Albertus Magnus
Albertus Magnus (1193-1280) (que son nom vertadier èra Albrecht von Bollstädt), tanben dich Albèrt de Colonha ò Albèrt lo Grand, es un filosòf, un teologian, un naturalista e un alquimista europèu dau sègle XIII. Brèvament evesque de Ratisbona, passèt la màger part de sa carriera dins l'ensenhament. En particular, foguèt lo professor de Tomàs d'Aquin. Après sa mòrt, venguèt sant de la Glèisa Catolica en 1931.
Sei contribucions principalas regardèron la filosofia, lei sciéncias e l'alquimia. Estudièt e ensenhèt l'òbra d'Aristòtel, ambé lei comentaris d'Averroès, çò que permetèt una difusion novèla de la filosofia grèga en Euròpa Occidentala per lo premier còp dempuei lei trabalhs de Boeci au començament de l'Edat Mejana. D'efèct, per eu, la filosofia antica èra pas en contradiccion ambé la pensada crestiana e podiá au contrari èsser utilizada per desvolopar lei recèrcas dei teologians.
L'òbra d'Aristòtel e sei tractats de sciéncias naturalas inspirèron tanben lo trabalh scientific d'Albertus Magnus. A respèct de son predecessor, adoptèt un metòde prescientific basat sus d'experiéncias, d'observacions e de demandas d'ensenhaments a d'especialistas. Innovacion fòrça importanta a la fin dau periòde medievau, Albertus Magnus esitèt pas de criticar certaneis observacions d'Aristòtel e deis Ancians. Ansin, sei tractats sus leis animaus (De animalibus), lei vegetaus (De Vegetabilibus) e lei mineraus (De mineralibus) venguèron una basa majora dau saber en Occident fins a l'emergéncia dau movement scientific modèrne.