de Munic.
Comencèt dins lo cinèma en 1909, a Brujas (Belgica). Tornèt a Viena aprèp de la declaracion de la guèrra, e s'enrotlèt dins l'armada austriaca.
En 1916 comencèt d'escriure scenari pels estúdios Universum Film AG (UFA) e trebalhèt coma realizador d'Hallblut (1919) e Las aranhas (1920), que foguèron plan recebuts. Suls scenari de la seuna femna Thea von Harbou filmèt Das Wandernde Bild (1920), Der Müde Tod (1921), Dr. Mabuse, der Spieler (1922), Spione (1927) e Das testament des dr. Mabuse (1933).
Se destacan Die Nibelungen (1924), Metropolis (1927), Frau im Mond (1929) e M – Eine Stadt sucht einen Mörder (1931).
Quand terminava lo filme Das testament des dr. Mabuse (1933) recebèt la prepausa de Joseph Goebbels per far carrièra a la direccion dels estúdios alemands UFA, mas Lang èra contra lo nazisme, e aquela meteissa nuòch deguèt fugir cap a França, daissant enrè gaireben tot çò qu'aviá i e tanben la seuna esposa Thea von Harbou, scenarista de fòrça dels seus filmes e mai pròcha de l'ideologia egemonica en Alemanha de l'epòca.
Un còp a París, filmèt Liliom (1934), mas anèt a Hollywood aquel meteis an se ligant amb la Metro-Goldwyn-Mayer, e comencèt una nòva estapa de la seuna carrièra que, estonablament, sostenguèt de la comunautat alemanda e lo dinamisme e l'exuberéncia d'Hollywood provoquèt coma una renaissença que pertòca sa forma de dirigir e la tematica de sos filmes. Atal, daissèt enrè la seunas anterioras obsessions esteticas, fruch de las experiéncias amb l’expressionisme e los arguments tipicament europèus. Coma s'èra una renaissença dins la seuna creacion coma dins lo domèni personal, Fritz Lang se trobèt pres dins aquela nòva societat plena de contrastes e de contradiccions que, d'un costat, èra lo refugi des perseguits del fascisme e del nazisme, e d'un autre costat viviá los efèctes d’una intolerància e de tensions especificas, al mens en esperit, dels mals que de forma tragica afectavan al Vièlh Continent.
Fruch d’aquela metamorfòsi sortiguèron de filmes fòrça celèbres coma, Rancho Notorius, que li serviguèt per introduire de variantas psicologicas en un genre alara a l'encòp elementari e fòrt coma lo western, Fury (1936), que conta un dels primièrs e mai vigoroses contra la pena de mòrt e la demagogia capabla de reütilizar e de ne far benefici los obscurs interèsses dels instintes pus basses de l’òme; Moonfleet, que mòstra la seuna insolita fascinacion per l’aventura a l'estat pur e per l’esperit infantil que travèrsa tot aquel filme, o The big heat (1953), obra mestresa totala e absoluda, pèira angulara del cinema negre e critica despietadosa de la corrupcion, institucionala e quotidiana, de la seuna patria d’adopcion.
Pasmens, la carrièra de Lang correspond pas, sul plan quantitatiu, amb aquela dels pars. Alunhat de l'esperit de competeticion que dominava a Hollywood, Lang donèt a cada projècte un dessenh e una estampa personala pròpria d’aquela d'un líder o, almens, dels realizators europèus que a partir de la fin dels ans cinquanta inventèron de fach lo concèpte e la realitat de çò que se nomena lo cinèma d’autor.
Aquò es la causa pas dicha de la raretat de sa filmografia, e mai d'una decepcion progressiva, que fin finala lo conduguèt a tornar cap a Euròpa e, ironicament, en Alemanha, onte acabèt la seuna carrièra amb dos filmes mens inspirats del doctor Mabuse, personatge clau dels seus primèrs grands succèsses.
A la fin dels ans 1950, en partida a causa del clima creat per las enquèstas del Comitat d'Activitats Antiamericanas e tanben per l'ofèrta d'un productor, tornèt a la Republica Federala d'Alemanha per filmar Der Tiger von Eschnapur (1958), Das Indische Grabmal (1959) e Die Tausend Augen des Dr. Mabuse (1960), lo seu darrièr filme.